Μπερδεύεται το κουβάρι για τη διάσωση των συντάξεων

Με διαφορετικές γραμμές στους κόλπους των θεσμών, η συζήτηση για το εάν θα περικοπούν ή όχι οι συντάξεις κάθε άλλο παρά έχει καταλήξει. Μοιάζει με μπερδεμένο κουβάρι, στη βάση όχι μόνο δημοσιονομικών δεδομένων και εκτιμήσεων, αλλά και πολιτικών ενόψει ευρωεκλογών, σε έναν καμβά ιδιαιτέρως ταραχώδη, μετά την τροπή που έχει λάβει η απόρριψη του ιταλικού προϋπολογισμού από την Κομισιόν.

Στα θετικά μηνύματα τα οποία έχει εκπέμψει η Κομισιόν προς την Αθήνα, χθες ήρθε να προστεθεί μια διαφορετική οπτική όπως αυτή εκφράστηκε από τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ. Για πρώτη φορά με επίσημες δηλώσεις φάνηκε να υπάρχει η εναλλακτική «μερικής» (μικρότερης, είτε αναφορικά με το πλήθος των θιγόμενων είτε αναφορικά με το εύρος των μειώσεων) περικοπής των συντάξεων ή αναστολής του μέτρου, με το ενδεχόμενο ακύρωσης να περιορίζεται.

Στους κόλπους των θεσμών, το μέτρο, σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρείται «υψηλής δημοσιονομικής ποιότητας», το οποίο δύσκολα θα ακυρωθεί και πιο εύκολα θα εφαρμοστεί μερικώς ή θα τεθεί σε αναστολή, ώστε εάν χρειαστεί στη συνέχεια να ανασυρθεί.

Ο Κλάους Ρέγκλινγκ χαρακτήρισε θετική την υπεραπόδοση στον προϋπολογισμό, προσθέτοντας όμως ότι «δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να δικαιολογεί αυτόματα την κατάργηση του μέτρου της μείωσης των συντάξεων». Γι’ αυτό τον λόγο, πρόσθεσε, «πρέπει ακριβώς να δούμε τι περιθώρια υπάρχουν». Είπε επίσης πως «υπάρχουν πολλοί τρόποι να καλύψει κανείς την όποια υπεραπόδοση», σημειώνοντας ότι «υπάρχει για παράδειγμα και η ιδέα της μείωσης των φόρων», με την υποσημείωση πως «στην Ελλάδα οι φορολογικοί συντελεστές είναι πολύ υψηλοί».

Ο ESM, με βάση τις δηλώσεις Ρέγκλινγκ, θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς πως δεν προκρίνει την ακύρωση του μέτρου στην οποία επιμένει η κυβέρνηση, απορρίπτοντας «μη καθαρές λύσεις». Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είπε (στην ιαπωνική εφημερίδα Nikkei) πως η σχεδιαζόμενη από την Ελλάδα ακύρωση της μείωσης των συντάξεων «δεν συνιστά ανάκληση μεταρρυθμίσεων», επισημαίνοντας πως η κυβέρνηση έχει αποδείξει τη δέσμευσή της στη συνέχιση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Θέτοντας το ζήτημα στη δημοσιονομική του διάσταση, την οποία αναδεικνύει η κυβέρνηση επιμένοντας πως δεν υπάρχει διαρθρωτικός χαρακτήρα στις περικοπές, ο υπουργός Οικονομικών εκτίμησε πως εάν εφαρμόζονταν τα περιοριστικά μέτρα, το πρωτογενές πλεόνασμα θα έκανε άλμα στο 5% του ΑΕΠ.

Στο σημείο αυτό, οι πληροφορίες αναφέρουν πως δεν έχει κλείσει το δημοσιονομικό κενό το οποίο, κατά την εκτίμηση των θεσμών, υπάρχει το 2019 -όπως έγραψε την περασμένη εβδομάδα το Euro2day.gr-και ανέρχεται σε 200-300 εκατ. ευρώ, στην περίπτωση όπου, αφενός, δεν εφαρμοστούν οι περικοπές και αφετέρου, υλοποιηθούν όπως προβλέπει το προσχέδιο στο σενάριο προτιθέμενων δημοσιονομικών παρεμβάσεων, θετικά μέτρα ύψους 765 εκατ. ευρώ.

Στο θέμα των περικοπών, σε αντιδιαστολή με Κομισιόν και ESM, οι οποίοι έχουν δώσει στίγμα προθέσεων, το ΔΝΤ και η ΕΚΤ παρακολουθούν σιωπηλά τις εξελίξεις.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με δηλώσεις του Μάριο Ντράγκι, έχει κρατήσει αποστάσεις (η ΕΚΤ δεν θα πει τίποτε άλλο πλέον, ούτε για τις συντάξεις, ούτε για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδιωτικοποιήσεις, ούτε για τίποτα από τα ζητήματα για τα οποία τα τελευταία χρόνια η ΕΚΤ είχε κάποιο λόγο, ως μικρός εταίρος, είπε στο τέλος Σεπτέμβρη στο Ευρωκοινοβούλιο) και επικεντρώνεται σε θέματα μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής φύσης.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, από την πλευρά του, όπως έγραψε το Euro2day.gr, διευκολύνει την ελληνική κυβέρνηση δια της σιωπής του. Θα μιλήσει για την ελληνική οικονομία στις αρχές του 2019, μετά τη δεύτερη αποστολή ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας του Ιανουαρίου, στην οποία μετέχει ως «σύμβουλος-παρατηρητής». Μέχρι τότε το μήνυμα είναι «βρείτε τα με τους Ευρωπαίους».

Το «κλειδί» των αποφάσεων στο τέλος της ημέρας το κρατά το Eurogroup. Μέχρι τώρα, η μοναδική επίσημη δήλωση σε επίπεδο συμβουλίου έχει έρθει από τον Μάριο Σεντένο, όταν έδωσε μια ανάσα στην ελληνική κυβέρνηση, μεταφέροντας τη διαπίστωση πως οι περικοπές των συντάξεων δεν είναι διαρθρωτικό μέτρο. Η ιστορία των τελευταίων ετών έχει δείξει ότι για τις τελικές αποφάσεις, σημασία έχει τι υποστηρίζει η Γερμανία. Και μέχρι σήμερα, ο υπουργός Οικονομικών δεν έχει δώσει σαφές στίγμα προθέσεων πέραν του τυπικού «pacta sunt servanta».

Η επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup είναι στις 5 Νοεμβρίου. Νωρίτερα, ορισμένες πηγές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο νέου γύρου συνομιλιών στην Αθήνα με την Κομισιόν (οι εκ του μακρόθεν «διαπραγματεύσεις» είναι διαρκείς), η οποία μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να εκδώσει δύο εκθέσεις για την Ελλάδα. Η πρώτη αφορά το προσχέδιο προϋπολογισμού. Η δεύτερη, τα ευρήματα του πρώτου γύρου συζητήσεων, στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας. Πριν το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοέμβρη, δεν θα έχουν ανοίξει πλήρως τα χαρτιά των Βρυξελλών. Στις 21 Νοεμβρίου όμως η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να καταθέσει τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, με ένα και μοναδικό σενάριο (με ή χωρίς περικοπές στις συντάξεις), το οποίο δεν αποκλείεται να συζητηθεί σε έκτακτη συνεδρίαση του Eurogroup στις 19 Νοέμβρη. Η κυβέρνηση συνεχίζει να υποστηρίζει πως οι περικοπές όχι μόνο δεν θα εφαρμοστούν αλλά θα ακυρωθούν.