Τράπεζες: Πώς θα δουλέψουν οι κρατικές εγγυήσεις

Στη χορήγηση κρατικής εγγύησης απευθείας στις τράπεζες, οι οποίες ολοκληρώνουν τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων με εξασφαλίσεις επί ακινήτων, προσανατολίζεται το σχέδιο, που επεξεργάζεται η Blackrock, για λογαριασμό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Όπως έγραψε το Euro2day.gr, το προσχέδιο του ΤΧΣ συμπεριλάμβανε δύο βασικές επιλογές: είτε τη χρήση Asset Protection Schemes, κατά το πρότυπο της Ιταλίας, είτε συνδυασμό του παραπάνω εργαλείου με τη σύσταση «μίνι» bad bank (ισπανικό μοντέλο), η οποία θα λάμβανε κρατική εγγύηση για τμήμα των ομολόγων, που θα εξέδιδε στο πλαίσιο τιτλοποιήσεων.

Η σύνθετη λύση της δημιουργίας «μίνι» bad bank, στην οποία οι τράπεζες θα μεταβίβαζαν μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια ονομαστικής αξίας 10 με 15 δισ. ευρώ δείχνει ότι εγκαταλείπεται, λόγω σειράς τεχνικών δυσκολιών. Αντίθετα, προκρίνεται το ιταλικό μοντέλο της παροχής πιστοποιητικών κρατικής εγγύησης (μηχανισμός GACs) στους senior τίτλους, οι οποίοι θα εκδίδονται στο πλαίσιο τιτλοποιήσεων, που διενεργούν οι τράπεζες.

Ειδικότερα, εφόσον ο μηχανισμός λάβει τις απαραίτητες εγκρίσεις από τον ESM, τον SSM και την DG Comp, οι τράπεζες θα έχουν την ευχέρεια να ζητούν ενεργοποίηση του μηχανισμού κρατικής εγγύησης, όταν ολοκληρώνουν τιτλοποίηση χαρτοφυλακίου «κόκκινων» δανείων.

Θα πρέπει προηγουμένως να έχουν λάβει την έγκριση του επόπτη και να έχει επιλεγεί, μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας ο προτιμητέος επενδυτής, που θα αποκτήσει το junior και το mezzanine ομόλογο με ή χωρίς ταυτόχρονη ανάληψη της διαχείρισης του χαρτοφυλακίου. Η κρατική εγγύηση, με βάση το σχέδιο, θα χορηγείται επί του ομολόγου πρώτης εξασφάλισης (senior note).

Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται οι προϋποθέσεις μείωσης του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού της τράπεζας και έμμεσης ενίσχυσης της κεφαλαιακής της επάρκειας, καθώς η τράπεζα μπορεί να εκχωρήσει και το senior bond, με τιμολόγηση που περιορίζει ή μηδενίζει τη ζημιά της.

Δεν έχει οριστικοποιηθεί ο μηχανισμός

Η βασική στόχευση του σχεδίου, που επεξεργάζεται η Blackrock, δημοσιοποιήθηκε εσπευσμένα και υπό την πίεση των ανησυχιών τις οποίες προκάλεσε το sell off στους τραπεζικούς τίτλους. Αφού ολοκληρωθεί η προεργασία, θα απαιτηθούν εγκρίσεις από τον ESM, καθώς είναι πιθανόν να ζητηθεί χρήση μέρους του κεφαλαιακού αποθέματος για την έκδοση πιστοποιητικών εγγύησης από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp).

Το «πράσινο φως» πρέπει, επίσης, να δώσει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) καθώς και η ΤτΕ, εφόσον δοθεί δυνατότητα χρήση του μηχανισμού να κάνουν και οι μη συστημικές τράπεζες.

Παρ' ότι ο μηχανισμός κινείται στα … χνάρια του ιταλικού μοντέλου, οι δυσκολίες έγκεινται στην «φόρμουλα» που θα παρουσιαστεί, ώστε η μεν παροχή εγγυήσεων να μην αυξάνει το χρέος, η δε τιμολόγηση των εγγυήσεων να είναι τέτοια, που να μην θεωρηθεί κρατική ενίσχυση από πλευράς DG Comp.

Απαιτείται τεράστια προεργασία από τράπεζες

Ακόμη και αν τα παραπάνω θέματα αντιμετωπιστούν επιτυχώς, οι τράπεζες θα πρέπει να διενεργήσουν τεράστια προεργασία, ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν σε επιτυχείς τιτλοποιήσεις στεγαστικών και επιχειρηματικών «κόκκινων» δανείων, κάνοντας χρήση και του μηχανισμού κρατικών εγγυήσεων.

Αρχικά, όσες περιέλαβαν τις τιτλοποιήσεις, ως δράση μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά την τριετία 2019-21, θα πρέπει το επόμενο διάστημα να παρουσιάσουν στον SSM τα χαρτοφυλάκια που προορίζονται προς τιτλοποίηση, αιτιολογώντας τους επιμέρους στόχους. Με δεδομένο ότι ο SSM έχει γνώση πλέον των διαφορών μεταξύ ελληνικών και ιταλικών τραπεζών οι εγκρίσεις δεν θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες.

Εν συνεχεία, οι τράπεζες καλούνται να συγκεντρώσουν και να παράσχουν πλήθος αναγκαίων στοιχείων, τόσο στους underwriters της έκδοσης, όσο στον οίκο που θα κάνει την αξιολόγηση. Πρόκειται για χρονοβόρα και σύνθετη διαδικασία, που θα πρέπει να τρέξει παράλληλα με πωλήσεις χαρτοφυλακίων. Οι δε μηχανισμοί των τραπεζών έχουν ως τώρα χαμηλές επιδόσεις στη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων από τα χαρτοφυλάκια των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.

«Πιλότος» η τιτλοποίηση στεγαστικών της Eurobank

Η μόνη τράπεζα που έχει ξεκινήσει, ήδη, σχετική προεργασία σε ανοικτή επικοινωνία με τον επόπτη, ώστε να αντιμετωπίσει σειρά ζητημάτων, είναι η Eurobank, η οποία ετοιμάζεται για τιτλοποίηση χαρτοφυλακίου με κόκκινα στεγαστικά δάνεια, ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ (εντός ισολογισμού απαίτηση) με έκδοση τριών ομολόγων.

Η τράπεζα έχει προσλάβει ήδη ως σύμβουλο πώλησης την ισπανική Alantra και εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του επόμενου μήνα αναμένεται να αποσταλεί σε επενδυτές ένα πρώτο σύντομο ενημερωτικό (teaser) για το προς τιτλοποίηση χαρτοφυλάκιο. Θα ακολουθήσουν παρουσιάσεις σε Λονδίνο και ΗΠΑ.

Με δεδομένο ότι η τιτλοποίηση αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το τέλος Ιουνίου της επόμενης χρονιάς, δεν αποκλείεται να αποτελέσει και το πρώτο πεδίο ενεργοποίησης του μηχανισμού παροχής κρατικής εγγύησης. Ερωτώμενη σχετικά, πάντως, η διοίκηση της τράπεζας κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης με τους αναλυτές, εκτίμησε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν δύσκολο.

Ακόμη και αν η παραπάνω τιτλοποίηση δεν κάνει χρήση του μηχανισμού κρατικής εγγύησης η δομή της αναμένεται να αποτελέσει «πιλότο» για τις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι τραπεζίτες « το πραγματικά δύσκολο σκέλος είναι η… τεχνολογία της τιτλοποίησης, η κρατική εγγύηση αποτελεί απλώς το …κερασάκι στην τούρτα».