Ως η «μέση» μπορεί να χαρακτηριστεί η «λύση» που προέκρινε η κυβέρνηση με τους δανειστές -καθώς έλαβε το «πράσινο φως» τους- για τη δημοσιότητα των οικονομικών και λοιπών στοιχείων των Ανωνύμων Εταιρειών που έως τώρα είναι υποχρεωμένες να κοινοποιούν.
Όχι για τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, αφού οι δομές δημοσιότητας και διαφάνειας είναι πιο σφιχτές, αλλά και τις δεκάδες χιλιάδες κεφαλαιουχικές και πιο συγκεκριμένα ανώνυμες εταιρείες, οι οποίες από το επόμενο έτος θα μπορούν να δημοσιεύουν στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), χωρίς να είναι υποχρεωμένες να έχουν υποστεί τον υπηρεσιακό έλεγχο των οικονομικών τους καταστάσεων ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο σήμερα χρήζει ελέγχου από τις εποπτικές αρχές.
Η χρήση του όρου «μέση λύση» δεν είναι καθόλου τυχαία, καθώς με το νόμο 4548/2018 περί ΑΕ επέρχεται πράγματι η απλοποίηση των διαδικασιών δημοσίευσης των οικονομικών στοιχείων για τις ΑΕ. Ωστόσο, αυτό γίνεται προφανώς σε βάρος της διαφάνειας.
Την ώρα λοιπόν που στην Ελλάδα τίθεται και δικαίως το ζήτημα της καθυστερημένης δημοσίευσης των ελεγμένων οικονομικών καταστάσεων των ΑΕ στο ΓΕΜΗ και ο επιμερισμός, στην καλύτερη των περιπτώσεων, των ευθυνών μεταξύ περιφερειακών ενοτήτων και ΓΕΜΗ από τον δημόσιο λόγο, διαφεύγει ή δεν έχει αναδειχθεί στον βαθμό που θα έπρεπε ότι από το 2019, με βάση το νόμο 4548/2018, οι ΑΕ θα αναρτούν από μόνες τους τα στοιχεία για τα οποία απαιτείται δημοσιότητα, με δική τους πρωτοβουλία στο ΓΕΜΗ, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιος διοικητικός έλεγχος για την ορθότητά τους, όπως αυτός που υποχρεωτικά σήμερα γίνεται από τις διευθύνσεις ανάπτυξης των περιφερειακών ενοτήτων, ώστε στη συνέχεια να αναρτηθούν στο ΓΕΜΗ.
Τι γίνεται σήμερα
Σήμερα, κάθε ανώνυμη εταιρεία, μετά την έγκριση των οικονομικών της καταστάσεων από τη Γενική Συνέλευση, υποχρεούται εντός 20 ημερών να καταθέσει τα στοιχεία για τα οποία απαιτείται δημοσιότητα στο ΓΕΜΗ. Επειδή το τελευταίο δεν έχει ελεγκτική δυνατότητα, αποστέλλει τα στοιχεία στις διευθύνσεις ανάπτυξης των περιφερειακών ενοτήτων, προς έλεγχο της ορθότητάς τους. Μόνο αν δώσει το πράσινο φως η περιφερειακή ενότητα αναρτάται, π.χ. ο ισολογισμός της ΑΕ, στην πλατφόρμα του ΓΕΜΗ.
Βάσει των εκτιμήσεων στελεχών του ΓΕΜΗ και των περιφερειακών ενοτήτων, από τη στιγμή που θα κατατεθούν τα στοιχεία στο ΓΕΜΗ έως ότου να ελεγχθούν και να επιστρέψουν, εφόσον τα στοιχεία είναι σωστά, ο μέσος χρόνος είναι της τάξεως των 10-15 ημερών.
Όπως αναφέρουν υπηρεσιακά στελέχη της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Περιφερειακής Ενότητας Κεντρικού Τομέα (σ.σ. Αθήνα), η οποία είναι επιφορτισμένη με τον μεγαλύτερο αριθμό ΑΕ (περίπου 18.000), σε πάρα πολλές περιπτώσεις τα στοιχεία δεν είναι σωστά, με αποτέλεσμα να ζητείται από την επιχείρηση να τα διορθώσει και να τα επανυποβάλει. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο χρόνος που απαιτείται για να δημοσιευθούν οι οικονομικές καταστάσεις είναι άγνωστος, καθώς εξαρτάται από το πόσο γρήγορα και αν ανταποκριθεί η επιχείρηση.
Το ίδιο υποστηρίζουν και στελέχη του ΓΕΜΗ, τα οποία λένε ότι η ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ του Μητρώου και των περιφερειακών διευθύνσεων είναι ηλεκτρονική και ταχύτατη.
Όπως εξηγούν, με το που επισημανθεί ένα λάθος από την περιφερειακή ενότητα, ειδοποιείται αυτόματα το ΓΕΜΗ και αμέσως η επιχείρηση μπορεί να το διορθώσει. Μάλιστα η επιχείρηση μπορεί με τους κωδικούς της, οποιαδήποτε στιγμή, να διαπιστώσει σε ποια φάση είναι η επεξεργασία των στοιχείων δημοσιότητας που έχει αποστείλει στο ΓΕΜΗ. Μπορεί να δει πότε υπάρχει ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ ΓΕΜΗ και περιφερειακής ενότητας, τον χρόνο έως και την καταγραφή δευτερολέπτου, τον χειριστή της υπόθεσης κ.ο.κ.
Στο ερώτημα αν υπάρχουν επιχειρήσεις που δεν προχωρούν στις απαιτούμενες διορθώσεις και οι δύο πλευρές επισημαίνουν ότι είναι πάρα πολλές και το κάνουν για πολλούς λόγους. Για παράδειγμα δεν είναι λίγες εκείνες που αν και ισχυρίζονται ότι έχουν προβεί σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, δεν το έχουν πράξει, ή εμφανίζουν άλλο Δ.Σ. από αυτό που πραγματικά είναι. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, μην περιμένετε ο ισολογισμός να αναρτηθεί ποτέ στην πλατφόρμα του ΓΕΜΗ.
Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία να δημοσιεύσουν ισολογισμούς ή άλλα στοιχεία και το κάνουν μόνο όταν παραστεί ανάγκη, π.χ. για να λάβουν κάποιο δάνειο ή να καταθέσουν αίτηση προστασίας. Και η συζήτηση πήγε στην υπόθεση Μαρινόπουλου, όπου, όπως είχε γράψει προ διετίας το Euro2day.gr, κατέθεσε σε μια μέρα τους ισολογισμούς τριών ετών, προκειμένου να υπαχθεί στο άρθρο 106, πληρώνοντας πρόστιμο… 1.350 ευρώ.
«Καμία επιχείρηση δεν έχει κλείσει, επειδή δεν δημοσίευσε ισολογισμό για τρία συνεχόμενα χρόνια, ασχέτως αν αυτό προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο. Κάποιες δεν το κάνουν ποτέ και αν χρειαστεί, πληρώνουν το πρόστιμο και είναι… εντάξει».
Να σημειωθεί ότι με τα νέα δεδομένα, τα μόνα στοιχεία που θα ελέγχονται από τις περιφερειακές διευθύνσεις είναι η τροποποίηση καταστατικού, οι συγχωνεύσεις και οι μετατροπές, η λύση και αναβίωση.