Εισφορές: Ο νέος χάρτης για μισθωτούς και επαγγελματίες

Σημαντικές αλλαγές αναμένεται να συντελεστούν φέτος, σε σχέση με το ύψος των εισφορών που θα κληθούν να πληρώσουν -κάποιοι από τον επόμενο κιόλας μήνα- εκατομμύρια ασφαλισμένοι, είτε είναι μισθωτοί, είτε ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες και αγρότες.

Το 2019 εκτιμάται ότι θα είναι καθοριστικό για το μέλλον του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας. Εκτός από τη μείωση των εισφορών για τους περίπου 250.000 μη μισθωτούς αλλά και την επικείμενη αύξηση των κατώτατων εισφορών για όλους τους υπόλοιπους, βάσει της αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, αναμένεται από τη μέση της χρονιάς, σημαντική ανάσα για εκατομμύρια μισθωτούς και εργοδότες, με μείωση των εισφορών για επικουρική ασφάλιση.

Μισθωτοί σε ΔΕΚΟ και Τράπεζες, που μέχρι τη δημιουργία του ΕΦΚΑ κατέβαλλαν σημαντικά υψηλότερες εισφορές, θα δουν και φέτος το εισόδημά τους να αυξάνεται, λόγω της σταδιακής μείωσης των εισφορών. Στον αντίποδα, βαθύτερα το χέρι… στην τσέπη αναμένεται να βάλει το Δημόσιο, που ως εργοδότης θα πρέπει να πληρώσει στον ΕΦΚΑ υψηλότερες εισφορές. Εισφορές άλλωστε προβλέπονται πλέον και για όσους αμείβονται με τίτλους κτήσης.

Ας δούμε αναλυτικά τις αλλαγές:

Μειώνονται οι εισφορές για επικουρική ασφάλιση

Η μείωση των εισφορών για επικουρική ασφάλιση, από 7% στο 6,5%, προβλέπεται για τον Ιούνιο του νέου έτους και έως 31 Μαΐου 2022. Πρόκειται ουσιαστικά για τη σταδιακή επαναφορά των εισφορών που καταβάλλουν εργοδότες και εργαζόμενοι προς το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ), στα προ του 2016 επίπεδα. Έτσι, οι εισφορές που αυξήθηκαν από τον Ιούνιο του 2016 από 6% στο 7% (3,5% για εργοδότες και 3,5% για εργαζόμενους), μειώνονται σε 3,25% για την κάθε πλευρά από την 1/1/2019 έως τις 31/5/2022.

Στόχος είναι, το ποσοστό της εισφοράς για επικουρική ασφάλιση να επανέλθει στο 6% (3%+3%) από τον Ιούνιο του 2022 και μετά.

Τα παραπάνω, ήτοι εισφορά 6,5% από 1η Ιουνίου 2019, για επικουρική ασφάλιση, ισχύουν όχι μόνο για τους μισθωτούς αλλά και για τους ελεύθερους επαγγελματίες κι αυτοαπασχολούμενους, ανεξάρτητα από το εάν έχουν ασφαλισθεί πριν ή μετά την 1/1/1993 σε κάποιο από τα επικουρικά που έχουν ενταχθεί στο ΕΤΕΑΕΠ. Το ποσοστό της μηνιαίας εισφοράς μετά το πέρας της εξαετίας, και συγκεκριμένα από 1η/6/2022 και μετά, επανέρχεται στο 6%.

Εμμεση αύξηση μισθών για εργαζόμενους σε Τράπεζες - ΔΕΚΟ

Μειώσεις στις εισφορές κύριας ασφάλισης που καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ μισθωτοί από συγκεκριμένες πρώην ΔΕΚΟ και τράπεζες αλλά και ηθοποιοί καθώς και εργαζόμενοι αεροπορικών επιχειρήσεων, προβλέπονται και για το 2019, με στόχο οι καταβολές τους να εξομοιωθούν σταδιακά, έως το 2020, με αυτές όλων των υπόλοιπων μισθωτών (6,67% για τους εργαζόμενους και 13,33% για τους εργοδότες). Καθώς μέχρι πρότινος τόσο οι εργοδότες όσο και οι μισθωτοί πλήρωναν σημαντικά υψηλότερες εισφορές, η σταδιακή εξομοίωσή τους με τους υπόλοιπους εργαζόμενους, που προβλέπεται από τη νομοθεσία του 2016, οδηγεί έμμεσα σε μικρές αυξήσεις μισθών, μεταξύ 6 και 20 ευρώ, ενώ σε περιπτώσεις υψηλόβαθμων στελεχών οι αυξήσεις μπορεί να αγγίξουν και τα 70 ευρώ τον μήνα.

Αναλυτικότερα και σύμφωνα με το νόμο, οι εισφορές για το τρέχον έτος διαμορφώνονται ως εξής:

*ΤΣΠ - ΗΣΑΠ: Για ασφαλισμένους του ΗΣΑΠ, οι εισφορές υποχωρούν από 7,75% που ήταν το 2018, σε 7,22% το 2017. Αντίστοιχα για τον εργοδότη, υποχωρούν στο 14,79% (από 16,25% τον προηγούμενο χρόνο).

*ΤΣΠ - ΕΤΕ, ΤΣΠ - ΕΤΒΑ: Για τους ασφαλισμένους στα πρώην ταμεία της Εθνικής Τράπεζας και της ΕΤΒΑ, οι εισφορές έχουν οριοθετηθεί για το τρέχον έτος στο 7,22%. Όσο για τους εργοδότες, ειδικά για την Εθνική Τράπεζα, η εισφορά ορίζεται για το 2019 στο 14,98%, από 19,915% που ήταν το 2016, ενώ για την πρώην ΕΤΒΑ, η εισφορά ορίζεται στο 14,90% για φέτος, από 19,665% που ήταν το 2016 και 16,50% που ήταν πέρυσι.

*τ. ΤΑΠ - ΟΤΕ: Για τους ασφαλισμένους, οι εισφορές το νέο έτος υποχωρούν στο 7,22%. Για τον εργοδότη - ΟΤΕ, η εισφορά το 2019 περιορίζεται στο 14,79% από 19,165% που ήταν το 2016, ενώ για ΟΣΕ, ΕΛΤΑ και ΤΑΠ-ΟΤΕ, η εισφορά υποχωρεί στο 14,67%, από 18,665%. Για τους υπαλλήλους του τέως ΤΑΠ-ΟΤΕ η εισφορά εργαζόμενου παραμένει στο 6,67%, ενώ για τον εργοδότη ορίζεται το 2019 στο 14,67%.

*ΤΑΠΑΕ - Εθνική: Για την ασφαλιστική εταιρία της Εθνικής, επηρεάζονται μόνο οι εισφορές του εργοδότη, αφού οι εισφορές του ασφαλισμένου είναι ήδη στο 6,67%. Πιο συγκεκριμένα, ο εργοδότης θα καταβάλει φέτος 14,16% ως εισφορά, από 16,665% που κατέβαλε το 2016 και 15% το 2018.

*π. ΤΣΕΑΠΓΣΟ: Για ασφαλισμένους γεωργικών συνεταιριστικών οργανώσεων, προκύπτει ότι φέτος η εισφορά θα υποχωρήσει στο 7%, από 8% που ήταν το 2016 και 7,34% που ήταν το 2018. Ο εργοδότης αντίστοιχα θα πρέπει να καταβάλει εισφορά 13,75% για το 2019, όταν το 2016, κατέβαλε 15%.

*ΙΚΑ (παλαιοί ασφαλισμένοι): Ειδικά για όσους εργάζονται ως προσωπικό εδάφους αεροπορικών επιχειρήσεων, ιπτάμενο προσωπικό αεροπορικών επιχειρήσεων ή ΥΠΑ - τεχνικό προσωπικό, αλλά και πτυχιούχοι χειριστές αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται σε οποιονδήποτε εργοδότη για πτητικές εργασίες, ηθοποιοί θεάτρου, μουσικοί εγχόρδων, πνευστών, κρουστών, τεχνικοί θεάτρου και κινηματογράφου, προσωπικό σκηνής, ηθοποιοί μελοδραματικού θεάτρου και χορευτές, οι εισφορές καθορίζονται ως εξής: Το 2019 υποχωρούν στο 7,75%, από 10,97% που ήταν το 2016. Οι αντίστοιχοι εργοδότες θα κληθούν φέτος να καταβάλουν εισφορές 14,01%, από 14,69% που κατέβαλαν πέρυσι και 16,03% το 2016.

*ΙΚΑ (νέοι ασφαλισμένοι): Για τις ίδιες με τις αμέσως προηγούμενες κατηγορίες εργαζομένων, που ασφαλίστηκαν όμως για πρώτη φορά μετά το 1992, οι εισφορές το 2019 υποχωρούν στο 7,22%, από 8,87% που ήταν το 2016. Για τους εργοδότες υποχωρούν στο 13,68% από 14,73% που ήταν πριν από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου

Ανάσα για μη μισθωτούς με μεσαία και υψηλά εισοδήματα

Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου και την καταβολή πραγματικά υψηλών εισφορών προς τον ΕΦΚΑ, περίπου 250.000 ελεύθεροι επαγγελματίες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα θα δουν από φέτος μια σημαντική οικονομική ανάσα. Και αυτό γιατί προβλέπεται μείωση του ποσοστού εισφορών για κύρια ασφάλιση από 20% σε 13,33%. Στον αντίποδα βέβαια, όλοι οι υπόλοιποι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες, με χαμηλά εισοδήματα θα υποστούν διπλή αύξηση εισφορών, αφενός λόγω της αύξησης της βάσης υπολογισμού των εισφορών, αφετέρου, λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού.

Τα ειδοποιητήρια με τις εισφορές Ιανουαρίου αναμένονται μέσα στο δεύτερο 15νθήμερο του Φεβρουαρίου και οι αλλαγές αφορούν τόσο τις εισφορές κύριας ασφάλισης όσο και αυτές για επικούρηση και εφάπαξ.

Για το σύνολο του 1,4 εκατ. ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, βάση υπολογισμού είναι πλέον το 100% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος συν τις καταβλητέες εισφορές του προηγούμενου έτους, αφού από 1/1/2019 καταργήθηκε η έκπτωση 15% στη βάση υπολογισμού, που ίσχυε το 2018.

Η γενική ελάχιστη εισφορά υπέρ ΕΦΚΑ διατηρείται μεν στο 20% του κατώτατου μισθού, ήτοι στα 117,2 ευρώ τον μήνα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους με πάνω από 5 χρόνια επαγγελματική δραστηριότητα, και στα 74 ευρώ για τους αγρότες αλλά και για τους νέους ασφαλισμένους που έχουν έως 5 έτη δραστηριότητας.

Όμως, η αναμενόμενη αναπροσαρμογή του μισθού από το δεύτερο 15νθήμερο του Ιανουαρίου αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση τις εισφορές όσων δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα. Να σημειωθεί ότι σήμερα, ο κατώτατος μισθός ανέρχεται στα 586 ευρώ και οι κατώτατες εισφορές των επαγγελματιών για κύρια ασφάλιση και υγεία ανέρχονται στα 157 ευρώ (26,9% Χ 586 ευρώ). Έτσι, αν για παράδειγμα, ο μικτός κατώτατος μισθός στις αρχές του 2019 αυξηθεί κατά 2% και ανέλθει σε 597 ευρώ, οι κατώτατες εισφορές των επαγγελματιών με ετήσιο εισόδημα έως 7.164 ευρώ θα ανέλθουν στα 160 ευρώ (26,9% Χ 597 ευρώ). Εάν ο κατώτατος φθάσει στα 615 ευρώ (+5%), η κατώτατη δυνατή μηνιαία εισφορά για κύρια ασφάλιση και υγεία θα ανέλθει σε 165,4 ευρώ, ήτοι αύξηση 8,4 ευρώ τον μήνα. Εάν η αύξηση είναι 8%, η εισφορά για κατώτατο μισθό 632,8 ευρώ θα ανέρχεται σε 170,2 ευρώ τον μήνα (+13,2 ευρώ το μήνα). Αντίστοιχη επιβάρυνση θα υπάρξει και στην περίπτωση εξαγοράς πλασματικών ετών ασφάλισης.

Οι μειώσεις εισφορών αφορούν 250.000 ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Το ποσοστό για τον υπολογισμό της εισφοράς κύριας σύνταξης ορίζεται στο 13,33%, αντίστοιχο με αυτό που καταβάλλουν οι εργοδότες για τους μισθωτούς που απασχολούν, έναντι 20% που ίσχυε τη διετία 2017-2018.

Στην πράξη, όσοι δηλώνουν εισόδημα (καθαρό συν τις καταβλητέες εισφορές του προηγούμενου έτους) έως και 10.560 ευρώ τον χρόνο (880 ευρώ τον μήνα) θα πληρώσουν εισφορά για σύνταξη 117,2 ευρώ τον μήνα, μέχρι αυτή να αναπροσαρμοστεί σύμφωνα με τον νέο κατώτατο μισθό.

Για τους αγρότες, το ποσοστό υπολογισμού της εισφοράς για κύρια σύνταξη ορίζεται στο 12%, έναντι 18% που θα ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς.

Το ποσοστό υπολογισμού της εισφοράς για υγεία παραμένει στο 6,95% ως ισχύει, για όλους. Με βάση τον σημερινό κατώτατο μισθό δε, η κατώτατη εισφορά για την υγειονομική περίθαλψη είναι 40,73 ευρώ μηνιαίως για τους ασφαλισμένους σε πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ.

Η εισφορά για επικουρική σύνταξη για όσους αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες έχουν ασφάλιση σε επικουρικό τομέα του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) ορίζεται και μάλιστα, αναδρομικά, από 1η Ιανουαρίου 2017, σταθερή στο κατώτατο πλαφόν των 41,02 ευρώ (7% επί του κατώτατου μισθού ανεξαρτήτως εισοδήματος). Εφόσον αυξηθεί ο κατώτατος, θα αυξηθούν και αυτές.

Αντίστοιχα, η εισφορά για πρόνοια (εφάπαξ) για όσους αυτοαπασχολούμενους έχουν ασφάλιση σε τομέα πρόνοιας του ΕΤΕΑΕΠ ορίζεται σταθερή στο κατώτατο πλαφόν των 23,44 ευρώ (4% επί του κατώτατου μισθού ανεξαρτήτως εισοδήματος).

Και το 2019 εφαρμόζονται για τους ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ οι εκπτώσεις από 5% έως 50% που ισχύουν έως το 2021, αλλά μόνο για το άθροισμα εισφορών κύριας σύνταξης και υγείας (εξαιρούνται η επικουρική ασφάλιση και το εφάπαξ).

Εισφορές και για τους τίτλους κτήσης

Με την πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Εργασίας, όσοι από την 1/1/2019 και εφεξής αμείβονται με τίτλους κτήσης, θα καταβάλλουν εισφορά 20,28% για ασφάλιση και υγεία.

Αυξάνεται η συμμετοχή του Δημοσίου για τους δημόσιους υπαλλήλους

Στο 10% από 6,67% διαμορφώνονται οι εισφορές του Δημοσίου προς τον ΕΦΚΑ, με στόχο έως το 2020 και το κράτος ως εργοδότης να καταβάλλει στο ταμείο, για τους δημόσιους υπαλλήλους που απασχολεί, εισφορά 13,33%, όπως και όλοι οι υπόλοιποι εργοδότες.