Ποιοι μπορούν να κερδίσουν «διαγραφή» τέλους επιτηδεύματος

Μια παράμετρος-κλειδί έρχεται να κλείσει την πόρτα των προσφυγών στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών για διαγραφές τέλους επιτηδεύματος, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Πρόκειται για τη διάταξη εκείνη η οποία δίνει περιθώριο 30 ημερών μετά τη βεβαίωση του φόρου, για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Απόφαση του ΣτΕ, με λίγα (και δικά μας) λόγια, ορίζει ότι εάν ένας ελεύθερος επαγγελματίας ο οποίος είχε λάβει πενταετή απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος των 650 ευρώ κατά την έναρξη «επαγγέλματος Χ», εάν κλείσει τα βιβλία του και προχωρήσει στη συνέχεια σε έναρξη «επαγγέλματος Ψ», δικαιούται και πάλι απαλλαγή για πέντε χρόνια.

Το παράδειγμα του δικηγόρου, ο οποίος είναι ο «υπεύθυνος» για την απόφαση του ΣτΕ, είναι χαρακτηριστικό. Στην προκειμένη περίπτωση δικαιώθηκε δικηγόρος ο οποίος προέβη το 2015 σε έναρξη εργασιών με αντικείμενο τη δικηγορία - παροχή νομικών συμβουλών, ενώ παλαιότερα (το 2007) είχε προβεί επίσης σε έναρξη εργασιών ως ελεύθερος επαγγελματίας, με διαφορετικό αντικείμενο όμως (την παροχή επιχειρηματικών συμβουλών) για έξι περίπου μήνες. Κατά τα δύο πρώτα έτη άσκησης του επαγγέλματος του δικηγόρου (2015 και 2016), του επιβλήθηκε τέλος επιτηδεύματος, καθώς η φορολογική διοίκηση ακολούθησε τις οδηγίες της εγκυκλίου 1223/2011.

Το τέλος επιτηδεύματος για αυτά τα δύο χρόνια τώρα θα πρέπει να διαγραφεί.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, ερμηνεύοντας το νόμο 3986/2011 σχετικά με την απαλλαγή από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες κατά τα πρώτα πέντε έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, έκρινε ότι στην περίπτωση που η έναρξη αφορά διαφορετική επαγγελματική δραστηριότητα ισχύει η πενταετής απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος, κάτι το οποίο όμως δεν ακολουθούσε μέχρι σήμερα η εφορία.

Πρακτικά, η εφορία μέχρι σήμερα, κάθε φορά που ένας επαγγελματίες έκλεινε τα βιβλία του και μετά από λίγο καιρό προχωρούσε σε νέα έναρξη εργασιών με άλλο αντικείμενο, επέβαλε κανονικά τέλος επιτηδεύματος, χωρίς να λαμβάνει υπόψη της το γεγονός ότι πρόκειται για νέα, διαφορετική δραστηριότητα.

Όπως εξηγούν φοροτεχνικοί, όσοι έχουν πιαστεί στην ίδια «παγίδα» του τέλους επιτηδεύματος έχουν περιορισμένες δυνατότητες διεκδίκησης επιστροφής των επιβαρύνσεων. Αν, για παράδειγμα, είχε χρεωθεί «διπλό» τέλος επιτηδεύματος το 2016, η προσφυγή στη ΔΕΔ θα έπρεπε να έχει ασκηθεί μέσα σε 30 ημέρες από την έκδοση του εκκαθαριστικού σημειώματος. Το ίδιο ισχύει και για τα επόμενα έτη.

Ο μοναδικός δρόμος για να διεκδικήσουν ελεύθεροι επαγγελματίες αυτής της κατηγορίας διαγραφή του τέλους επιτηδεύματος είναι μέσω προσφυγής στη Δικαιοσύνη.

Με βάση την απόφαση του ΣτΕ, λογιστές αναμένουν «αντίδραση» από την πλευρά της ΑΑΔΕ, με την οποία εκτιμούν πως θα δίνονται εντολές στις εφορίες να πάψουν να χρεώνουν τέλος επιτηδεύματος σε τέτοιες περιπτώσεις. Προς το παρόν δεν υπάρχει αντίδραση από την ΑΑΔΕ. Εάν, όμως, εκδοθεί εκκαθαριστικό (από τον Μάρτη και μετά, όταν ανοίξει η εφαρμογή υποβολής φορολογικών δηλώσεων) με τέλος επιτηδεύματος το οποίο στη βάση της απόφασης του ΣτΕ δεν θα έπρεπε να επιβληθεί, ο φορολογούμενος εντός 30 ημερών από τη βεβαίωση του φόρου μπορεί να προσφύγει στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών.

Σημειώνεται πως σύμφωνα με το ΣτΕ, «προϋπόθεση για την επιβολή τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες είναι η εκ μέρους τους άσκηση της αυτής κατ’ αντικείμενο επαγγελματικής δραστηριότητας επί πενταετία από της οικείας ενάρξεως εργασιών. Ελεύθεροι, αντιθέτως, επαγγελματίες, οι οποίοι είχαν μεν προβεί, κατά το παρελθόν, σε έναρξη εργασιών, πλην, όμως, σε επάγγελμα διαφορετικό του ενεστώτος επαγγέλματός τους, εν συνεχεία, όμως, διέκοψαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, εξαιρούνται επί πενταετία από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος για την άσκηση του νέου επαγγέλματός τους».

Αντίθετα η φορολογική διοίκηση με την εγκύκλιο 1223/2011 είχε δώσει εντολή σύμφωνα με την οποία, «όσον αφορά την εξαίρεση των ελεύθερων επαγγελματιών και των ατομικών εμπορικών επιχειρήσεων κατά τα πέντε πρώτα έτη από την πρώτη τους έναρξη, διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις που ο επιτηδευματίας έχει πραγματοποιήσει στο παρελθόν και άλλη έναρξη, δεν εξαιρείται».