«Διπλό μοντέλο» για την επέκταση της Αττικής Οδού

Επιμένει ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης στην επέκταση της Αττικής Οδού, μέσω δύο διαφορετικών μοντέλων. Μάλιστα ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη οι συζητήσεις για τη μονοετή ή διετή παράταση της σύμβασης παραχώρησης του οδικού άξονα, που λήγει στις 5 Οκτωβρίου 2024, με αντάλλαγμα την κατασκευή του έργου επέκτασης του προαστιακού σιδηροδρόμου στο τμήμα Κορωπί - Λαύριο.

Το συγκεκριμένο σιδηροδρομικό τμήμα φαίνεται, τουλάχιστον όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του κ. Σπίρτζη, πως θα κατασκευαστεί χωρίς διαγωνισμό, αν επιτευχθεί συμφωνία με τη διοίκηση της Αττικής Οδού.

Παράλληλα, με νέο διαγωνισμό σχεδιάζεται η κατασκευή των υπόλοιπων τμημάτων και συγκεκριμένα «της οδικής και σιδηροδρομικής σύνδεσης με τη Ραφήνα, του οδικού τμήματος που ενώνει τη λεωφόρο Κύμης με την εθνική οδό, όπου βλέπουμε τα προβλήματα που υπάρχουν στην έξοδο για εθνική οδό και του τμήματος από την Κατεχάκη μέχρι τη Βουλιαγμένη». Πρόκειται για επεκτάσεις που κατά τον υπουργό Υποδομών «πρέπει να γίνουν».

Οπως δήλωσε προ ημερών ο Χρ. Σπίρτζης, «η υπάρχουσα σύμβαση έχει μια πρόβλεψη, ολοκληρώνεται το 2024, για παράταση για ένα ή δύο χρόνια. (...). Μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε αυτό για τη σιδηροδρομική σύνδεση μέχρι το Λαύριο. Αν συμφωνήσουμε στα προφανή με την εταιρεία, δεν είναι σίγουρο». «Τα υπόλοιπα (σ.σ. τμήματα) πρέπει να βγουν με κανονικές διαγωνιστικές διαδικασίες, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι φυσικές επεκτάσεις της Αττικής Οδού», ξεκαθάρισε ο ίδιος.

Σε κάθε περίπτωση, μέσα στην επόμενη διετία το ελληνικό δημόσιο πρέπει να αποφασίσει τι θα πράξει με την Αττική Οδό. Θα περάσει η διαχείριση του οδικού άξονα στο δημόσιο όταν λήξει η σύμβαση (ακόμα και αν δοθεί μονοετής ή διετής παράταση); Θα προχωρήσει σε νέο διαγωνισμό για την παραχώρηση του οδικού άξονα, ώστε ο διαχειριστής να χρηματοδοτήσει κάποιες από τις επεκτάσεις;

Προς το παρόν, απαντήσεις δεν έχουν δοθεί από το υπουργείο Υποδομών. Προ εβδομάδων, εννέα δήμαρχοι και άλλοι φορείς της Ανατολικής Αττικής έστειλαν ανοικτή επιστολή προς τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα με την οποία ζητούν να προχωρήσει η παράταση της σύμβασης, ώστε να γίνουν οι επεκτάσεις προς Λαύριο και Ραφήνα.

Η Αττική Οδός, στην οποία συμμετέχουν οι όμιλοι ΕΛΛΑΚΤΩΡ και J&P ΑΒΑΞ, που απέκτησαν πρόσφατα και το 10% που κατείχε η Τράπεζα Πειραιώς, είναι ο πλέον κερδοφόρος από τους οδικούς άξονες. Την τελευταία τριετία, οι μέτοχοι της Αττικής Οδού έλαβαν μέσω μερισμάτων περί τα 221 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα σημαντικότατα έσοδα που έχουν μέσω των εργασιών συντήρησης του οδικού άξονα.

Η μέση ημερήσια κυκλοφορία της Αττικής Οδού ξεκίνησε από τα 248.784 οχήματα το 2005 και αυξήθηκε στα 295.140 οχήματα το 2007. Από το 2008 και λόγω της πολυετούς κρίσης, η κυκλοφορία στον οδικό άξονα υποχωρούσε, με αποτέλεσμα να φτάσει τα 201.749 οχήματα το 2015. Από την επόμενη χρονιά άρχισε η αύξηση, με τη μέση ημερήσια κυκλοφορία στα 210.492 οχήματα το 2016 και στα 216.893 το 2017.

Υποσχέσεις και επεκτάσεις των άλλων συμβάσεων παραχώρησης

Το ερώτημα που απασχολεί την αγορά κατασκευών είναι εάν στο υπουργείο Υποδομών τρέχουν με την ίδια ταχύτητα τον σχεδιασμό για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού και τις επεκτάσεις των συμβάσεων παραχώρησης στους υπόλοιπους οδικούς άξονες. Προκειμένου να κάμψει τις αντιδράσεις, ο υπουργός Υποδομών επανέλαβε και προ ημερών πως παράλληλα με την παράταση της σύμβασης παραχώρησης Αττικής Οδού εξετάζονται και άλλες παρατάσεις αντίστοιχων συμβάσεων, με στόχο να κατασκευαστούν πρόσθετα έργα ανά την Ελλάδα.

Στο υπουργείο Υποδομών, με δεδομένη τη στενότητα κρατικών πόρων για τα επόμενα χρόνια, εκτιμούν πως μόνο μέσω της συγκεκριμένης φόρμουλας, που έχει δοκιμαστεί σε Γαλλία, Ιταλία και Κροατία, είναι δυνατή η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων σε νέα έργα υποδομής. Ετσι πιστεύουν πως θα ολοκληρωθεί και το δίκτυο των οδικών αξόνων στη χώρα, μεγάλο τμήμα του οποίου κατασκευάστηκε μέσω των επτά συμβάσεων παραχώρησης που είναι σήμερα σε ισχύ.

Η Αττική Οδός έχει αναλάβει, με βάση πλαίσιο συναντίληψης που υπέγραψε στις 12 Ιανουαρίου 2018 με τον κ. Σπίρτζη, να εκπονήσει το σύνολο των µελετών και ερευνών για σειρά νέων έργων.

Συγκεκριμένα, την αναβάθμιση των υφιστάμενων ανισόπεδων κόμβων Μεταμόρφωσης και Λεονταρίου της Αττικής Οδού, τη δηµιουργία σταθµού µετεπιβίβασης στον Σιδηροδροµικό Σταθµό Κορωπίου, την επέκταση της ∆υτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υµηττού στη Ραφήνα, την επέκταση του προαστιακού Σιδηροδρόµου στη Ραφήνα και στο Λαύριο, την οδική σύνδεση του Αεροδροµίου µε τη Ραφήνα καθώς και Αναβάθµιση του οδικού άξονα Σταυρού-Λαυρίου. Στο ίδιο πακέτο περιλαμβάνονται και οι μελέτες για τα συµπληρωµατικά έργα στον λιµένα Λαυρίου.

Αντίστοιχες μελέτες για άλλα οδικά έργα ανά την Ελλάδα προωθούνται και από τις εταιρείες που διαχειρίζονται τους υπόλοιπους οδικούς άξονες. Για παράδειγμα, μπορεί να ολοκληρωθεί το οδικό δίκτυο της Πελοποννήσου με την κατασκευή τμημάτων όπως το Καλό Νερό - Τσακώνα και το Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη ή με την αναβάθμιση του άξονα που συνδέει τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους (Μυκήνες και Αρχαία Ολυμπία). Να προχωρήσει το τμήμα Ιωάννινα - Κακαβιά, ώστε η Ιόνια Οδός να φτάνει μέχρι τα ελληνοαλβανικά σύνορα ή να αποκτήσει σύνδεση με την τελευταία το Αγρίνιο, η μεγαλύτερη πόλη της Αιτωλοακαρνανίας.