«Προοδευτικά» ακατάσχετο λογαριασμό προωθεί η ΑΑΔΕ

Το πρώτο τρίμηνο του 2019, αν δεν υπάρξουν νέες καθυστερήσεις, οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν πέσει «θύματα» κατασχέσεων στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς θα έχουν τη δυνατότητα σταδιακής ανάκτησης του ελέγχου τους, εφόσον νωρίτερα ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Στη συνέχεια, ωστόσο, θα πρέπει να τηρούν ευλαβικά το πρόγραμμα δόσεων.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων βρίσκεται εδώ και μήνες σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, ώστε να καταλήξουν σε πρόταση νομοθετικής ρύθμισης προς την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, με στόχο και να ανασάνουν οι καταθέτες των οποίων οι λογαριασμοί «κλείδωσαν» κατόπιν κατάσχεσης και να αυξηθούν οι οικειοθελείς πληρωμές ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.

Το υπό επεξεργασία σχέδιο προβλέπει σταδιακή αποδέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού μετά από κατάσχεση, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Ας υποθέσουμε ότι σε φορολογούμενο έγινε κατάσχεση 1.250 ευρώ από τον τραπεζικό του λογαριασμό και μετά την κατάσχεση απομένει ληξιπρόθεσμη οφειλή 12.000 ευρώ. Μέχρι να εξοφληθεί πλήρως το χρέος, ο λογαριασμός είναι με τα σημερινά δεδομένα «μπλοκαρισμένος». Με την προωθούμενη ρύθμιση, εάν η οφειλή ενταχθεί σε 12 δόσεις, η πληρωμή της πρώτης δόσης των 1.000 ευρώ σχεδιάζεται να απελευθερώνει δυνατότητα κινήσεων για παράδειγμα έως 3.000 ευρώ στον τραπεζικό λογαριασμό. Κάθε επόμενο μήνα, όσο η ρύθμιση της οφειλής τηρείται, το ποσοστό απελευθέρωσης του λογαριασμού θα διευρύνεται.

Το σχέδιο έχει καθυστερήσει εξαιτίας τεχνικών δυσκολιών κυρίως στο μέτωπο των συνυπόχρεων ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά παραμένει στην κορυφή των προτεραιοτήτων της ΑΑΔΕ. Παράλληλα, επιχειρείται στροφή σε ένα νέο μοντέλο έκδοσης ηλεκτρονικών κατασχετηρίων, ώστε όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές να περιοριστούν τα «άσφαιρα».

Ελεγχος πριν την έκδοση

Η αρχή έγινε στα τα τέλη του περασμένου έτους, όταν οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων ξεκίνησαν πρώτα να «συμβουλεύονται» το Μητρώο Τήρησης Τραπεζικών Λογαριασμών, ώστε να διαπιστώσουν εάν ο φορολογούμενος στον οποίο σχεδιάζεται η ενεργοποίηση μέτρων αναγκαστικής είσπραξης έχει τραπεζικό λογαριασμό. Στη συνέχεια γίνεται η «έφοδος».

Η αλλαγή προσανατολισμού έγινε μετά από ανάλυση των στοιχείων ηλεκτρονικών κατασχετηρίων τα οποία έδειξαν τσουνάμι εντολών (περίπου 6 εκατομμύρια ηλεκτρονικά κατασχετήρια από το 2015 έως σήμερα), με τα κατασχετήρια στο τέλος να χτυπούν στον «τοίχο». Τραπεζικοί λογαριασμοί με μηδενικό υπόλοιπο, αλλά και ανυπαρξία τραπεζικού λογαριασμού ήταν στην ημερήσια διάταξη. Δεν έλειψαν δε οι περιπτώσεις όπου για το ίδιο ποσό οφειλής υλοποιήθηκαν τελικά περισσότερες από μία κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών.

Ενδεικτικό είναι ότι πέρυσι εκδόθηκαν 1.643.500 ηλεκτρονικά κατασχετήρια σε βάρος 312.000 οφειλετών ή 5,3 κατά μέσο όρο κατασχετήρια για κάθε ΑΦΜ.

Ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής υποστήριξε χθες κατά την παρουσίαση της έκθεσης του Συνηγόρου του Καταναλωτή, ότι η μείωση των κατασχέσεων το 2018 «είναι αισθητή». Τα στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν στην έκθεση του Συνηγόρου του Καταναλωτή προκαλούν ίλιγγο. Αποκαλύπτουν 6 εκατομμύρια κατασχετήρια από το 2015 έως σήμερα.

Το 2015 η ΑΑΔΕ προέβη σε περίπου 650.000 κα­τασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, το 2016 ο αριθμός των κατασχέσεων διπλασιάστηκε, το 2017 οι κατασχέσεις ξεπέρασαν το 1,7 εκατομμύριο, ενώ έως τον Μάιο του 2018 έχουν αγγίξει το 1,2 εκατομμύριο. Αντίστοιχη είναι και η εικόνα από το ΚΕΑΟ σε ό,τι αφορά κατασχέσεις λογαριασμών για την είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών.

Τα 4 δισ. ευρώ

Οι κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών αποτελούν το βασικότερο «όπλο» της Φορολογικής Διοίκησης για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των φορολογουμένων. Στο εννιάμηνο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου μέσω κατασχέσεων αλλά και ρυθμίσεων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στο ταμείο έχουν μπει κάτι λιγότερο από 4 δισ. ευρώ.

Συγκεκριμένα οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ έχουν καταφέρει να εισπράξουν 2,4 δισ. ευρώ από τα παλαιά ληξιπρόθεσμα χρέη και 1,5 δισ. ευρώ από τα «φρέσκα» (σ.σ. όσα δημιουργήθηκαν τη φετινή χρονιά). Η «μαρίδα» των οφειλετών με χρέη έως 3.000 ευρώ βρίσκονται στην κορυφή των κατασχέσεων, αλλά η αποδοτικότητα των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης στους «μικρούς» είναι περιορισμένη.

Ειδικότερα, στο εννιάμηνο, οπότε εισπράχθηκε το 1,512 δισ. ευρώ από φρέσκα χρέη, οι επιχειρησιακές στοχεύσεις της ΑΑΔΕ αποκαλύπτουν 1.322.900 οφειλέτες (94,5%) με χρέη έως 3.000 ευρώ, οι οποίοι όμως συνέδραμαν μόλις το 18,7% των συνολικών εισπράξεων (283,3 εκατ. ευρώ σε σύνολο 1,512 δισ. ευρώ). Οι «μεγάλοι» οφειλέτες στις πλάτες των οποίων έπεσαν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης συγκριτικά είναι ελάχιστοι (μόλις 0,1% του συνόλου ή 1.899 φορολογούμενοι) αλλά οι εισπράξεις από τους συγκεκριμένους φτάνουν τα 658,175 εκατ. ευρώ (ποσοστιαία το 43,5%).

Ο Γιώργος Πιτσιλής, αναλύοντας τα συγκεκριμένα στοιχεία κατά την παρουσίαση της έκθεσης του Συνηγόρου του Πολίτη, υποστήριξε πως «από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι ποσοστό 60,3% των εισπράξεων του εννιαμήνου του 2018 προέρχεται από οφειλέτες με βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή έναντι παλαιού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου μεγαλύτερη των 50.000 ευρώ και ποσοστό 55,2% των εισπράξεων έναντι νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από οφειλέτες με βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή έναντι νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου μεγαλύτερη των 50.000 ευρώ».