Ποιοι «κόφτες» μπαίνουν στη νέα ρύθμιση των 120 δόσεων

Στην τελική ευθεία εισέρχεται η κυβερνητική πρόταση για μια νέα, «έκτακτη» ρύθμιση οφειλών, που θα προβλέπει υπό προϋποθέσεις ακόμη και «κούρεμα» της αρχικής οφειλής, εκτός από τις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα.

Οι ενστάσεις των δανειστών δεν έχουν καμφθεί, όμως, στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι είναι αναγκαία μια ακόμη ρύθμιση, που θα εντάσσει σε ευνοϊκές ρυθμίσεις -που ήδη υπάρχουν για την πλειοψηφία των οφειλετών- για όσους δεν μπορούν να ενταχθούν σε αυτές. Ξεκαθαρίζουν άλλωστε ότι πρόκειται για την ύστατη ευκαιρία, καθώς το ευνοϊκό πλαίσιο με τις νέες ρυθμίσεις δεν θα υπάρχει για πάντα. Και αυτό γιατί από το 2020 αναμένεται να αλλάξουν όλα, σε εφαρμογή Κοινοτικής Οδηγίας που ήδη συζητείται και θα ψηφιστεί εντός του 2019.

Με βάση αυτήν, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να καθορίσουν ένα συγκεκριμένο και μόνιμο σύστημα ρυθμίσεων που δεν θα αλλάζει. Παράλληλα, κομβικό σημείο στην επιδιωκόμενη συμφωνία εκτιμάται πως είναι η ύπαρξη δικλείδας ασφαλείας που θα «κρατά» μέσα στις υπάρχουσες ρυθμίσεις όσους έχουν στο παρελθόν ενταχθεί σε αυτές και συνεχίζουν να τις εξυπηρετούν.

Οι επιτελείς των υπουργείων προσανατολίζονται σε χαμηλή ελάχιστη μηνιαία δόση, έως 50 ευρώ. Οι οφειλέτες θα έχουν μόνο μία φορά δικαίωμα υπαγωγής, ενώ η συνολική ρύθμιση αναμένεται να είναι πιο διευρυμένη και απλούστερη σε σχέση με παλαιότερες, με σκοπό να εισρεύσουν περισσότερα έσοδα.

Προσοχή όμως. Η ρύθμιση θα αφορά αποκλειστικά και μόνο αυτούς που έκλεισαν βιβλία και μπλοκάκια και έχουν από παλιά οφειλές στα Ασφαλιστικά Ταμεία και στην Εφορία. Και αυτό διότι μέχρι τώρα αυτοί οι πολίτες δεν είχαν τη δυνατότητα να υπαχθούν, είτε στο νόμο Κατσέλη, είτε στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Ως προς τις οφειλές, θα αφορά αυτές που έχουν δημιουργηθεί στην εφορία ή στα ταμεία μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2017 και εκτιμάται ότι εφόσον υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές, θα μπορέσει να ξεκινήσει τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, με στόχο να παραμείνει ανοικτή το πολύ έως 6 μήνες.

Παράλληλα, στη ρύθμιση θα προβλέπεται ξεκάθαρα ότι βασική προϋπόθεση για την υπαγωγή των οφειλετών σ’ αυτή θα είναι η εξόφληση ή η ρύθμιση των τρεχουσών οφειλών, δηλαδή των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών, του φετινού ΕΝΦΙΑ ή του φόρου εισοδήματος για το 2018 (χρήση 2017) και του ΦΠΑ.

Βάσει των όσων έχουν τεθεί έως σήμερα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο αριθμός των δόσεων θα είναι συνδεδεμένος µε το ύψος της οφειλής, αλλά και µε αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, βάσει των οποίων θα οριστικοποιείται η ένταξη των οφειλετών.

Το κούρεμα των προσαυξήσεων θα είναι έως 85% με 95%, ενώ η ελληνική πλευρά διαπραγματεύεται και υπό προϋποθέσεις κούρεμα της αρχικής οφειλής.

Ο επανυπολογισμός

Το πρώτο βήμα, που φαίνεται πως έχουν δεχθεί οι θεσμοί, γίνεται με τον επανυπολογισμό των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες με χρέη προς το ΚΕΑΟ. Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, στη ρύθμιση για τα χρέη προς τα ταμεία θα μπορέσουν να ενταχθούν χιλιάδες αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες που έκλεισαν τα βιβλία τους ή τα μπλοκάκια τους, αλλά και όσοι προσπαθούν να επιβιώσουν εν μέσω της κρίσης, χωρίς όμως να πληρούν τις προδιαγραφές ένταξης στη ρύθμιση των έως 120 δόσεων, στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα, είναι σε ηλικία συνταξιοδότησης, πληρούν τα ασφαλιστικά κριτήρια για να λάβουν σύνταξη, δεν μπορούν όμως να υποβάλουν αίτηση καθώς έχουν χρέη προς τον ΕΦΚΑ. Χρέη, που πλέον έχουν ενταχθεί στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).

Ειδικά για αυτή την ομάδα οφειλετών άλλωστε, το σχέδιο προβλέπει ακόμη και κούρεμα της αρχικής οφειλής, μέσω του επανυπολογισμού της συνολικής οφειλής. Αναλυτικά, η συγκεκριμένη πρόβλεψη εκτιμάται πως αφορά περισσότερους από 30.000 εγκλωβισμένους ασφαλισμένους που βρίσκονται στη λίστα του ΚΕΑΟ και είναι ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση.

Η πρόταση του υπουργείου Εργασίας που επεξεργάζεται ο αρμόδιος υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος και φαίνεται πως έχει γίνει αποδεκτή από τους εκπροσώπους των δανειστών αφορά τον επανυπολογισμό των οφειλών με βάση το νέο σύστημα που προβλέπεται στο νόμο Κατρούγκαλου. Βασικό επιχείρημα στη διαπραγμάτευση με τα τεχνικά κλιμάκια είναι ότι το κούρεμα δεν επηρεάζει το ύψος της συνταξιοδοτικής δαπάνης αφού θα λάβουν αναλογική σύνταξη σύμφωνα με το ύψος των εισφορών που θα αποπληρώσουν. Ο επανυπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών θα αφορά μόνο σε όσους έχουν πτωχεύσει και αποδεδειγμένα δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, με την προσκόμιση όλων των απαιτούμενων εγγράφων.

Το «αγκάθι»

Στο οικονομικό επιτελείο αναζητούν τις δικλείδες ασφαλείας που θα αποκλείσουν τις… διαρροές από τις υπάρχουσες ρυθμίσεις που τρέχουν καθώς οι δανειστές εκτιμούν ότι υπάρχει μια βιομηχανία ρυθμίσεων που εκμεταλλεύονται οι λεγόμενοι στρατηγικοί κακοπληρωτές, μπαίνοντας σε αυτές μόνο για να λάβουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, χωρίς να τις εξυπηρετούν στη συνέχεια.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΚΕΑΟ που αφορούν το τέλος Σεπτεμβρίου, μόλις ένας στους 3 που εντάχθηκαν σε κάποια από τις ισχύουσες ρυθμίσεις συνεχίζει να τις εξυπηρετεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στην υπό διαπραγμάτευση ρύθμιση θα υπάρξει ρητή αναφορά ότι δεν θα αφορά χρέη τα οποία έχουν ήδη ενταχθεί σε κάποια ρύθμιση. Κύκλοι του υπουργείου Εργασίας εκτιμούν ότι αυτό ενδέχεται να «αδικήσει» κάποιους οφειλέτες, όμως είναι ο μόνος τρόπος προκειμένου να καμφθούν οι αντιστάσεις των δανειστών.