Τουρισμός: Ποιες περιοχές μοιράστηκαν τα έσοδα ρεκόρ

Ότι το 2019 θα είναι κομβική χρονιά για την πορεία του ελληνικού τουρισμού τα επόμενα χρόνια είναι μια φράση που ολοένα συχνότερα βγαίνει από τα χείλη των παραγόντων της επιχειρηματικής κοινότητας του χώρου.

Από άλλους, ωστόσο, εκλαμβάνεται ως «κινδυνολογία», από άλλους ως «σκεπτικισμός» και από άλλους ως ρεαλιστική αποτίμηση των δεδομένων που διαμορφώνονται αλλά και των προκλήσεων που συνεπάγονται.

Ως συνήθως, τα πραγματικά συμπεράσματα προκύπτουν όταν καταδυθεί κανείς όχι πολύ βαθιά. Μόλις λίγο κάτω από την επιφάνεια. Αυτό επιβεβαιώνεται από την επεξεργασία στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) που αφορούν στην κατανομή βασικών μεγεθών του τουρισμού στις 13 Περιφέρειες της χώρας. Τα αποτελέσματα αποτυπώνουν ανάγλυφα πως μοιράστηκε η τουριστική πίτα του 2018 (με βάση στοιχεία εννεάμηνου) αλλά και τα καμπανάκια που ηχούν για τους χαμένους (ναι υπάρχουν και τέτοιοι) ακόμα και για τους κερδισμένους της χρονιάς που πέρασε.

Παρ’ ότι τα στοιχεία Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου δεν αντιστοιχούν στο σύνολο του 2018, αποτυπώνουν με μεγάλη ακρίβεια την κατάσταση. Κι αυτό καθώς συμπεριλαμβάνει την περίοδο αιχμής Ιουλίου-Σεπτεμβρίου που αποφέρει τα περισσότερα έσοδα στις επιχειρήσεις και τη χώρα συνολικά. Είναι χαρακτηριστικό πως το τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου (σ.σ. για το οποίο αναμένονται τα αναλυτικά στοιχεία) αντιπροσωπεύει έσοδα της τάξης των 2 δισ. περίπου σε σύνολο άνω των 16 δισ. ευρώ ταξιδιωτικών εισπράξεων που υπολογίζεται πως απέσπασε η Ελλάδα το 2018.

Ενδεικτικό για τον τρόπο που μοιράστηκε η πίτα του 2018 είναι το γεγονός πως από το 1,1 δισ. ευρώ πρόσθετα έσοδα που καταγράφηκαν στην περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου (13,77 δισ. ευρώ έναντι 12,67 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2017) τα 2/3 (64%) ή 706,8 εκατ. ευρώ τα καρπώθηκε μόλις μια Περιφέρεια: το Νότιο Αιγαίο.

Η Περιφέρεια που συμπεριλαμβάνει δύο από τις τρεις δημοφιλέστερες τουριστικές περιοχές της χώρας (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα) ήταν ο αδιαμφισβήτητος νικητής της χρονιάς που έφυγε. Κατέγραψε στο εννεάμηνο, σχεδόν 4 δισ. ευρώ εισπράξεις σημειώνοντας αύξηση 21,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017.

Η ανοδική «κούρσα» του Νότιου Αιγαίου είχε ως αποτέλεσμα να ανατραπούν οι ισορροπίες στην κορυφή της κατάταξης των δημοφιλέστερων ελληνικών προορισμών. Κι αυτό καθώς διευρύνθηκε το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ του πρώτου (Νότιο Αιγαίο) και δεύτερου της κατάταξης (Κρήτη). Επί της ουσίας δεν μιλάμε πια για ένα δίδυμο κορυφής αλλά για μια ατμομηχανή (Νότιο Αιγαίο) και το μεγαλύτερο από τα βαγόνια που ακολουθούν (Κρήτη).

Η απόσταση που χωρίζει πλέον το Νότιο Αιγαίο και την Κρήτη μεταφράζεται σε 1,2 δισ. ευρώ καθώς η Κρήτη απέσπασε στο εννεάμηνο εισπράξεις 2,8 δισ. ευρώ έναντι 3,99 δισ. του Νοτίου Αιγαίου).

Το καμπανάκι, ωστόσο, που ήχησε για την Κρήτη δεν αφορά το γεγονός πως βλέπει το Νότιο Αιγαίο (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα) να απομακρύνονται μπροστά του αλλά τη μείωση εισπράξεων 4% η οποία μεταφράστηκε σε υστέρηση εσόδων 117,2 εκατ. Ευρώ έναντι του εννεάμηνου 2017.

Οι ανακατατάξεις, ωστόσο, στην πρώτη πεντάδα των δημοφιλέστερων τουριστικών περιοχών της χώρας δεν σταματούν εδώ. Αττική και Κεντρική Μακεδονία ξεκίνησαν τη χρονιά από την ίδια αφετηρία αλλά στον τερματισμό βρέθηκε πρώτη η Κεντρική Μακεδονία αφήνοντας αρκετά πίσω της την Αττική.

Αττική και Κεντρική Μακεδονία κατέγραφαν στο εννεάμηνο του 2017 περί το 1,6 δισ. ευρώ έκαστη. Στο εννεάμηνο του 2018 η Κεντρική Μακεδονία είχε καταφέρει να αποσπάσει έσοδα 2 δισ. ευρώ (αύξηση 20,3%) ενώ η Αττική είχε περιοριστεί στο 1,7 δισ. ευρώ με άνοδο 3,6%. Εξέλιξη η οποία επιβεβαιώνει τον αναπροσανατολισμό τουριστικών ροών προς τη Χαλκιδική και προορισμούς της Βόρειας Ελλάδας μετά την αλλαγή πλάνων των ισχυρών τουρ οπερέϊτορ της Γερμανίας και την επανεμφάνιση των τσάρτερ στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης.

Ένα ακόμα καμπανάκι ήχησε στην πρώτη πεντάδα της κατάταξης και αφορούσε αυτή τη φορά τα Ιόνια Νησιά.

Η περιοχή που κατέγραψε έντονα ανοδική τροχιά την τελευταία τριετία, είδε στο εννεάμηνο του 2018 τις εισπράξεις της να υποχωρούν στο 1,6 δισ. ευρώ καταγράφοντας μείωση 6,4% η οποία μεταφράζεται σε 104,5 εκατ. ευρώ λιγότερα έσοδα σε σύγκριση με πέρυσι.

Μια διαφορετική οπτική γωνία της ελληνικής ταξιδιωτικής αγοράς προσφέρουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για την κατανομή των διανυκτερεύσεων σε όλη τη χώρα για το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2018.

Τα σχετικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την πρωτοκαθεδρία που έχει εδραιώσει το Νότιο Αιγαίο στην ελληνική ταξιδιωτική αγορά καθώς στο εννεάμηνο του 2018 κατέγραψε 45,98 εκατ. διανυκτερεύσεις η οποία συνδυάστηκε με άνοδο 11,5%.

Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η Κεντρική Μακεδονία με 40,4 εκατ. διανυκτερεύσεις (αύξηση 8,3%). Σχεδόν 1,2 εκατ. διανυκτερεύσεις περισσότερες από την Κρήτη η οποία βρέθηκε στην τρίτη θέση με 39 εκατ. διανυκτερεύσεις (+8,8%). Αν συνεκτιμήσει κανείς την αύξηση διανυκτερεύσεων αλλά και τη μείωση εισπράξεων στη Μεγαλόνησο οδηγείται στο συμπέρασμα πως η Κρήτη προσέλκυσε το 2018 επισκέπτες που ξόδεψαν λιγότερα από το 2017 για να κάνουν διακοπές στο νησί.

Η Αττική βρέθηκε στην τέταρτη θέση της κατάταξης με 24,2 εκατ. διανυκτερεύσεις καταγράφοντας άνοδο 7,8%. Σημαντικά μικρότερη από την αύξηση 3,6% των εισπράξεων. Γεγονός που παραπέμπει, επίσης, σε τουρίστες με μικρότερο πορτοφόλι.

Τα 23,2 εκατ. διανυκτερεύσεις που κατέγραψαν οι προορισμοί του Ιονίου κάνει πιο ευδιάκριτο τον ήχο από το καμπανάκι που ήχησε το 2018 για την περιοχή καθώς συνδυάστηκε με υποχώρηση των διαμονών κατά 2%.