Αποκρατικοποιήσεις και ΗΠΑ μετατρέπουν την Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο

Συμπληρώνονται τα κομμάτια του παζλ για τη μετεξέλιξη της χώρας σε ενεργειακό hub, μετά τη συμφωνία της ΔΕΠΑ με την αμερικανική Cheniere για το πρώτο spot φορτίο υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ καθώς και ενόψει τριών μεγάλων αποκρατικοποιήσεων κρατικών επιχειρήσεων που προγραμματίζονται για το 2019. Συγκεκριμένα, το ΤΑΙΠΕΔ προχωρά τον διαγωνισμό για την πώληση των ΕΛ.ΠΕ εντός του πρώτου τριμήνου και ακολουθούν εντός της χρονιάς η ΔΕΠΑ αλλά και η υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου στην Καβάλα.

Ειδικότερα, η ανακοίνωση του χθεσινού deal για την προμήθεια των πρώτων ποσοτήτων αμερικανικού LNG είναι ενδεχομένως η απαρχή των εξελίξεων μίας μακροχρόνιας συμφωνίας ανάμεσα στη Δημόσια Επιχείρηση Παροχής Αερίου και τη μεγάλη Τεξανή εταιρία παραγωγής και προμήθειας Cheniere. Όπως έκανε κι επισήμως γνωστό μέσα από το twitter ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ, οι δύο εταιρίες βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για πολυετή συμφωνία, η οποία, αν τελικά κλείσει, θα ανοίξει περισσότερο την εγχώρια αγορά φυσικού αερίου, που είναι σε ποσοστό της τάξης του 70% εξαρτημένη από τη ρωσική Gazprom. Η ΔΕΠΑ ως γνωστόν αγοράζει από αυτή την εταιρία ποσότητες που έρχονται μέσω του αγωγού Βουλγαρίας - Ελλάδας αλλά και LNG από τη Sonatrach της Αλγερίας.

Το φορτίο των 150.000 κυβικών μέτρων που θα φτάσει με δεξαμενόπλοιο στις 29 Δεκεμβρίου αγοράστηκε, σύμφωνα με πηγές της αγοράς, σε τιμές χαμηλότερες από εκείνες της αλγερινής εταιρίας, ενώ το deal μπήκε σε βάση υλοποίησης μετά την περσινή επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στον Λευκό Οίκο, όπου και συναντήθηκε με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Από τότε ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις ΔΕΠΑ - Cheniere για το φορτίο spot και αναζητούνταν η κατάλληλη χρονική συγκυρία και φυσικά και οι ευνοϊκές τιμές.

Η ΔΕΠΑ, με μία ακόμη εναλλακτική πηγή προμήθειας -η οποία θα γίνει αστείρευτη, αν συμφωνηθεί και η πολυετής αγορά αμερικανικού LNG- διαμορφώνει ένα ανταγωνιστικό μείγμα προϊόντος. Αν αναλογιστεί κανείς και τις ποσότητες 1 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν που έχει κλείσει μέσω του αγωγού TAP, όταν αυτός τεθεί σε λειτουργία το 2020, τότε φτιάχνει ένα ακόμη πιο πλούσιο «καλάθι».

Φυσικά ο ανταγωνισμός έχει ανοίξει από τους ιδιώτες καταναλωτές της αγοράς ενέργειας και της βιομηχανίας όπως τη Μυτιληναίος, που έχει ήδη προμηθευτεί ποσότητες φυσικού αερίου απευθείας από την Gazprom και από την αγορά της Τουρκίας, αλλά και ποσότητες LNG από το Κατάρ. 

Η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ

Φυσικά το παιχνίδι στην αγορά του φυσικού αερίου στην Ελλάδα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή θα ανοίξει περισσότερο με την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ.

Το ΤΑΙΠΕΔ αναμένει το νομοσχέδιο για το σπάσιμο του ομίλου σε ΔΕΠΑ Εμπορίας και ΔΕΠΑ Υποδομών. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αυτό θα φτάσει στη Βουλή τον Ιανουάριο του 2019. Όταν ψηφιστεί, το Ταμείο θα εκκινήσει τις διαδικασίες για την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της ΔΕΠΑ Εμπορίας. Εκεί το παρών σίγουρα θα δώσουν οι Mυτιληναίος, Κοπελούζος και ίσως και η Motor Oil.

Το ενδιαφέρον για ΕΛ.ΠΕ

Ο διαγωνισμός πώλησης των Ελληνικών Πετρελαίων αναμένεται επίσης να φέρει νέα δεδομένα στην εγχώρια αγορά αλλά και συνολικά στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Το ΤΑΙΠΕΔ ετοιμάζει μεν τις διαδικασίες υποβολής των δεσμευτικών προσφορών από την Glencore και τη Vitol για το τέλος του Ιανουαρίου, ωστόσο πηγές σημειώνουν ότι δεν αποκλείεται αυτός να πραγματοποιηθεί και πέρα από τον μήνα αυτό αλλά όχι μετά το πρώτο τρίμηνο του 2019. Δηλαδή δεν αποκλείεται να διεξαχθεί ο διαγωνισμός τον Φεβρουάριο ή και τον Μάρτιο. Κι αυτό, όπως τονίζουν αρμόδια στελέχη, επειδή οι δύο υποψήφιοι επενδυτές βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις και με άλλους επενδυτές για να στήσουν κοινοπρακτικά σχήματα. Η ελβετική Glencore φέρεται να συζητά με τον αμερικανικό επενδυτικό όμιλο Carlyle και η ολλανδική Vitol με τη Sonatrach της Αλγερίας.

Οι δύο παίκτες, αν στήσουν αυτά τα σχήματα, ετοιμάζονται για γερά χτυπήματα… στον διαγωνισμό, ενώ όποιος αποκτήσει το 50,1% των ΕΛ.ΠΕ σίγουρα μέσω των δραστηριοτήτων trading θα δώσει μία ακόμη διάσταση στη μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό κόμβο. Οι Glencore και Vitol βλέπουν περισσότερο την εξαγορά του ελληνικού πετρελαϊκού ομίλου ως μία επέκταση και εδραίωση της δραστηριότητας που αναπτύσσουν στην εμπορία προϊόντων.

Το asset της υπόγειας αποθήκης της Καβάλας

Μία επίσης αποκρατικοποίηση δημόσιου περιουσιακού στοιχείου αυτού του εξαντλημένου κοιτάσματος φυσικού αερίου ανοικτά της Καβάλας βρίσκεται σε φάση προετοιμασίας από το ΤΑΙΠΕΔ.

Στόχος είναι η φυσική υπόγεια αποθήκη χωρητικότητας 950 εκατ. κυβικών μέτρων με επενδύσεις της τάξης των 250 έως 280 εκατ. ευρώ να μετατραπεί σε αποθηκευτικό χώρο φυσικού αερίου. Η πώληση προγραμματίζεται για το 2019, ενώ τα δικαιώματα εκμετάλλευσης παραχωρούνται κάθε χρόνο με μονοετείς παρατάσεις από το ελληνικό δημόσιο στην Energean Oil & Gas. Ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει ο ΔΕΣΦΑ, η ίδια η Energean Oil & Gas, ενώ είχε ακουστεί και για την ENGIE αλλά και την ΕΝΙ.

Οι αποθηκευτικοί χώροι φυσικού αερίου πρόκειται για στρατηγικές υποδομές και με δεδομένη τη θέση της συγκεκριμένης στη θαλάσσια περιοχή της Βόρειας Ελλάδας ανοίγει τον δρόμο για τη μεταφορά ποσοτήτων σε χώρες της Βαλκανικής μέσω των αγωγών TAP αλλά και του IGB (ελληνοβουλγαρικός αγωγός).

Ο ΔΕΣΦΑ

Γύρω στις 20 Δεκεμβρίου αναμένεται να κλείσει και η εμπορική συναλλαγή για την πώληση του ΔΕΣΦΑ στην κοινοπραξία των Ευρωπαίων Διαχειριστών Snam - Fluxys - Enagas. Οι εταιρίες που είναι και μέτοχοι του αγωγού TAP αναμένεται να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης LNG στη Ρεβυθούσα, με τους αποθηκευτικούς της χώρους να έχουν ήδη αυξηθεί μετά την κατασκευή της τρίτης δεξαμενής.

Η Ρεβυθούσα έχει ήδη αρχίσει να παίζει ρόλο στο αφήγημα της μετεξέλιξης της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο, με ποσότητες φυσικού αερίου που αποθηκεύουν προμηθευτές φυσικού αερίου.