Ξενοδόχοι: Σκηνικό «εμφυλίου» για την κλαδική σύμβαση

Σε πλήρη εξέλιξη, παρά την διαφαινόμενη προσπάθεια της Ένωσης Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης (ΕΞΘ) να χαμηλώσει τους τόνους, βρίσκεται η κόντρα που ξέσπασε μεταξύ των ξενοδόχων της συμπρωτεύουσας και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) που εκπροσωπεί το σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου σε όλη της χώρα.

Στο επίκεντρο της κόντρας βρέθηκαν οι χειρισμοί -όπως υποστηρίζουν οι ξενοδόχοι της Θεσ/νίκης- της ΠΟΞ. Αφορμή ήταν η αντίδραση των ξενοδόχων της Θεσ/νίκης στον τρόπο που χειρίστηκε-όπως υποστηρίζει- η ΠΟΞ στη διαδικασία επέκτασης ισχύος της Κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις όλης της χώρας.

Η ΕΞΘ εκτόξευσε τα πρώτα πυρά προς την ΠΟΞ μέσω επιστολής που της απέστειλε μετά την ολοκλήρωση της έκτακτης Γενικής Συνέλευσης που πραγματοποίησαν οι ξενοδόχοι της Θεσ/νίκης στις 22 Οκτωβρίου. Συνέλευση η οποία είχε μοναδικό θέμα την επέκταση της σύμβασης και το γεγονός πως η ΠΟΞ παρέδωσε στο υπουργείο Εργασίας τα μητρώα των μελών της χωρίς, όπως ανέφερε στην επιστολή, να εξασφαλίσει «αντισταθμιστικά» οφέλη για τους ξενοδόχους από την κυβέρνηση.  

Η κόντρα θα παρέμενε ενδο-οικογενειακή υπόθεση των ξενοδόχων αν η ΕΞΘ δεν αποφάσιζε να δώσει δημοσιότητα στο θέμα μέσω δελτίου τύπου. Στο οποίο, μεταξύ άλλων, επισημαίνονταν πως τα ξενοδοχεία της πόλης απειλούνταν με λουκέτο αν κατέβαλλαν τις αμοιβές που προβλέπει η κλαδική συλλογική σύμβαση.

Η ένταση κλιμακώθηκε ακόμα περισσότερο όταν παρενέβη στο θέμα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Ρέτσος, μέσω ανάρτησής του στον προσωπικό του λογαριασμό σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης (Linkedin) το οποίο κοινοποίησε μέσω και του λογαριασμού του στο Twitter.

Στη σχετική ανάρτησή του ο Γ. Ρέτσος εξέφραζε την ντροπή και τον θυμό του για όσα επικαλούνταν  η ΕΞΘ χαρακτηρίζοντας την ηγεσία της «όψιμους, ανίδεους συνδικαλιστές» και καθοδηγούμενους. Γράφει μεταξύ άλλων: Η ΠΟΞ κατηγορήθηκε από την ΕΞΘ για αδυναμία συναλλαγής με την Κυβέρνηση, αφού δεν κατάφερε να εξασφαλίσει ανταλλάγματα έναντι της εφαρμογής των νομίμων (άκουσον άκουσον!!!!), για το γεγονός ότι έδωσε το μητρώο το μελών της στο Υπουργείο Εργασίας (φαντάζομαι συμφωνείτε ότι το 2018 το μητρώο μελών οποιουδήποτε φορέα θα έπρεπε να είναι αναρτημένο στο διαδίκτυο).

Ταυτόχρονα ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ έκανε γνωστή την πρόθεσή του να αποσύρει από την Ένωση Ξενοδόχων Θεσ/νίκης το ιστορικό ξενοδοχείο Electra Place της Πλατείας Αριστοτέλους (σ.σ ανήκει στον όμιλο Electra  στον οποίο η οικογένεια Ρέτσου είναι εκ των βασικών μετόχων). H αποχώρηση, μάλιστα, του Electra Palace από την ΕΞΘ ήταν ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης στα πηγαδάκια που σχημάτιζαν οι παράγοντες του τουρισμού στο Λονδίνο, όπου πραγματοποιούνταν τις προηγούμενες μέρες η διεθνής τουριστική έκθεση World Travel Market (WTM).

Ακολούθησε απάντηση της ΕΞΘ στις σκληρές δηλώσεις Γ. Ρέτσου όπου ήταν εμφανής η πρόθεση της ηγεσίας της Ένωσης να χαμηλώσουν οι τόνοι.

Ξενοδοχειακές πηγές, την ίδια στιγμή, εξέφραζαν απορίες για την αντίδραση της ΕΞΘ, αλλά και τη χρονική στιγμή που ξέσπασε η κόντρα καθώς και τους εν γένει χειρισμούς εκατέρωθεν. Επισημαίνουν, αρχικά, το γεγονός πως η ΕΞΘ αποφάσισε να αντιδράσει μόλις στις 22 Οκτωβρίου (όταν πραγματοποιήθηκε έκτακτη γενική συνέλευση) ενώ η κλαδική συλλογική σύμβαση ισχύει, ήδη, από τις 4 Οκτωβρίου κι ενώ η διαδικασία για την επέκταση της σύμβασης σε όλα τα ξενοδοχεία της χώρας εξελίσσονταν το καλοκαίρι.

Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως η ΠΟΞ δεν έχει τοποθετηθεί μέχρι στιγμής στο θέμα. Έτσι, αναφέρουν, υποχρεώθηκε να τοποθετηθεί ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γ. Ρέτσος για να διασώσει την τιμή του κλάδου ο οποίος, εν μέσω διαδοχικών ρεκόρ του ελληνικού τουρισμού, κινδύνευε να εμφανιστεί πως εξαρτά την επιβίωσή του από τη διατήρηση των αμοιβών των εργαζομένων στα χαμηλότερα επίπεδα μισθών 586 ευρώ που προβλέπει η Εθνική Συλλογική Σύμβαση.

Οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν πως η παρέμβαση Ρέτσου έγινε επίσης με καθυστέρηση σχεδόν δύο εβδομάδων. Επιπλέον δεν έγινε μέσω επίσημης τοποθέτησης του ΣΕΤΕ ο οποίος αποτελεί και τον θεσμοθετημένο κοινωνικό φορέα των εργοδοτικών οργανώσεων του τουρισμού, αλλά μέσω προσωπικής τοποθέτησης του προέδρου του σε social media.

Η ταμπακέρα της σύγκρουσης

Κορυφαία στελέχη της ελληνικής ταξιδιωτικής αγοράς εξηγούσαν στο Euro2day.gr πως , όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο, πολλά ξενοδοχεία επιβιώνουν οριακά παρ’ ότι ο ελληνικός τουρισμός καλπάζει.

Από τις ανακοινώσεις της ΕΞΘ προκάλεσε αλγεινή εντύπωση το γεγονός πως εμφανιζόταν να επιδιώκει να μπλοκάρει με κάθε τρόπο τις αυξήσεις αμοιβών που έχει συμφωνηθεί να δοθούν στους ξενοδοχοϋπάλληλους. Όπως επισημαίνουν, όμως, οι ίδιες πηγές, πολλοί ξενοδόχοι  αξιοποιούσαν την καθήλωση των αμοιβών των εργαζομένων στα χαμηλά επίπεδα της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας ως «εργαλείο» για να κρατούν χαμηλά τα λειτουργικά τους κόστη και να παραμένουν στην αγορά.

Το κατάφερναν αυτό, όπως αναφέρουν, αξιοποιώντας τους μνημονιακούς νόμους που επέτρεπαν στις επιχειρήσεις να συνάπτουν επιχειρησιακές αλλά, κυρίως, ατομικές συμβάσεις μέσω ενώσεων προσώπων. Γι’ αυτό πολλές ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, όπως αναφέρουν, αποχωρούσαν από τις Ενώσεις Ξενοδόχων προκειμένου να μη δεσμεύονται από τις κλαδικές συμβάσεις που είχαν υπογραφεί (σ.σ όταν ο νυν πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γ. Ρέτσος ήταν επικεφαλής της ΠΟΞ).

Ξενοδοχειακή πηγή από τη Θεσ/νίκη ανέφερε χαρακτηριστικά την περίπτωση ξενοδοχειακής μονάδας που λειτουργεί με εργαζόμενους οι οποίοι αμείβονται μέσω ατομικών συμβάσεων το οποίο επιβιώνει οριακά και με βάση τις νέες αυξημένες αμοιβές που προβλέπει η Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας θα πρέπει να καταβάλλει μισό εκατομμύριο επιπλέον χρήματα για αμοιβές προσωπικού.

Η επέκταση της Κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας σε όλα τα ξενοδοχεία της χώρας, ανεξάρτητα αν ο ξενοδόχος είναι ή όχι μέλος σε Ένωση, δρομολογεί όπως φαίνεται εξελίξεις στην ξενοδοχειακή αγορά. Κι αυτό καθώς, ξενοδοχεία που επιβίωναν οριακά θα απειληθούν με λουκέτο.

Με αφορμή της κόντρα ΕΞΘ-ΠΟΞ, έρχεται την ίδια στιγμή στην επιφάνεια, μια άλλη η οποία υπέβοσκε όλο το προηγούμενο διάστημα. Πρόκειται για τη σιωπηρή «διαμάχη» ξενοδόχων που δραστηριοποιούνται σε ξενοδοχεία πόλης και εκείνους που ελέγχουν μονάδες που λειτουργούν εποχικά (Απρίλιο-Οκτώβριο).

Ξενοδόχοι της Θες/νίκης επισημαίνουν το γεγονός πως οι μονάδες στις πόλεις λειτουργούν όλο το χρόνο και απασχολούν, κατά βάση εργαζόμενους που εντάσσονται στις κατηγορίες που καλύπτονται από την Κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας. Αντίθετα, εξηγούν, στα εποχικά (resort) ξενοδοχεία σημαντικός αριθμός εργαζομένων δεν εντάσσονται σε ειδικότητες που καλύπτει η κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας (όπως όσοι ασχολούνται με τις ξαπλώστρες, εξηγούν). Έτσι, οι ξενοδόχοι έχουν τη δυνατότητα να τους προσλαμβάνουν με τις χαμηλότερες αμοιβές.

Σ’ αυτούς, αναφέρουν, θα πρέπει να προστεθούν όσοι απασχολούνται μέσω προγραμμάτων μαθητείας (κυρίως αλλοδαποί) οι οποίοι αμείβονται με ιδιαίτερα χαμηλές αμοιβές και μπορούν να καλύπτουν το 20-30% των θέσεων εργασίας. Με αυτούς τους τρόπους, υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές, τα παραθεριστικά ξενοδοχεία πλεονεκτούν έναντι των ξενοδοχείων πόλης.

Ένα ακόμα σημείο τριβής μεταξύ των ξενοδόχων φαίνεται πως είναι η δυνατότητα που έχουν πλέον, οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να απασχολούν τους ξενοδοχοϋπάλληλους και τα Σαββατοκύριακα, όποτε το κρίνουν σκόπιμο. Σε αντιστάθμισμα οι ξενοδόχοι θα μπορούν να προσφέρουν πρόσθετες μέρες ανάπαυσης σε επόμενο διάστημα ή να τους πληρώνουν με χρήματα αλλά όχι με τις αυξημένες αμοιβές που προβλέπονταν προηγουμένως για όσους δούλευαν Σάββατο ή Κυριακή.

Οι ξενοδόχοι θα έχουν τη δυνατότητα να απασχολούν εργαζόμενους τα Σαββατοκύριακα στο τετράμηνο Ιουνίου-Σεπτεμβρίου και από 15 Δεκεμβρίου μέχρι 15 Φεβρουαρίου κι εφόσον η πληρότητα των μονάδων ξεπερνά το 75%.

Έτσι, ξενοδοχειακές πηγές από τη συμπρωτεύουσα υποστηρίζουν πως επωφελούνται κυρίως οι εποχικές μονάδες που εξασφαλίζουν υψηλές πληρότητες το καλοκαίρι ενώ τα περισσότερα ξενοδοχεία πόλεων δεν καταφέρνουν να καταγράψουν υψηλές πληρότητες στα συγκεκριμένα διαστήματα.

Παράγοντες του τουρισμού εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό τους για την αντιπαράθεση που έχει ξεσπάσει στους κόλπους των ξενοδόχων επισημαίνοντας πως απειλεί να προκαλέσει πολλαπλά ρήγματα στη συνοχή του κλάδου.

Το πιο ανησυχητικό, όπως αναφέρουν, είναι το γεγονός πως μοιάζει να έχουν κοπεί οι γέφυρες επικοινωνίες μεταξύ των δύο πλευρών, στην παρούσα φάση τουλάχιστον. Όπως έλεγαν χαρακτηριστικά, δεν είχε καταγραφεί μέχρι το βράδυ της Πέμπτης καμία προσπάθεια απ’ ευθείας επικοινωνίας της ηγεσίας της ΠΟΞ με την ΕΞΘ ή του ΣΕΤΕ με τους «δύο».

Υπενθυμίζεται πως η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) αποτελεί τον φορέα εκπροσώπησης όλων των ξενοδοχειακών Ενώσεων της χώρας και ο εκάστοτε επικεφαλής της κατέχει ex officio τη θέση του Α’ Αντιπροέδρου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.

Η ΕΞΘ από την πλευρά της, αποτελεί την ιστορικότερη  Ένωση Ξενοδόχων της χώρας μετρώντας 104 χρόνια από την ίδρυσή της  και αποτελεί ιδρυτικό μέλος της ΠΟΞ.