Τα νέα κριτήρια για το Επίδομα Επικίνδυνης και Ανθυγιεινής Εργασίας

Ολοκληρώθηκε το πρώτο, τεχνικό βήμα για την επανεξέταση των δικαιούχων και τον επαναπροσδιορισμό του ύψους του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας στο δημόσιο.

Το πόρισμα της επιτροπής, που στην ουσία ανοίγει τον δρόμο για ανατροπές, από τον Φεβρουάριο του 2019, στο ύψος αλλά και στους περίπου 90.000 δικαιούχους του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, βρίσκεται ήδη στα χέρια του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου. Θα συζητηθεί μάλιστα με τους εκπροσώπους της ΑΔΕΔΥ, σε συνάντηση των δύο πλευρών που έχει οριστεί για την ερχόμενη Πέμπτη.

Η πρώτη φάση της διαδικασίας, που βάσει της μνημονιακής υποχρέωσης θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από τον περασμένο Μάιο, προβλέπει τον προσδιορισμό συγκεκριμένων κριτηρίων που συνδέονται με την έκθεση των εργαζομένων σε σοβαρό κίνδυνο βλάβης της υγείας τους εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούν στο χώρο εργασίας όπου απασχολούνται, των ουσιών με τις οποίες έρχονται σε επαφή ή της φύσης και του αντικειμένου της απασχόλησής τους. Παράλληλα, περιλαμβάνει τον προσδιορισμό της μεθοδολογίας, του τρόπου υπολογισμού του ύψους και των κατηγοριών του επιδόματος.

Αποτελεί έτσι, τη βάση για τη δεύτερη και σημαντικότερη φάση της διαδικασίας, που πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 17 Ιανουαρίου 2019, με τη μορφή μιας τελικής γνωμοδότησης, που θα προβλέπει την υπαγωγή των ειδικοτήτων/κλάδων και χώρων εργασίας στα κριτήρια που όρισε η α' φάση, λαμβάνοντας υπόψη τα περιγράμματα θέσεων εργασίας, όπου αυτά υπάρχουν, και τον βαθμό και τη συχνότητα έκθεσης στους παράγοντες με τους οποίους συνδέονται τα συγκεκριμένα κριτήρια.

Να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο αρμόδιος υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει δεσμευθεί στους εκπροσώπους των εργαζομένων ότι οι όποιες αλλαγές αποφασιστούν θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερες, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο να κοπεί το επίδομα από κάποιες κατηγορίες υπαλλήλων, προκειμένου να χορηγηθεί σε κάποιες άλλες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, στο στόχαστρο της επιτροπής έχουν τεθεί περίπου 90.000 δημόσιοι υπάλληλοι που σήμερα λαμβάνουν επίδομα από 35 έως 150 ευρώ τον μήνα.

Αναλυτικά, βάσει του πορίσματος της επιτροπής, το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας που καταβάλλεται στους μόνιμους και δόκιμους δημοσίους υπαλλήλους καθώς και στους υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου που εργάζονται στις υπηρεσίες και φορείς του δημοσίου κατηγοριοποιείται σήμερα σε τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες.

Στην πρώτη κατηγορία, το επίδομα ανέρχεται σε 150 ευρώ τον μήνα, στη δεύτερη, 70 ευρώ, στην τρίτη κατηγορία είναι 35 ευρώ ενώ η τέταρτη κατηγορία αφορά τους δασικούς υπαλλήλους και ανέρχεται σε 105 ευρώ.

Η συνολική ετήσια δαπάνη ανέρχεται στο ποσό των περίπου 160 εκατ. ευρώ για ένα πλήθος 93.000 δικαιούχων περίπου (Α’ κατηγορία 83.527, Β’ κατηγορία 5.203, Γ’ κατηγορία 940, δασικοί υπάλληλοι 2.950). Αγωνία επικρατεί ιδιαίτερα στους περίπου 25.000 εργαζομένους στην καθαριότητα των ΟΤΑ, καθώς το επίδομα συνδέεται και με το καθεστώς ασφάλισης με βαρέα και ανθυγιεινά (ΒΑΕ) και, εφόσον το επίδομα κοπεί, ελλοχεύει ο κίνδυνος να υπάρξει και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 5 χρόνια, στα 67 έτη από τα 62 που ισχύουν σήμερα.

Μεταξύ των 93.000 υπαλλήλων που λαμβάνουν το επίμαχο επίδομα είναι οι εργαζόμενοι σε νοσοκομεία, μόνιμοι και δόκιμοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου των ΟΤΑ α' και β' βαθμού και των νομικών προσώπων αυτών, ήτοι εργαζόμενοι που απασχολούνται ως εργάτες και τεχνίτες βιολογικού καθαρισμού, υδραυλικοί, τεχνίτες και εργάτες που απασχολούνται στην κατασκευή και στη συντήρηση δικτύων ύδρευσης, αποχέτευσης και τηλεθέρμανσης, όπως επίσης και το προσωπικό που απασχολείται στην εποπτεία καθαριότητας, το νοσηλευτικό προσωπικό, οδηγοί, χειριστές και εργάτες αποφρακτικών μηχανημάτων, εργάτες και τεχνίτες ψεκασμού, εργάτες κοπής δένδρων, καθώς και εργάτες καθαριότητας των δημοτικών νεκροταφείων.

Το πόρισμα και οι προτάσεις

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, η επιτροπή προτείνει την υιοθέτηση ενός πίνακα βάσει του οποίου εκτιμάται και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η επικινδυνότητα σε συγκεκριμένους κλάδους. Σταθμίζει μάλιστα την πιθανότητα εμφάνισης της πηγής κινδύνου (της έκθεσης) ή του ανεπιθύμητου συμβάντος αλλά και τις συνέπειες ή τον αντίκτυπο της πηγής κινδύνου.

Κάθε συνδυασμός μεταξύ των δύο μεταβλητών βαθμολογείται με διαβάθμιση από αμελητέα επικινδυνότητα έως και υψηλή επικινδυνότητα. Αντίστοιχα, αξιολογούνται και οι συνέπειες στην υγεία, με βάση τις βλάβες που ενδέχεται να προκληθούν. Βέβαια, η επιτροπή επισημαίνει ότι για να περάσουμε στη δεύτερη φάση, θα πρέπει να συλλεχθούν τα απαραίτητα πληροφοριακά στοιχεία. Κάτι τέτοιο θα ήταν εφικτό, εάν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα περιγράμματα θέσεων εργασίας, όμως επειδή όταν αυτά τα περιγράμματα δημιουργήθηκαν,/ δεν είχαν στόχο να εξετάζουν την επικινδυνότητα ή όχι μιας θέσης, δεν μπορούν στο σύνολό τους να χρησιμοποιηθούν γι' αυτό.

Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει τη μετατροπή της σε Διυπουργική Επιτροπή με μόνιμο χαρακτήρα και στόχο την αναμόρφωση του καθεστώτος χορήγησης επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, προκειμένου να εγγυάται τη με αντικειμενικό τρόπο εφαρμογή της μεθοδολογίας και των κριτηρίων, την ομοιόμορφη αντιμετώπιση όλων των κλάδων/ειδικοτήτων στο διηνεκές και όχι μόνο των σημερινών δικαιούχων και κυρίως την οικοδόμηση τεχνογνωσίας, ώστε να είναι άμεσες οι παρεμβάσεις όποτε οι συνθήκες το υπαγορεύουν.

Ο Πίνακας επικινδυνότητας θα αποτελεί το μεθοδολογικό εργαλείο ώστε να καθοριστούν οι πιθανές διαβαθμίσεις επιδόματος, οι πληθυσμοί των δικαιούχων και το συνολικό προς πληρωμή ποσό. Η αρχή θα γίνει με το σύνολο των κλάδων/ειδικοτήτων των σημερινών δικαιούχων του επιδόματος. Οι δικαιούχοι αυτοί, κατά τη δεύτερη και κρισιμότερη φάση, θα εξεταστούν για την υπαγωγή τους σε κάθε κριτήριο κάθε ομάδας βλαπτικών παραγόντων και θα διαβαθμιστούν με τη χρήση του μεθοδολογικού εργαλείου του Πίνακα Επικινδυνότητας.