«Αδιέξοδο» στις διαπραγματεύσεις για το καλώδιο Κρήτης - Αττικής

Με τη λέξη deadlock, δηλαδή αδιέξοδο, ο διευθυντής Εσωτερικής Αγοράς Ενέργειας της γενικής διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρ. Επιτροπής Κλάους-Ντίτερ Μπόρχαρντ έκλεισε τις τεχνικές διαπραγματεύσεις με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την υλοποίηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Αττικής, υπό το καθεστώς των PCI (Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος).

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, ο κ. Μπόρχαρντ με χθεσινή επιστολή του προς τον Μιχάλη Νικολακάκη, διευθυντή του γραφείου του υπουργού Γιώργου Σταθάκη, σήμανε τη λήξη των συζητήσεων επί του roadmap, του χάρτη με το χρονοδιάγραμμα των ενεργειών που θα έπρεπε να ακολουθήσουν ουσιαστικά η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ο ΑΔΜΗΕ και ο Euroasia Interconnector (φορέας υλοποίησης), προκειμένου να μείνει ζωντανό το έργο PCI. Το διευθυντικό στέλεχος της γενικής διεύθυνσης Ενέργειας, με το ξεκίνημα της επιστολής, που απαντά σε εκείνη της 24ης Οκτωβρίου του κ. Νικολακάκη, σημειώνει ότι «καταλήγω στο συμπέρασμα πως δεν έχει απομείνει κάτι που να μπορώ να κάνω για να βγάλω από το αδιέξοδο το επενδυτικό σχέδιο Euroasia Interconnector (σ.σ. Ισραήλ - Κύπρος - Κρήτη - Αττική)».

Ο ίδιος παραπέμπει πια το θέμα στον προϊστάμενό του, επίτροπο Ενέργειας Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, λέγοντας ότι «αποφάσισα να ενημερώσω τον επίτροπο Αρίας Κανιέτε για την αποτυχία της διαδικασίας που προώθησε η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας. Ο επίτροπος θα μπορούσε να επαναλάβει τις θέσεις της Επιτροπής σε σχέση με τα τελευταία σχόλια της ελληνικής πλευράς».

Ο κ. Μπόρχαρντ επαναλαμβάνει επίσης τις προσπάθειες της γεν. διεύθυνσης Ενέργειας, προκειμένου «να μείνει ζωντανό όλο το έργο PCI, να υλοποιηθεί εγκαίρως το τμήμα Κρήτη - Αττική, αλλά και να πάρει πίσω η ελληνική πλευρά τη μονομερή απόφαση της ΡΑΕ σε σχέση με τον κανονισμό των έργων PCI, και να μείνει σε αυτό το καθεστώς και το τμήμα Κρήτη - Αττική».

Τι λέει το ΥΠΕΝ

Στον αντίποδα, ο διευθυντής του γραφείου του υπουργού Γιώργου Σταθάκη, με επιστολή του στις 24 Οκτωβρίου προς τον κ. Mπόρχαρντ, εξέφρασε για μία ακόμη φορά τις «βαθιές ανησυχίες» της ελληνικής πλευράς αναφορικά «με την ασφάλεια εφοδιασμού της Κρήτης, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιβαλλοντικές άδειες των μονάδων παραγωγής του νησιού λήγουν το 2022».

Ποιες είναι, όμως, οι ανησυχίες αυτές;

Όπως προκύπτει από την αλληλογραφία που έχει στη διάθεσή του το Euro2day.gr, κι ενώ στις 8 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες τα μέρη είχαν συμφωνήσει στη δημιουργία επιτροπής για την επίλυση των θεμάτων τεχνικής διαλειτουργικότητας του έργου Ισραήλ - Κύπρου - Κρήτης - Αττικής, καθώς και στη διενέργεια ξεχωριστών διαγωνισμών για κάθε ένα από τα τμήματα των διασυνδέσεων, εντούτοις στη συνέχεια και κατά την εκπόνηση του οδικού χάρτη, οι Βρυξέλλες ήγειραν θέμα ώστε οι διαγωνισμοί να τρέχουν για το σύνολο της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Το υπουργείο ΠΕΝ θέλει να είναι ξεχωριστοί για το τμήμα της Κρήτης - Αττικής, καθώς είναι το πλέον ώριμο κομμάτι για να κατασκευαστεί, σε αντίθεση με εκείνο της Κρήτης - Κύπρου, που είναι «τεχνικά ανώριμο», σύμφωνα και με «εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς», όπως περιγράφει χαρακτηριστικά ο Μιχάλης Νικολακάκης.

Επιπροσθέτως, όπως αναφέρουν πηγές του ΑΔΜΗΕ, για το τμήμα του έργου Ισραήλ - Κύπρου δεν έχουν καταφέρει ακόμη να συναντηθούν οι ρυθμιστικές αρχές των χωρών.

Το άλλο θέμα που δείχνει ο διευθυντής του γραφείου του υπουργού είναι πως η Κομισιόν ζήτησε επί της ουσίας το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας ειδικού σκοπού (SPV) «Αριάδνη Interconnection», που θα τρέξει τη διασύνδεση Κρήτης - Αττικής, να είναι χαμηλότερο. Ο ΑΔΜΗΕ έχει προικοδοτήσει την εταιρία με 200 εκατ. ευρώ. Σημειωτέον ότι ο προϋπολογισμός της «Κρήτης - Αττικής» είναι κοντά στο 1 δισ. ευρώ. Ο κ. Νικολακάκης αφήνει μεν παράθυρο συζήτησης επί της πρότασης αυτής, ωστόσο, τονίζει την ανησυχία αναφορικά με ενδεχόμενα οικονομικά προβλήματα που μπορεί να προκύψουν, με δεδομένο ότι «η διασύνδεση θα πρέπει να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2019 και απαιτείται οικονομική αξιοπιστία για τη διεκδίκηση χρηματοδότησης».

Πηγές του ΑΔΜΗΕ προσθέτουν επίσης ότι «η ίδια η Euroasia Interconnector είχε προτείνει εγγράφως ώστε το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας ειδικού σκοπού θα πρέπει να αντιστοιχεί στο 30% του προϋπολογισμού του έργου. Και όταν ήλθε η ώρα να βάλει στο τραπέζι τα λεφτά, παρουσίασε 24.000 ευρώ…».

Πέραν αυτού, κύκλοι του ΑΔΜΗΕ εγείρουν ζητήματα και ως προς την αξιοπιστία της ίδιας της εταιρίας Euroasia Interconnector, που έχει επιλεγεί ως φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας. Υποστηρίζουν ότι δεν είναι ξεκάθαρη η μετοχική της σύνθεση, ούτε ποια πρόσωπα είναι οι διευθυντές αλλά και ούτε πού βρίσκεται η έδρα της… ενώ ερωτήματα εγείρονται και για την τεχνογνωσία της κυπριακών συμφερόντων εταιρίας.

Τι θα γίνει με το καλώδιο της Κρήτης

Τα ζητήματα που ανακύπτουν μετά το «ναυάγιο» των διαπραγματεύσεων, το οποίο σύμφωνα με τις Βρυξέλλες προκάλεσε η «μονομερής απόφαση της ΡΑΕ για ανάθεση σε εταιρία ειδικού σκοπού του ΑΔΜΗΕ του τμήματος Κρήτης - Αττικής», είναι:

1. Αν υπάρχουν περιθώρια πολιτικής διαπραγμάτευσης μεταξύ ηγεσίας ΥΠΕΝ και επιτρόπου Ενέργειας, ώστε να παραμείνει το συγκεκριμένο έργο στο καθεστώς PCI.

2. Αν η ελληνική πλευρά προχωρήσει από μόνη της το τμήμα Κρήτης - Αττικής, με δεδομένο τον κίνδυνο της ασφάλειας εφοδιασμού του νησιού. Το 2020-2021 οι μονάδες του νησιού πρέπει να αποσυρθούν για περιβαλλοντικούς λόγους.

3. Αν η Ελλάδα θα ζητήσει παράταση της λειτουργίας των μονάδων παραγωγής ρεύματος της ΔΕΗ, με δεδομένη την πρόσφατη δήλωση του επιτρόπου Κανιέτε (απάντηση στον ευρωβουλευτή Στέλιο Κούλογλου) πως δεν μπορεί να εξαιρεθούν από τις κοινοτικές οδηγίες για τους βιομηχανικούς ρύπους.

4. Αν θα απενταχθεί από το καθεστώς PCI το σκέλος Κρήτης - Αττικής.

5. Αν επηρεάζεται και το τμήμα του έργου Κρήτης - Κύπρου και με δεδομένη την ανάγκη να αρθεί η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου.