Κύπρος: Διπλή κρατική στήριξη στο τραπεζικό σύστημα

Το πρόγραμμα «ΕΣΤΙΑ» και γενικότερα το ζήτημα της αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών δανείων αποτελεί την περίοδο αυτή το κεντρικό θέμα των πολιτικών συζητήσεων στο Νησί της Αφροδίτης.

Σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου οι σχετικές συζητήσεις-διαπραγματεύσεις διεξάγονται ακόμη «σε στενό κύκλο», στην Κύπρο βρίσκεται ήδη σε διαδικασία μια διπλή ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος από την πληγή των κόκκινων δανείων.

Η πρώτη αφορά τη δημιουργία μιας άτυπης «κακής τράπεζας» που μετοχικά ελέγχεται κατά 100% από το κυπριακό δημόσιο και καλείται να διαχειριστεί μη εξυπηρετούμενα δάνεια της τάξεως των 7 δισ. ευρώ της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (στην πράξη το δημόσιο αφαίρεσε από το εμπορικό τραπεζικό σύστημα το βάρος αυτών των κόκκινων δανείων). Στο σημείο αυτό, θέμα που απασχολεί την κοινή γνώμη είναι το πόσο πιεστική θα είναι η διαχείριση των συγκεκριμένων δανείων, καθώς η μη είσπραξή τους σημαίνει ισόποση επιβάρυνση των φορολογουμένων, ενώ αντίθετα η άσκηση μεγάλης πίεσης πιθανόν να φέρει σε δύσκολη θέση πολλά νοικοκυριά.

Η δεύτερη στήριξη αφορά το -υπό ψήφιση- πρόγραμμα «ΕΣΤΙΑ» το οποίο φέρεται να έχει λάβει την έγκριση του SSM και ουσιαστικά πριμοδοτεί νοικοκυριά προκειμένου να διευθετήσουν μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά τους δάνεια. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει δεχτεί πολυμέτωπη κριτική από την αντιπολίτευση, από αναλυτές και κοινωνικές ομάδες.

Κάποιοι υποστηρίζουν πως είναι ιδιαίτερα γενναιόδωρο και αφήνει περιθώρια στήριξης ακόμη και στρατηγικών κακοπληρωτών. Άλλοι πάλι θεωρούν πως μπορεί να οδηγήσει σε πωλήσεις πρώτων κατοικιών όσα νοικοκυριά δεν μπορέσουν στο μέλλον να ανταποκριθούν στις ρυθμίσεις του προγράμματος. Και τέλος, δεν λείπουν και εκείνοι που θεωρούν πως η κυβέρνηση με τις κινήσεις της δεν αποσκοπεί ουσιαστικά στη στήριξη των αδύνατων στρωμάτων της κοινωνίας, αλλά μόνο στην ενίσχυση των οικονομικών στοιχείων των τραπεζών.

Από την άλλη πλευρά, κυβερνητικοί κύκλοι παραδέχονται ότι τέτοιου είδους προγράμματα όπως το «ΕΣΤΙΑ» δεν μπορούν να ικανοποιούν τους πάντες, ούτε να έχουν μόνο πλεονεκτήματα χωρίς μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, μπορεί ενδεχομένως σ’ αυτό να ενταχθούν και κάποιοι στρατηγικοί κακοπληρωτές, ωστόσο ούτως ή άλλως:

α) Ο εντοπισμός τους είναι -στην πράξη- δύσκολος (κανείς δεν το παραδέχεται για τον εαυτό του, παρά μόνο για τους άλλους) και

β) Ακόμη και έτσι, οι στρατηγικοί κακοπληρωτές θα καταβάλλουν μεγάλο ποσοστό των οφειλών τους προς τις τράπεζες, ενώ σήμερα δεν πληρώνουν το παραμικρό.

Σε ό,τι δε αφορά την κριτική ότι το «Εστία» ωφελεί μόνο τις τράπεζες, αντιτείνεται προς την αντιπολίτευση: «Αν είναι έτσι, τότε αν πάρουμε πίσω το σχέδιο, δεν θα διαμαρτυρηθεί κανένας πολίτης. Λέτε να το κάνουμε;».

Επιπρόσθετα, κυβερνητικοί κύκλοι παραδέχονται πως ακόμη και οι δύο αυτές κυβερνητικές δράσεις («κακή τράπεζα» συνεργατισμού και πρόγραμμα «Εστία») δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν πλήρως το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος θα πάρει πολύ χρόνο, ενώ προς την ίδια κατεύθυνση αναμένεται να δράσουν και άλλοι παράγοντες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται:

• Η συνεχής αύξηση του ΑΕΠ και του διαθέσιμου εισοδήματος των Κυπρίων πολιτών (προβλεπόμενος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης μεταξύ 3% και 4% για την επόμενη τετραετία).

• Η πρόσφατη αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου για τα κόκκινα δάνεια, μετά και τις πιέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΥΓ: Η Κύπρος έχει μεγαλύτερη ευχέρεια στήριξης των τραπεζών στο μέτωπο των κόκκινων δανείων σε σχέση με την Ελλάδα, λόγω του πολύ καλύτερου δείκτη δημόσιου χρέους της.