Ο λογαριασμός για τα Ταμεία από τη διάσωση των συντάξεων

Πλεόνασμα 4,109 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία θα επιφέρει, σύμφωνα με το πρώτο «κακό» για τους συνταξιούχους σενάριο του προσχεδίου του προϋπολογισμού 2019, η περικοπή των συντάξεων. Αντίστοιχα, στην άλλη όψη του νομίσματος, η αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 2,89 δισ. ευρώ, ήτοι η μη εφαρμογή των περικοπών που καταγράφεται στο δεύτερο σενάριο, έχει ως αποτέλεσμα η σημαντική βελτίωση στα οικονομικά των Ταμείων και κυρίως του ΕΦΚΑ, που κατά το 2018 αύξησε καθοριστικά το πρωτογενές πλεόνασμα του τρέχοντος προϋπολογισμού, να περιοριστεί στο 1,119 δισ. ευρώ.

Αναλυτικά, στο πρώτο σενάριο, σύμφωνα με το οποίο η συνταξιοδοτική δαπάνη θα μειωθεί από 28,847 δισ. ευρώ το 2018 σε 25,572 δισ. ευρώ το 2019, οι συνταξιούχοι θα υποστούν μειώσεις στις συντάξεις τους ύψους 3,2 δισ. ευρώ. Βέβαια, η καθαρή επίπτωση στον προϋπολογισμό είναι της τάξης των 2 δισ. ευρώ, εξαιτίας των απωλειών που έχει το κράτος από τους φόρους και τις εισφορές των συνταξιούχων για υγεία και ΑΚΑΓΕ, καθώς οι μικρότερες συντάξεις επιφέρουν μικρότερες κρατήσεις...

Στο δεύτερο καλό σενάριο, που επιδιώκει να εφαρμόσει η κυβέρνηση, οι συνταξιοδοτικές δαπάνες παραμένουν στα φετινά επίπεδα, και συγκεκριμένα σε 28,532 δισ. ευρώ, από 28,847 δισ. το 2018 και 25,637 δισ. ευρώ της πρόβλεψης του μεσοπρόθεσμου. Πρόκειται για σημαντική αύξηση της τάξης των 2,89 δισ. ευρώ, εξαιτίας των «προτιθέμενων δημοσιονομικών παρεμβάσεων» στο σκέλος των συντάξεων.

Αντίστοιχα, η εικόνα μεταστρέφεται όσον αφορά το πλεόνασμα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, χωρίς όμως να περνούν σε ελλειμματική τροχιά παρά τη μη εφαρμογή των περικοπών. Συγκεκριμένα, στο «κακό» για τους συνταξιούχους σενάριο, το πλεόνασμα από 1,8 δισ. ευρώ στο τέλος του 2018 εκτινάσσεται σε 4,1 δισ. ευρώ το 2019, εξαιτίας της περικοπής των συντάξεων. Ενώ στο «καλό» δεύτερο και επιδιωκόμενο σενάριο, το πλεόνασμα μειώνεται σημαντικά, στο 1,1 δισ. ευρώ, διατηρώντας βέβαια τα ταμεία σε θετική τροχιά.

Τα άλλα μέτρα

Καθώς μάλιστα, όλες οι αποφάσεις έχουν δύο όψεις, από τις «προτιθέμενες δημοσιονομικές παρεμβάσεις» της κυβέρνησης, εκτός από τη μη εφαρμογή της περικοπής των συντάξεων με αύξηση της δαπάνης κατά 2 δισ. ευρώ (σε καθαρή βάση), προκύπτει και η περικοπή μέτρων, κοινωνικού κυρίως χαρακτήρα, δημοσιονομικού κόστους 1,73 δισ. ευρώ.

Μεταξύ αυτών, είναι η μείωση από το 2019 του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις από το 29% στο 26%, η επιδότηση ενοικίου σε 550.000 οικογένειες (κόστους 600 εκατ. ευρώ), η εκτεταμένη επέκταση του προγράμματος σχολικών γευμάτων σε δημοτικά και γυμνάσια περιοχών με υψηλά ποσοστά ανεργίας και φτώχειας, η αύξηση κατά 50% του συνολικού αριθμού παιδιών προσχολικής ηλικίας (0-4), οι εκπτώσεις στη συμμετοχή για φάρμακα (για εισοδήματα έως 700 ευρώ η συμμετοχή θα ήταν μηδενική, ανεξαρτήτως ασθενείας, ενώ για εισοδήματα από 700 έως 1.200 ευρώ η συμμετοχή θα μειωνόταν κατά 50%), η επιδότηση για τη δημιουργία πάνω από 30.000 νέων θέσεων εργασίας καθώς και η αύξηση του ΠΔΕ για υποδομές αγροτικής παραγωγής.

Αντ’ αυτών, θα εφαρμοστούν -βάσει σεναρίου- οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, δημοσιονομικού κόστους 766 εκατ. ευρώ. Αναλυτικά, η μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% θα κοστίσει 263 εκατ. ευρώ, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών σε ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες στο 13,3% και η εφαρμογή ελάχιστης εισφοράς για επικούρηση θα έχει ως συνέπεια την απώλεια εσόδων της τάξης των 229 εκατ. ευρώ.

Η μείωση της φορολογίας διανεμόμενων κερδών καθώς και η εξαγγελία για σταδιακή (σε ορίζοντα 4ετίας) μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από 29% σε 25% θα έχουν δημοσιονομική επίπτωση από το 2020. Στο σκέλος των δαπανών, η περιορισμένη εφαρμογή του μέτρου της επιδότησης ενοικίου θα αυξήσει τις δαπάνες κατά 150 εκατ. ευρώ, η ενίσχυση της ειδικής αγωγής στα σχολεία κατά 22 εκατ. ευρώ, και η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των νέων εργαζόμενων (προκειμένου να καταργηθεί ο υποκατώτατος μισθός που δίνεται σε όσους είναι έως 24 ετών) θα κοστίσει 103 εκατ. ευρώ.