Απογοητευτικό δίμηνο -παρά τις συντονισμένες προσπάθειες τόνωσης της ζήτησης μέσω εκπτώσεων, προσφορών και Black Friday- διήλθε το ελληνικό λιανεμπόριο, το οποίο συνεχίζει να ελπίζει ότι οι χειμερινές εκπτώσεις στην αυγή του 2019, θα τονώσει τουλάχιστον την ρευστότητα των επιχειρήσεων.
Παράγοντες της αγοράς του οργανωμένου λιανεμπορίου περιγράφουν μια κατάσταση «διατήρησης δυνάμεων» παρά ουσιαστικής ανάπτυξης, καθώς συνομολογούν πως η πίτα της αγοράς δεν μεγαλώνει, ώστε οι ρυθμοί αύξησης των πωλήσεων να είναι ενδεικτικοί και εν πολλοίς διατηρήσιμοι.
Παρά το γεγονός του ότι ο Δεκέμβριος εισέφερε -ως είθισται- πωλήσεις σε επιμέρους κατηγορίες του λιανεμπορίου, εν τούτοις, η σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018, αποδεικνύει πως η ζήτηση παρέμεινε αναιμική. Οι λόγοι αποδίδονται αφενός στον έντονα εκπτωτικό Νοέμβριο, και την περυσινή Black Friday (η οποία διήρκησε μια ολόκληρη εβδομάδα), δημιουργώντας «μαύρη τρύπα» στους τζίρους του τελευταίου διμήνου του έτους, και αφετέρου στην εξαιρετικά στοχευμένη και συγκρατημένη κατανάλωση κατά την Χριστουγεννιάτικη εορταστική περίοδο.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ, για το 55% των επιχειρήσεων, οι πωλήσεις είτε αυξήθηκαν είτε παρέμειναν στάσιμες, ενώ για το 42% των επιχειρήσεων οι πωλήσεις μειώθηκαν. Επιπλέον, σχεδόν οι 6 στους 10 επιχειρηματίες πραγματοποίησαν προσφορές στα καταστήματά τους κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου, ποσοστό διπλάσιο σε σύγκριση με πέρυσι, που αποδεικνύει πως το ύστατο μέσον προσέλκυσης των καταναλωτών, είναι το εργαλείο των εκπτώσεων.
Σε επίπεδο οργανωμένων μεγάλων λιανεμπορικών επιχειρήσεων η εικόνα παραμένει μικτή. Ο τομέας των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών είχε την τιμητική του τον Νοέμβριο, ωστόσο, οι ενδείξεις (καθώς δεν υπάρχουν σαφή επίσημα στοιχεία) υποδεικνύουν ότι ο συνολικός τζίρος δεν αυξήθηκε σημαντικά. Οι μεγάλες αλυσίδες αποδύθηκαν σε ένα ανταγωνισμό προσφορών, προκειμένου να υπερασπιστούν τα μερίδια τους, χωρίς ωστόσο, να έχουν να μοιραστούν μια μεγαλύτερη πίτα. Εξαίρεση αποτελεί ο τομέας των λευκών οικιακών συσκευών – ο οποίος συνεχίζει να δείχνει μια κάποια δυναμική- δίνοντας ιδιαίτερους πόντους στους παραδοσιακούς παίκτες της αγοράς όπως η Κωτσόβολος και η Media Markt.
Στον τομέα του οικιακού εξοπλισμού και των επίπλων, η ζήτηση παρέμεινε χαμηλή, αποδεικνύοντας ότι η αγορά παραμένει καθηλωμένη. Η ΙΚΕΑ του ομίλου Φουρλή φέρεται να κινήθηκε στην Ελλάδα κατά το δ’ τρίμηνο του 2018 στα ίδια επίπεδα με το γ’ τρίμηνο της χρονιάς, ενώ ο Δεκέμβριος ήταν ελαφρά πτωτικός έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2017.
Ο τομέας των καλλυντικών και ιδίως η επιλεκτική διανομή είχε την τιμητική του συνεχίζοντας να επιδεικνύει αντιστάσεις και να επωφελείται από τον 13ο μισθό. Τόσο ο όμιλος Σαράντη όσο και άλλοι παίκτες της αγοράς φέρονται να διένυσαν θετικό Δεκέμβριο. Στο τελευταίο δίμηνο του έτους ωστόσο σημαντικό ρόλο για την τόνωση της ζήτησης έπαιξαν τα έντονα εκπτωτικά προγράμματα, καταρχάς από την Shiseido του ομίλου Folli Follie αλλά και από τους υπόλοιπους παίκτες της αγοράς.
Η αγορά ένδυσης -πλην της αθλητικής που συνεχίζει να αναπτύσσεται- κινείται στην πλειονότητα της μόνον στις εκπτωτικές περιόδους. Στο πλαίσιο αυτό πλην εξαιρέσεων, ο Νοέμβριος ήταν θετικότερος μήνας από το Δεκέμβριο.
Ο ανταγωνισμός του internet
Πίσω από τις επιδόσεις των φυσικών καταστημάτων και αλυσίδων, αυξανόμενη δυναμική αποκτά το ηλεκτρονικό εμπόριο, το οποίο ωστόσο δεν περιορίζεται στα ελληνικά σύνορα, δημιουργώντας έναν ισχυρό ανταγωνιστή για την εγχώρια αγορά. Η αυξανόμενη διείσδυση του αποτελεί δε έναν από τους λόγους που η αγορά έσπευσε ήδη από την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου να προχωρήσει σε εκπτώσεις, πριν καν την επίσημη έναρξη τους στις 14 του μήνα.
Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το μήνα Οκτώβριο, καταγράφηκε μείωση της αξίας και του όγκου πωλήσεων σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες εμπορικών καταστημάτων και φαίνεται ότι «διασώθηκαν» μόνο οι πωλήσεις εκτός καταστημάτων που περιλαμβάνουν το ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά και τις λαϊκές αγορές, τους δύο «πόλους» δηλαδή του λιανεμπορίου όπου τα προϊόντα διατίθενται συχνά σε χαμηλότερες τιμές.