Πλεόνασμα 910 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 344 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2018, προβλέπεται για τα ασφαλιστικά ταμεία ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ, στο σχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή.
Μάλιστα, η επίδοση αυτή που σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο αποτελεί ένδειξη πως κατά τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας του ΕΦΚΑ έχουν τεθεί οι σωστές βάσεις για τη βιωσιμότητά του, επιτυγχάνεται με μείωση της κρατικής χρηματοδότησης. Κινητήριος δύναμη για μια ακόμη χρονιά, είναι η μισθωτή απασχόληση, καθώς προβλέπεται αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και οι δραματικές μειώσεις που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου, που έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της συνολικής δαπάνης για συντάξεις.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης, ότι για πρώτη φορά, το 2019 δεν προβλέπεται χρηματοδότηση των Ταμείων από τον κουμπαρά του ΑΚΑΓΕ. Σωρευτικά, ο Κοινωνικός Προϋπολογισμός στον οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι προϋπολογισμοί των ΟΑΕΔ και ΕΟΠΥΥ προβλέπεται επίσης, πλεονασματικός. Χαρακτηρίζεται βέβαια από την μη εφαρμογή των περικοπών για τις συντάξεις, αλλά και από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών.
Αναλυτικά, το ισοζύγιο των ασφαλιστικών ταμείων για το 2019 προβλέπεται να παρουσιάσει πλεόνασμα ύψους 910 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 344 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων για το 2018.
Η μεταβολή αυτή οφείλεται κυρίως:
- Στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 144 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης της απασχόλησης. Σημειώνεται ότι παρά τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών τα έσοδα από εισφορές αναμένονται αυξημένα λόγω αναμενόμενης βελτίωσης των εισφορών από τους μισθωτούς.
- Στη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 275 εκατ. ευρώ και ειδικότερα στη μείωση της δαπάνης για τις κύριες συντάξεις κατά 348 εκατ. ευρώ, παράλληλα με την αύξηση της δαπάνης για τις επικουρικές συντάξεις κατά 74 εκατ. ευρώ. Η αυξημένη δαπάνη για τις κύριες συντάξεις το 2018 οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εκκαθάριση και αποπληρωμή μεγάλου αριθμού εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, γεγονός που συμπαρασύρει το 2019 και τη δαπάνη για τις επικουρικές συντάξεις λόγω εκκαθάρισης εκκρεμών αιτήσεων.
- στη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης κατά 935 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, μετά την πάροδο διετίας από την έναρξη λειτουργίας του ΕΦΚΑ, η σταθεροποιούμενη αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη μείωση της δαπάνης για τις κύριες συντάξεις, παρά τη μη εφαρμογή των συνταξιοδοτικών παρεμβάσεων, επιτρέπει τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, διασφαλίζοντας παράλληλα την ομαλή καταβολή του συνόλου των ασφαλιστικών παροχών από το ασφαλιστικό σύστημα. Για τους παραπάνω λόγους το 2019 δεν αναμένεται να μεταβιβαστούν πόροι από το ΑΚΑΓΕ στο ασφαλιστικό σύστημα.
Κοινωνικός προϋπολογισμός
Πλεόνασμα 1,44 δισ. ευρώ, μειωμένο σε σχέση με το 1,64 δισ. ευρώ του 2019 προβλέπεται για τον ΟΑΕΔ και τον ΕΟΠΥΥ. Παράλληλα, δαπάνες όπως το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης και τα προνοιακά επιδόματα ΑμΕΑ θα πραγματοποιηθούν μέσω του ΟΠΕΚΑ και όχι μέσω του τακτικού προϋπολογισμού του υπουργείου Εργασίας.
Τα συνολικά έσοδα του ενοποιημένου κοινωνικού προϋπολογισμού στο 2019 προβλέπονται αυξημένα κατά 776 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2018, κυρίως λόγω της αναμενόμενης αύξησης των εσόδων από τις ασφαλιστικές εισφορές των μισθωτών, τόσο του ιδιωτικού, όσο και του δημόσιου τομέα. Παράλληλα, τα συνολικά έσοδα από μεταβιβάσεις από τον Τακτικό Προϋπολογισμό είναι αυξημένα σε σχέση με το 2018 κατά 1.022 εκατ. ευρώ.
Τα συνολικά έξοδα προβλέπονται επίσης αυξημένα κατά 979 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2018, κυρίως λόγω της αύξησης των μεταβιβάσεων σε τρίτους κατά 1,717 δισ. ευρώ. Οι αυξημένες μεταβιβάσεις αφορούν τα προγράμματα απασχόλησης του ΟΑΕΔ, καθώς και το επίδομα παιδιού, το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, το στεγαστικό επίδομα και τα προνοιακά επιδόματα ΑμΕΑ που πλέον καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΑ.
Έτσι, για το 2018 το ταμειακό ισοζύγιο των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (Ασφαλιστικά Ταμεία, Οργανισμοί Απασχόλησης, ΕΟΠΥΥ) εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 1,644 δισ. ευρώ, ενώ σε δημοσιονομική βάση αναμένεται να ανέλθει σε πλεόνασμα ύψους 2,177 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, για το έτος 2019 προβλέπεται σε 1,44 δισ. ευρώ και 1,673 δισ. ευρώ.
ΟΑΕΔ
Πλεόνασμα ύψους 518 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 55 εκατ. ευρώ σε σχέση με το φετινό εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει και ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού για το 2019.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αυξημένη δαπάνη κατά 140 εκατ. ευρώ για τα προγράμματα απασχόλησης σε σχέση με το 2018, η οποία εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 500 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ επιπρόσθετα 51 εκατ. ευρώ προβλέπεται να διατεθούν μέσω ισόποσης αύξησης της κρατικής επιχορήγησης για την υλοποίηση της δράσης επιδότησης των εργοδοτικών εισφορών για νέους εργαζόμενους ως 24 ετών.
Να σημειωθεί εδώ, ότι η επιδότηση θα αφορά το 50% της εργοδοτικής εισφοράς, και όχι και το 100% της εισφοράς εργαζόμενων, όπως αρχικά προβλεπόταν.
Οι αυξημένες κατά 110 εκατ. ευρώ δαπάνες του ΟΑΕΔ, πλην της ανωτέρω δράσης, εκτιμάται ότι θα χρηματοδοτηθούν κυρίως από την προβλεπόμενη αύξηση κατά 70 εκατ. ευρώ των μεταβιβάσεων από το ΠΔΕ και από την εκτιμώμενη κατά 37 εκατ. ευρώ αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές σε σχέση με το 2018.
*Δείτε την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019 στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".