Την εφάπαξ πληρωμή των επιπλέον ποσών που προκύπτουν ως ασφαλιστικές εισφορές προς τον ΕΦΚΑ, σε περίπτωση τροποποιητικών φορολογικών δηλώσεων, προβλέπει εγκύκλιος του Ταμείου. Σε συνέχεια των οδηγιών που εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας, ο ΕΦΚΑ ξεκαθαρίζει ότι πρόκειται για πάγια διαδικασία που προβλέπει την εφάπαξ καταβολή των επιπλέον ποσών.
Συγκεκριμένα, οι οδηγίες αφορούν όσους μη μισθωτούς προχωρούν σε μεταβολή του εισοδήματός τους ή άλλων ασφαλιστικών στοιχείων μετά την ολοκλήρωση της ετήσιας εκκαθάρισης των εισφορών.
Να σημειωθεί εδώ ότι για το 2017 η διαδικασία συμψηφισμών ολοκληρώθηκε μόνο για τους μη μισθωτούς, που δεν έχουν όμως παράλληλα μισθωτή απασχόληση. Για όσους έχουν και παράλληλη απασχόληση, σύμφωνα με πληροφορίες, ο συμψηφισμός αναμένεται εντός του Νοεμβρίου. Όσο για τις εισφορές του 2018, ο συμψηφισμός, ενιαίος για μη μισθωτούς και μη μισθωτούς με παράλληλη απασχόληση, θα ολοκληρωθεί βάσει των εκτιμήσεων του υπουργείου Εργασίας, έως τον Απρίλιο του 2019.
Αναλυτικά, για το 2017 έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εκκαθάρισης εισφορών που γίνονται με το εισόδημα του 2016 για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες που δεν έχουν παράλληλη μισθωτή απασχόληση και έχει παρέλθει και το 5μηνο των δόσεων χρεωστικού υπολοίπου (η τελευταία δόση έληξε τέλη Σεπτέμβρη). Έτσι, η εγκύκλιος ορίζει ότι όποιος ελεύθερος επαγγελματίας, αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση για το 2016 προκειμένου να δηλώσει επιπλέον εισόδημα, θα πρέπει να πληρώσει εφάπαξ το νέο χρεωστικό υπόλοιπο μέχρι το τέλος του μήνα εντός του οποίου διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.
Για τις επόμενες εκκαθαρίσεις, το έγγραφο προβλέπει πως ανάλογα με το ύψος της νέας υποχρέωσης που προκύπτει, ο ασφαλισμένος θα κληθεί είτε να πληρώσει το ποσό της διαφοράς ισομερώς σε τυχόν επόμενες δόσεις οφειλής, είτε εφάπαξ. Στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της νέας εκκαθάρισης προβλέπει μηδενικό υπόλοιπο, ποσά που έχουν πληρωθεί συμψηφίζονται με επόμενες καταβολές, ενώ εάν το αποτέλεσμα της νέας εκκαθάρισης είναι πιστωτικό, τότε είτε επιστρέφεται, είτε συμψηφίζεται με τις επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
Συγκεκριμένα, προβλέπονται οι εξής περιπτώσεις:
1. Αποτέλεσμα νέας εκκαθάρισης χρεωστικό υπόλοιπο. Αν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν:
α) χρεωστικό αλλά μικρότερου ύψους, το ποσό της διαφοράς κατανέμεται ισομερώς σε τυχόν επόμενες δόσεις οφειλής (εφόσον η καταβολή δόσεων είναι σε εξέλιξη), διαφορετικά αναζητείται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.
β) χρεωστικό μεγαλύτερου ύψους, αναπροσαρμόζονται όλες οι δόσεις οφειλής, και τυχόν επιπλέον ποσά που έχουν καταβληθεί συμψηφίζονται με επόμενες εισφορές.
γ) μηδενικό, το ποσό της οφειλής κατανέμεται ισομερώς σε τυχόν επόμενες δόσεις οφειλής, διαφορετικά αναζητείται εφάπαξ.
δ) πιστωτικό που δεν έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, τότε αυτό διαγράφεται. Το νέο χρεωστικό υπόλοιπο κατανέμεται ισομερώς σε τυχόν επόμενες δόσεις οφειλής, διαφορετικά αναζητείται εφάπαξ.
ε) πιστωτικό που έχει επιστραφεί. Τότε αν το νέο χρεωστικό είναι μικρότερο ή ίσο του επιστραφέντος αρχικού υπολοίπου, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο αναζητείται εφάπαξ. Αν είναι μεγαλύτερο του επιστραφέντος αρχικού πιστωτικού υπόλοιπου, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο και μέχρι του ποσού του αρχικού πιστωτικού υπολοίπου αναζητείται εφάπαξ και η διαφορά κατανέμεται ισομερώς σε τυχόν επόμενες δόσεις οφειλής, διαφορετικά αναζητείται εφάπαξ.
στ) πιστωτικό υπόλοιπο που έχει συμψηφιστεί. Τότε το νέο χρεωστικό υπόλοιπο κατανέμεται ισομερώς σε τυχόν επόμενες δόσεις οφειλής, διαφορετικά αναζητείται εφάπαξ.
2. Αποτέλεσμα νέας εκκαθάρισης μηδενικό υπόλοιπο. Αν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν:
α) χρεωστικό, τυχόν δόσεις οφειλής μηδενίζονται και τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί, συμψηφίζονται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
β) πιστωτικό. Εάν δεν έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, διαγράφεται. Εάν έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, δεν αναζητείται καθώς λόγω της επιστροφής του ποσού, το μηδενικό υπόλοιπο έχει ήδη επιτευχθεί.
3. Αποτέλεσμα νέας εκκαθάρισης πιστωτικό υπόλοιπο. Αν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν:
α) χρεωστικό, τυχόν δόσεις οφειλής μηδενίζονται και τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί, καθώς και το νέο πιστωτικό υπόλοιπο, συμψηφίζονται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
β) μηδενικό, το νέο πιστωτικό υπόλοιπο συμψηφίζεται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.
γ) πιστωτικό, τότε εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο δεν έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, επιστρέφεται ή συμψηφίζεται το νέο πιστωτικό υπόλοιπο. Εάν το αρχικό έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, το νέο υπόλοιπο επιστρέφεται ή συμψηφίζεται, λαμβάνοντας υπόψη την αρχική επιλογή του ασφαλισμένου.