Κατώτατος μισθός: Τι ισχύει για τριετίες και επίδομα γάμου

Εντός της εβδομάδας πρόκειται να «κλειδώσει» η εφαρμογή του νέου κατώτατου μισθού, καθώς από το υπουργείο Εργασίας αναμένεται η έκδοση εγκυκλίου για τον καθορισμό των αμοιβών όσων έχουν διατηρήσει από το 2012 το επίδομα προϋπηρεσίας, τις γνωστές τριετίες.

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η υπογραφή της υπουργικής απόφασης από την αρμόδια υπουργό Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου, που ορίζει ότι από την 1η Φεβρουαρίου 2019 ισχύει ένα μόνο ποσό για τους υπαλλήλους (650 ευρώ μηνιαίως) και, αντιστοίχως, ένα ποσό για τους εργατοτεχνίτες (29,04 ευρώ ημερησίως) «χωρίς ηλικιακά κριτήρια», αφήνει ανοικτά ζητήματα, όπως οι τριετίες και το επίδομα γάμου.

Κι ενώ το θέμα των τριετιών αναμένεται να διευθετηθεί μέσω της εγκυκλίου του υπουργείου, η τύχη του επιδόματος γάμου βρίσκεται στα χέρια των κοινωνικών εταίρων, που υπογράφουν την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ).

Επιχειρήσεις και εργοδότες έχουν πάντως περιθώριο έως τις 28 Φεβρουαρίου, προκειμένου να δηλώσουν στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη τις μεταβολές στις αποδοχές των εργαζομένων τους, λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού, βάσει της σχετικής απόφασης του υπουργείου. Το έντυπο που θα υποβληθεί δεν είναι άλλο από το Ε4 (πίνακας προσωπικού), που πρέπει να συμπληρωθεί με τα στοιχεία της μεταβολής των αποδοχών, όπως προκύπτει από τις προβλεπόμενες αυξήσεις.

Από την 1η Μαρτίου και μετά, πιάνει δουλειά το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), με το υπουργείο Εργασίας να ξεκαθαρίζει ότι το πρόστιμο για τη μη συμμόρφωση των επιχειρήσεων με τον νέο κατώτατο μισθό των 650 ευρώ για όλους, ανεξάρτητα από την ηλικία, μπορεί να φθάσει και τις 11.000 ευρώ.

Τι ισχύει για τις τριετίες

Το θέμα των τριετιών αναμένεται να διευκρινιστεί εντός της εβδομάδας. Σύμφωνα με τον δικηγόρο-εργατολόγο Γιάννη Καρούζο, ο νόμος 4172/2013, στο άρθρο 103 που αφορά τον νομοθετικά κατώτατο μισθό και τον τρόπο προσδιορισμού αυτού, αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι ύστερα από διαβούλευση ορίζονται ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, των οποίων η αμοιβή δεν ρυθμίζεται από συλλογική σύμβαση εργασίας «και ως τέτοιος νοείται μία μοναδική αξία (ποσό) αναφοράς». Πρόκειται, σύμφωνα με τον κ. Καρούζο, για άστοχη και αδόκιμη διατύπωση, μέσω της οποίας επιχειρήθηκε η έμμεση κατάργηση των τριετιών.

Βέβαια, υπάρχει ο νόμος 4093/12, σύμφωνα με τον οποίο, η προϋπηρεσία, ήτοι τα επιδόματα τριετιών, «παγώνει» από τις 14/2/2012 μέχρις ότου η ανεργία διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10%. Συνεπώς, εν αναμονή και της σχετικής εγκυκλίου, όσοι εργαζόμενοι έχουν συμπληρώσει από 1 έως 3 τριετίες έως τις 14/2/2012 δικαιούνται να διατηρήσουν για κάθε μία από αυτές 10% προσαύξηση, υπολογιζόμενη όμως επί του νέου κατώτατου μισθού των 650 ευρώ.

Στα χέρια των κοινωνικών εταίρων το επίδομα γάμου

Οσο για το θέμα του επιδόματος γάμου, η επιστημονική ομάδα του Δελτίου Εργατικής Νομοθεσίας ξεκαθαρίζει ότι τα νομοθετικώς καθορισθέντα κατώτατα όρια δεν περιέχουν το σχετικό επίδομα. Βέβαια, οι κοινωνικοί εταίροι, σε προσπάθειά τους να διασώσουν την προσαύξηση 10% επί του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου για τους έγγαμους μισθωτούς, περιλαμβάνουν το επίδομα γάμου στις συμβάσεις που υπογράφουν τα τελευταία χρόνια, όπως προβλεπόταν στην τελευταία Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση (ΕΓΣΣΕ) του 2010.

Προσοχή όμως. Οι ειδικοί ξεκαθαρίζουν ότι πρόκειται για μισθολογικό και όχι για θεσμικό όρο (κατά την έννοια που εισήγαγε ο νόμος 4093/12) και, κατά συνέπεια, δεσμεύει όχι το σύνολο των εργοδοτών αλλά μόνον όσους εργοδότες είναι μέλη των συμβαλλομένων στην ΕΓΣΣΕ εργοδοτικών οργανώσεων.

Να σημειωθεί ότι η ΕΓΣΣΕ έληξε στο τέλος του 2018 και η ισχύ της έχει επεκταθεί έως τον Μάρτιο. Συνεπώς, στην επόμενη σύμβαση που θα υπογράψουν εργοδότες και ΓΣΕΕ θα πρέπει να επαναληφθεί η πρόβλεψη για το επίδομα γάμου, προκειμένου να μην υπάρξουν παρενέργειες.

Τέλος, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η αναπροσαρμογή των αποδοχών γίνεται τόσο στην περίπτωση αμοιβής με τα κατώτατα όρια όσο και στην περίπτωση αμοιβής βάσει συλλογικής ή ατομικής σύμβασης, εφόσον προβλέπονται μισθοί κάτω από τα 650 ευρώ.

Και μετά έρχονται τα πρόστιμα

Όσοι εργοδότες δεν συμμορφωθούν με την απόφαση για την αύξηση του κατώτατου μισθού θα βρεθούν αντιμέτωποι με τα αυστηρά πρόστιμα του ΣΕΠΕ. Μιλώντας στο news247 ο Γενικός Γραμματέας Εργασίας Ανδρέας Νεφελούδης δήλωσε ότι «ο εργοδότης μπορεί να μη θέλει να τηρήσει το νόμο αλλά δεν υπάρχει καμία περίπτωση να το καταφέρει. Επειδή έχει χαρακτηριστικά αναγκαστικού δικαίου η υπουργική απόφαση, η μη εφαρμογή της έχει σοβαρές ποινικές κυρώσεις». Μάλιστα, συνέστησε σε όποιον εργοδότη σκέφτεται περίεργα, να το σκεφτεί και δεύτερη φορά.

Σύμφωνα με τον Γενικό, το υπουργείο θα εντοπίζει τους εργοδότες από το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη και το ανώτατο πρόστιμο που μπορεί να επιβληθεί, είναι 11.000 ευρώ ανά εργαζόμενο. Έλεγχος θα διενεργείται και όσον αφορά μια πιθανή μετατροπή της πλήρους σε μερική απασχόληση. Παρεμβάσεις θα μπορούν να γίνονται άλλωστε και μετά από καταγγελία του ίδιου του εργαζόμενου.

Να σημειωθεί ότι το ΣΕΠΕ γνωρίζει ποιες είναι οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν τον κατώτατο μισθό και συνεπώς, οι έλεγχοι θα προσαρμοστούν προς αυτή την κατεύθυνση.