Ανατροπές στον «χάρτη» του τουρισμού

Εκτεταμένες ανακατατάξεις στο χαρτοφυλάκιο αγορών του ελληνικού τουρισμού αποτυπώνουν σχετικά στοιχεία εισπράξεων Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2018 της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ).

Από τα στοιχεία προκύπτει σκληρή μάχη για την κατάληψη της τρίτης θέσης της κατάταξης των σημαντικότερων αγορών από τις οποίες αντλεί επισκέπτες η Ελλάδα, αλλά και μια ομάδα πολλά υποσχόμενων αγορών, οι οποίες ενισχύουν σημαντικά το ειδικό τους βάρος.

Το μέγεθος της «πίτας» ταξιδιωτικών εισπράξεων εννεαμήνου του 2018 έφθασε τα 14,1 δισ. ευρώ έναντι 13,02 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2017, σημειώνοντας αύξηση 8,4%. Το ενδιαφέρον, ωστόσο, δεν είναι το ύψος της αύξησης εσόδων όσο η... πηγή τους.

Εντυπωσιακό από αυτή την άποψη είναι το γεγονός πως τα 2/3 των συνολικών εισπράξεων 9μήνου (9,6 δισ. ευρώ) προήλθαν από ξένους επισκέπτες που ήρθαν στην Ελλάδα ως μεμονωμένοι ταξιδιώτες και μόλις το 1/3 (4,5 δισ. ευρώ) από αυτούς που επέλεξαν οργανωμένα ταξίδια, μέσω τουρ οπερέιτορ.

Όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, οι τουρίστες που έρχονται στην Ελλάδα μέσω τουρ οπερέιτορ άφησαν στη χώρα 1,6% λιγότερα χρήματα σε σύγκριση με το 9μηνο του 2017. Στον αντίποδα, οι συνολικές εισπράξεις από μεμονωμένους ταξιδιώτες κατέγραψαν αύξηση 13,8%, η οποία μεταφράστηκε σε περισσότερα από 1,1 δισ. ευρώ πρόσθετα έσοδα (9,58 δισ. έναντι 8,43 δισ.).

Επί της ουσίας, δηλαδή, όλη η αύξηση εισπράξεων του ελληνικού τουρισμού το 2018 (στοιχεία εννεαμήνου που περιλαμβάνουν την περίοδο αιχμής) προήλθε από μεμονωμένους ταξιδιώτες και όχι από πελάτες των τουρ οπερέιτορ! Εξέλιξη η οποία διαμορφώνει νέα δεδομένα για το ειδικό βάρος που εξακολουθούν να έχουν στον ελληνικό τουρισμό οι, άλλοτε θεωρούμενοι, πανίσχυροι τουρ οπερέιτορ. Θέμα το οποίο συνδέεται και με την αποδοτικότητα των σημαντικών ποσών που εξασφαλίζουν κάθε χρόνο οι τουρ οπερέιτορ (μέσω προγραμμάτων συνδιαφήμισης κυρίως), αλλά και τις σχέσεις που δημιουργούν με τους Ελληνες επιχειρηματίες του τουρισμού.

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν -και στην περίπτωση της Ελλάδας- πως ο ρόλος των τουρ οπερέιτορ δεν υποκαθίσταται, μεν, αλλά απομειώνεται και παύει να είναι κυρίαρχος.

Το «καρέ» αγορών που έφερε το νέο ρεκόρ εισπράξεων και οι... μνηστήρες

Τα στοιχεία της TτΕ αποτυπώνουν την ισχυρή εξάρτηση που εξακολουθεί να έχει ο ελληνικός τουρισμός από τις δύο βασικές αγορές του, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Είναι χαρακτηριστικό πως σχεδόν το 1/3 των συνολικών εισπράξεων εννεαμήνου του 2018 (30,6%) προήλθε από τις δύο συγκεκριμένες αγορές. Πιο συγκεκριμένα, οι εισπράξεις από Γερμανούς επισκέπτες ανήλθαν σε 2,58 δισ. ευρώ ενώ τα έσοδα από Βρετανούς έφθασαν στο ίδιο διάστημα το 1,74 δισ.

Για την τρίτη θέση της κατάταξης των σημαντικότερων αγορών του ελληνικού τουρισμού διεξάγεται πραγματική μάχη «χαρακωμάτων», καθώς τρεις αγορές τη διεκδικούν επί ίσοις όροις.

Η θέση στην οποία είχε αναρριχηθεί πριν από μια εξαετία η αγορά της Ρωσίας και στη συνέχεια η Γαλλία έγινε το 2018 «μήλον της έριδος» για τρεις αγορές: Γαλλία, ΗΠΑ, Ιταλία. Ενδεικτικό της μάχης που διεξήχθη τη χρονιά που πέρασε είναι πως στο εννεάμηνο, οι τρεις αγορές εισέφεραν έσοδα 880,2 εκατ. ευρώ η Ιταλία, 841,7 εκατ. ευρώ η Γαλλία και 823,2 εκατ. ευρώ οι επισκέπτες από τις ΗΠΑ.

Από την ανάλυση των στοιχείων της  ΤτE που πραγματοποίησε το Euro2day.gr προέκυψε ένα ακόμα ενδιαφέρον όσο και εντυπωσιακό στοιχείο. Η αύξηση που καταγράφηκε στις εισπράξεις εννεαμήνου το 2018 έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2017 μεταφράζεται σε 1,1 δισ. ευρώ περισσότερα έσοδα. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων της ΤτE, το σύνολο των πρόσθετων εισπράξεων (1,1 δισ. ευρώ) προήλθε από μόλις τέσσερις αγορές: Γερμανία, Ιταλία, Καναδά και ΗΠΑ. Σχεδόν τα μισά από τα πρόσθετα έσοδα προήλθαν από Γερμανούς επισκέπτες (+436,3 εκατ. ευρώ) ενώ οι επισκέπτες από την Ιταλία εισέφεραν επιπλέον 175,1 εκατ. ευρώ, οι εισπράξεις από Καναδούς αυξήθηκαν κατά 151,8 εκατ. ευρώ και από Αμερικανούς κατά 131,1 εκατ. ευρώ.

Οι νέες «γεννήτριες» τουριστών και εσόδων

Αν το ύψος των εισπράξεων από μια αγορά αποτελεί τη μία όψη του νομίσματος, η άλλη απεικονίζει τη δυναμική της και το momentum στο οποίο βρίσκεται, μέσω των αυξήσεων ή μειώσεων που καταγράφει.

Από αυτή την άποψη, το στοιχείο που… βγάζει μάτι είναι η εντυπωσιακή αύξηση εισπράξεων από Καναδούς επισκέπτες, η οποία στο εννεάμηνο του 2018 έφθασε το 94,2%. Πρακτικά μιλάμε για διπλασιασμό των εσόδων από Καναδούς. Γεγονός που εντάσσει τον Καναδά σε μια δυναμική ομάδα αγορών, κάθε μια από τις οποίες εισέφερε στο εννεάμηνο περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ. Ομάδα αγορών που συγκροτούν η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ελβετία και ο Καναδάς.

Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων της TτΕ, την ισχυρότερη ανοδική δυναμική σε επίπεδο εισπράξεων, εκτός του Καναδά, εμφάνισαν η Δανία (+46%), η Ισπανία (+39,7%) η Αυστρία (+39%), η Ιταλία (+24,6%), η Τσεχία (+23,6%), η Αλβανία (+23%) αλλά και η «υπερώριμη» αγορά της Γερμανίας (+20,3%).

Σε αρνητικό momentum, αντίθετα, βρέθηκαν μια σειρά αγορές με πιο οδυνηρή την περίπτωση της Ρωσίας, από την οποία οι εισπράξεις κατέγραψαν μείωση 20,6% στο εννεάμηνο του 2018. Εξίσου, αν όχι περισσότερο, «αισθάνθηκε» ο ελληνικός τουρισμός τη μείωση εισπράξεων κατά 7,2% από Βρετανούς επισκέπτες. Μείωση 5,8% κατέγραψαν στο ίδιο διάστημα οι εισπράξεις και από την Αυστραλία.

Χαμόγελα και «καμπανάκια» της περιόδου αιχμής

Τα χαμόγελα συνδυάστηκαν με ηχηρά «καμπανάκια» για τον ελληνικό τουρισμό στο τρίτο τρίμηνο. Διάστημα το οποίο συμπεριλαμβάνει την περίοδο αιχμής της τουριστικής κίνησης, όπου οι τιμές των καταλυμάτων βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα και αντιπροσωπεύει το «χρυσοφόρο» τρίμηνο του ελληνικού καλοκαιριού.

Ούτε μία, ούτε δύο αλλά πέντε ήταν οι αγορές από τις οποίες καταγράφηκε μείωση εισπράξεων στο τρίτο, «χρυσοφόρο» τρίμηνο του 2018. Κάποιες από αυτές, ιδιαίτερα οδυνηρές. Πρόκειται για τις αγορές της Ρωσίας (-21%), της Γαλλίας (-16,7%), της Βρετανίας (-14,3%), της Ολλανδίας (-14,2%) και της Σουηδίας (-6,4%).

Χαμόγελα την ίδια στιγμή προκάλεσαν κάποιες άλλες αγορές, από τις οποίες καταγράφηκε αύξηση εισπράξεων στο τρίτο τρίμηνο του 2018. Τη μεγαλύτερη άνοδο εμφάνισαν οι εισπράξεις από Καναδούς (+98,7%), ενώ ακολούθησαν οι αγορές της Αυστρίας (+44%), της Δανίας (+41,2%), της Ισπανίας (+26,9%), της Ιταλίας (+24,3%), της Αλβανίας (+22,2%) και των ΗΠΑ (+21,9%).