Στο μικροσκόπιο για ξέπλυμα χρήματος οι τραπεζικές θυρίδες

Κατόπιν εντολής εισαγγελέα, στο πλαίσιο φορολογικών ή δικαστικών ελέγχων, το 2016 κατασχέθηκαν ή δεσμεύθηκαν 3.800 θυρίδες.

Το συμπέρασμα προκύπτει από τα στοιχεία της Έκθεσης σχετικά με την καταπολέμηση βρώμικου χρήματος, στην οποία οι θυρίδες κατατάσσονται στη «Μέση» κατηγορία κινδύνου, δεδομένου ότι το περιεχόμενό τους μπορεί υπό προϋποθέσεις να κατασχεθεί έως και στο 100%, με βάση τις ισχύουσες διατάξεις νόμου.

Η υπηρεσία θυρίδων, σημειώνεται στην έκθεση, ενέχει σημαντικό κίνδυνο ξεπλύματος χρήματος καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο αποφυγής φορολογικών ελέγχων ή ελέγχων για την πρόληψη του ξεπλύμματος χρήματος, με την απόκρυψη εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη εμπειρία. Οι θυρίδες όμως δεν βρίσκονται στα «κόκκινα» ή στη ζώνη υψηλού κινδύνου για ξέπλυμα χρήματος. Ανοίγουν, κατάσχονται, οι τράπεζες εφαρμόζουν τυπολογίες πρόληψης και όλα αυτά πρακτικά συνιστούν αντικίνητρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία ενσωματώνονται στην έκθεση στις 31/12/2016, τα συμβόλαια μίσθωσης θυρίδας ασφαλείας ανέρχονταν σε περίπου 190.000 (1% των φυσικών προσώπων με ενεργούς καταθετικούς λογαριασμούς), με καθοδική τάση (-4% από το 2015).

Η πελατεία των θυρίδων έχει ενδιαφέρον. Περίπου το 9% των πελατών με θυρίδα ασφαλείας ανήκαν σε κατηγορίες πελατών υψηλού κινδύνου, που αφορούσαν κυρίως πελάτες Private Banking (37%), πελάτες που ενέχουν αυξημένο κίνδυνο φοροδιαφυγής (24%), πελάτες που συναλλάσσονται με χώρες υψηλού κινδύνου (17%) και Πολιτικώς Εκτεθειμένων Προσώπων (2%).

Οι κατασχέσεις

Στο 2% των συμβολαίων μίσθωσης θυρίδων ασφαλείας, αναφέρεται στην έκθεση, επιβλήθηκε κατάσχεση/δέσμευση του περιεχομένου τους, λόγω των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν από τις φορολογικές και δικαστικές αρχές. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του 2016, το 14% των θυρίδων ασφαλείας ανοίχθηκαν τουλάχιστον μία φορά από τρίτους εκδοχείς.

Όπως σημειώνεται, η συγκεκριμένη υπηρεσία γίνεται όλο και λιγότερο ελκυστική από άποψη ξεπλύματος χρήματος, δεδομένης της δυνατότητας έκδοσης εντολής κατάσχεσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 46 του ν. 4174/2013, στο πλαίσιο της λήψης προληπτικών μέτρων για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, οι φορολογικές αρχές δύνανται να δεσμεύσουν τουλάχιστον το 50% των μετρητών και το 100% των αντικειμένων πλην μετρητών από τις θυρίδες ασφαλείας προσώπων που κατηγορούνται για εγκλήματα φοροδιαφυγής (άνω των 150.000 ευρώ).

Οι κατασχέσεις του περιεχομένου τραπεζικών θυρίδων μπορεί να είναι μια μέθοδος η οποία δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή των ελεγκτών της Φορολογικής Διοίκησης, δεν λείπουν, όμως, οι διατάξεις οι οποίες τις επιτρέπουν και οι περιπτώσεις όπου έχει γίνει χρήση των διατάξεων αυτών. Όχι για φοροδιαφυγή του περίπτερου.

Ο ισχύων Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας προβλέπει τη δυνατότητα της Φορολογικής Διοίκησης, όταν διαπιστώσει παραβάσεις φοροδιαφυγής άνω των 150.000 ευρώ (ή των 300.000 ευρώ, ειδικά στην περίπτωση εικονικών και πλαστών τιμολογίων), να επιβάλει μετά από ειδική έκθεση ελέγχου τη δέσμευση του 50% των καταθέσεων αλλά και του περιεχομένου των θυρίδων.

Σε αντιδιαστολή μάλιστα με τα μετρητά -όπου προβλέπεται δέσμευση του 50%-, για το μη χρηματικό περιεχόμενο των θυρίδων ο νόμος δίνει τη δυνατότητα πλήρους δέσμευσης, στο 100%.

Η πρόληψη

Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως επισημαίνεται στην έκθεση, οι υπηρεσίες θυρίδων ασφαλείας παρέχονται μόνο σε πελάτες με ενεργούς καταθετικούς λογαριασμούς, και όλα τα πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν τυπολογίες για την πρόληψη ξεπλύματος χρήματος που σχετίζονται με τους πελάτες, καθώς και με την πρόσβαση (συχνότητα πρόσβασης, πρόσβαση τρίτων κ.λπ.), σύμφωνα με το λεπτομερές πλαίσιο για την πρόληψη ξεπλύματος χρήματος.

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, στην έκθεση σημειώνεται πως η «τρωτότητα ξεπλύματος χρήματος» των υπηρεσιών θυρίδων ασφαλείας αξιολογείται ως «Μέση».