Τι αλλάζει στα εμπορικά σήματα

Στην εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας περί σημάτων με την κοινοτική οδηγία 2015/2436 προχωρά το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, με σχέδιο νόμου που έθεσαν σήμερα σε δημόσια διαβούλευση ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιάννης Δραγασάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Στέργιος Πιτσιόρλας.

Με την ενσωμάτωση της συγκεκριμένης Οδηγίας, πλέον, στο εθνικό δίκαιο θα εισαχθούν και ηχητικά εμπορικά σήματα, όπως και τα σήματα πιστοποίησης, ενώ ρυθμίζονται και προστατεύονται τα «ενδιάμεσα δικαιώματα». Επίσης το νέο πλαίσιο προβλέπει και αύξηση των τελών για την κατάθεση και την ανανέωση των σημάτων, ωστόσο, το κόστος μειώνεται όταν η διαδικασία γίνεται ηλεκτρονικά. Στις λοιπές διαδικασίες τα τέλη μένουν ίδια και στις περιπτώσεις εγγραφής αλλαγής επωνυμίας, έδρας, διεύθυνσης και νομικού τύπου, καταργούνται.

Οι βασικές αλλαγές που επέρχονται με την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας είναι οι εξής:

1. Εισαγωγή νέων, «μη παραδοσιακών» μορφών σημάτων: Μία από τις βασικές αλλαγές στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου είναι η δυνατότητα για κατοχύρωση νέων, «μη παραδοσιακών», μορφών σημάτων, όπως σήματα μοτίβου ή τρισδιάστατα, ολογραφικά και ηχητικά σήματα ή σήματα κίνησης, εφόσον έχουν διακριτική ικανότητα και τα οποία είναι δυνατό να κατατίθενται και γίνονται αποδεκτά σε ηλεκτρονικά αρχεία, στο ηλεκτρονικό πλέον μητρώο της Δ/νσης Σημάτων. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται η δυνατότητα αποδοχής νέων ειδών σημάτων έτσι ώστε η αναπαράσταση ορισμένων ήδη αποδεκτών ειδών σημάτων να καθίσταται ευκολότερη και ακριβέστερη.

2. Σήματα πιστοποίησης: Σημαντική καινοτομία με τα άρθρα 56-63 του σχεδίου νόμου αποτελεί και η θεσμοθέτηση των σημάτων πιστοποίησης, που λειτουργούν ως σήματα ποιότητας και διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που πιστοποιούνται από τον δικαιούχο του σήματος, όσον αφορά το υλικό, τον τρόπο παρασκευής των προϊόντων ή παροχής των υπηρεσιών, την ποιότητα, την ακρίβεια ή άλλα χαρακτηριστικά. Ωστόσο, τα εν λόγω σήματα δεν θα μπορούν να πιστοποιούν την προέλευση από συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, διότι έτσι θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστρατήγηση των διατάξεων για τις προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις και τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης που υφίστανται σήμερα σε ενωσιακό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση οι γεωγραφικοί όροι μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συλλογικού σήματος όπως ρητά προβλέπεται στις προτεινόμενες διατάξεις.

3. Οργάνωση της Δ/νσης Σημάτων και της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων: Στο άρθρο 30 του προτεινόμενου σχεδίου γίνεται προσπάθεια για την αναβάθμιση και την αρτιότερη στελέχωση της Δ/νσης Σημάτων και της ΔΕΣ σε όργανο πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Το έργο που ασκεί η Δ/νση Σημάτων και η ΔΕΣ απαιτεί υψηλότατο βαθμό εξειδίκευσης και απαιτεί αποτελεσματική διοικητική προστασία, καθώς εξετάζει ως δικαιοδοτικό όργανο τις ανακοπές στις αποφάσεις των εξεταστών και τις αιτήσεις έκπτωσης κατά καταχωρημένων σημάτων. Η ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας για τα εμπορικά σήματα έχει άμεσο και σημαντικό αντίκτυπο στον ελεύθερο ανταγωνισμό και στην οικονομική ανάπτυξη και κατά συνέπεια η αρτιότερη οργάνωση και στελέχωση της Δ/νσης Σημάτων και της ΔΕΣ είναι απολύτως αναγκαία προϋπόθεση για όλα τα παραπάνω και δεν υπάρχουν εναλλακτικά ή ισοδύναμα μέτρα που θα μπορούσαν να την αναπληρώσουν.

4. Διαμεσολάβηση: Στο άρθρο 31 του σχεδίου νόμου εισάγεται η δυνατότητα διαμεσολάβησης σε διαδικασίες ενώπιον της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων με την προϋπόθεση ότι αποτελεί κοινό αίτημα των μερών, δηλαδή προαιρετικά. Με τον τρόπο αυτό αναμένεται να μειωθεί ο αριθμός των υποθέσεων οι οποίες καταλήγουν στις ΔΕΣ και στα Διοικητικά Δικαστήρια.

5. Προστασία ουσιαστικής χρήσης του σήματος και των «ενδιάμεσων δικαιωμάτων» (intervening rights): Επίσης καινοτομία αποτελούν οι ρυθμίσεις των προτεινόμενων διατάξεων οι οποίες για την προστασία του σήματος προϋποθέτουν την ουσιαστική χρήση του, ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των συγκρούσεων στην αγορά. Επιπλέον, υιοθετούνται διατάξεις για την προστασία των «ενδιάμεσων δικαιωμάτων» (intervening rights), σε περιπτώσεις όπου ένα προγενέστερο καταχωρημένο σήμα στρέφεται κατά μεταγενέστερου καταχωρημένου σήματος και μετά την κατάθεση του μεταγενέστερου σήματος να μεσολάβησαν τα παρακάτω γεγονότα: (α) το προγενέστερο σήμα να απέκτησε φήμη, ή (β) το προγενέστερο σήμα να απέκτησε εντονότερο επίκτητο διακριτικό χαρακτήρα, χάριν του οποίου θεμελιώνεται κίνδυνος συγχύσεως, ή (γ) το προγενέστερο σήμα να απέκτησε επίκτητο διακριτικό χαρακτήρα που αρχικά δεν είχε κατά την κατάθεσή του. Γενικότερα, εισάγονται ρυθμίσεις οι οποίες περιορίζουν την προστασία των στοιχείων εμπορικών σημάτων που δεν έχουν διακριτική δύναμη.

6. Τέλη: Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, από έρευνα της Επιτροπής σε χώρες με πληθυσμό και οικονομικά μεγέθη αντίστοιχα της Ελλάδας (π.χ. Πορτογαλία, Ουγγαρία, Δανία, Τσεχία, Ιρλανδία, Νορβηγία) διαπιστώθηκε ότι τα τέλη για την κατάθεση και την ανανέωση σήματος στην Ελλάδα είναι τα χαμηλότερα.

Πλέον τα τέλη για την κατάθεση σήματος ανέρχονται στα 150 ευρώ έναντι 110 ευρώ σήμερα, ενώ η παράταση προστασίας του σήματος θα κοστίζει 130 ευρώ έναντι 90 ευρώ σήμερα. Ωστόσο, αν η κατάθεση ή ανανέωση γίνεται ηλεκτρονικά το κόστος ανέρχεται στα 120 και 100 ευρώ αντίστοιχα.

Στο αντίποδα καταργούνται τα τέλη για εγγραφή αλλαγής επωνυμίας, έδρας, διεύθυνσης και νομικού τύπου, τα οποία σήμερα ανέρχονται στα 50 ευρώ.

Τέλος, το κόστος για τη μεταβίβαση σήµατος ή την παραχώρηση άδειας χρήσης παραμένουν τα ίδια, δηλαδή στα 90 ευρώ.