Σκόνταψε στην Κομισιόν η παραχώρηση της Εγνατίας

Αντιμέτωπος με σοβαρές καθυστερήσεις είναι ο διαγωνισμός του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, καθώς η Γενική Διεύθυνση Μεταφορών (DG Move) απέρριψε την τιμολογιακή πολιτική διοδίων που είχε στείλει το ΤΑΙΠΕΔ για έγκριση.

Το χρηματοοικονομικό μοντέλο με βάση το οποίο προωθείται η πολυετής (μέχρι 40 χρόνια) παραχώρηση του οδικού άξονα απειλείται και από το τεράστιο κόστος (εκτιμάται στα επίπεδα του ενός δισ. ευρώ από στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου) για την πιστοποίηση 17 σηράγγων, με βάση τις νέες κοινοτικές απαιτήσεις και τη βαριά συντήρηση. Πρόκειται για δύο ζητήματα που σύμφωνα με πρόσωπα που παρακολουθούν τη διαδικασία, αναμένεται να οδηγήσουν σε καθυστέρηση τον διαγωνισμό.

Η DG Move θεωρεί πως η τιμολογιακή πολιτική του ΤΑΙΠΕΔ παραβιάζει την κοινοτική νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία το κόστος των διοδίων στα φορτηγά είναι ανάλογο με τους ρύπους που εκπέμπουν. Δηλαδή τα φορτηγά με κινητήρες νέας τεχνολογίας πληρώνουν χαμηλότερα διόδια από τα παλαιότερα. Τώρα η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ έχει προθεσμία μέχρι τις 15 Οκτωβρίου, ώστε να εξηγήσει για ποιο λόγο δεν ενσωμάτωσε την κοινοτική νομοθεσία και να δεσμευτεί για τις αλλαγές που θα κάνει στην τιμολογιακή πολιτική.

Σημειώνεται πως οι κοινοτικές υπηρεσίες είχαν εγείρει αντίστοιχο ζήτημα και στην περίπτωση των διοδίων για τα φορτηγά και για τους άλλους οδικούς άξονες που κατασκευάστηκαν με σύμβαση παραχώρησης στην Ελλάδα. Η χώρα μας πέτυχε εξαίρεση, με το επιχείρημα πως οι διαγωνισμοί είχαν ξεκινήσει πριν ψηφιστεί η σχετική κοινοτική νομοθεσία, κάτι το οποίο δεν μπορεί να διεκδικήσει το ΤΑΙΠΕΔ στην περίπτωση της Εγνατίας Οδού. Γι’ αυτό στην αγορά αναζητούν τους λόγους για τους οποίους οι σύμβουλοι του ταμείου κατέθεσαν το σχέδιο τιμολογιακής πολιτικής που απορρίφθηκε.

Οι σήραγγες

Το νέο μοντέλο τιμολόγησης των διοδίων είναι μόνο ένα από τα μέτωπα που πρέπει να κλείσει το ΤΑΙΠΕΔ καθώς οι επτά υποψήφιοι που έχουν περάσει στο τελικό στάδιο βρίσκονται αντιμέτωποι με το τεράστιο κόστος α) πιστοποίησης των 17 από τις περίπου 40 σήραγγες της Εγνατίας Οδού με τις νέες αυστηρές κοινοτικές απαιτήσεις και β) με το υπόλοιπο κόστος βαριάς συντήρησης (π.χ. αντικατάστασης των εφέδρων και άλλες εργασίας συντήρησης στις γέφυρες, στα πρανή, στα στηθαία κ.λπ.).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει πλέον πολύ αυστηρές απαιτήσεις για την ασφάλεια των σηράγγων (μετά το ατύχημα στη σήραγγα Mont Blanc που συνδέει Γαλλία και Ιταλία το 1999), ενώ το πρόσφατο δυστύχημα στη Γένοβα έχει φέρει στην επικαιρότητα και το ζήτημα με τη συντήρηση των γεφυρών.

Το συνολικό κόστος των έργων αναβάθμισης (και εξοπλισμού) που θα απαιτηθεί ώστε να πιστοποιηθούν, από την αρμόδια αρχή, οι σήραγγες και τα άλλα έργα βαριάς συντήρησης στην Εγνατία Οδό υπολογίζεται σε επίπεδα κοντά στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Το υψηλό κόστος, αφού ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει βαριά συντήρηση του οδικού άξονα, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα διόδια ή σε περιορισμό της ελκυστικότητας της Εγνατίας Οδού για τους επενδυτές.

Η παρέμβαση της Κομισιόν για τα διόδια και το υψηλό κόστος πιστοποίησης των σηράγγων, συν τη βαριά συντήρηση, επιβεβαιώνουν όσα στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου θεωρούσαν πως ο διαγωνισμός παραχώρησης της Εγνατίας Οδού δεν θα είναι περίπατος. Στο ΤΑΙΠΕΔ έχουν να αντιμετωπίσουν και μικρότερα αλλά εξίσου σοβαρά ζητήματα. Για παράδειγμα οι εργασίες για τον σταθμό διοδίων της Καβάλας σταμάτησαν έπειτα από παρέμβαση του δασαρχείου, που θεωρεί πως σχεδιάστηκαν σε δασική περιοχή. Το ίδιο συνέβη και με τον σταθμό διοδίων της Ασπροβάλτας.

Οι υποψήφιοι

Στους επτά ενδιαφερόμενους συγκαταλέγεται, για παράδειγμα, η ιταλική ANAS International Enterprise S.p.A., η οποία ανήκει στον όμιλο της Ferrovie dello Stato Italiane που εξαγόρασε τις ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ, μέσω των σχετικών διαγωνισμών του ΤΑΙΠΕΔ.

Περιλαμβάνεται, επίσης, και ένας από τους ισχυρότερους διεθνείς επενδυτές στον τομέα των υποδομών, η αυστραλιανή Macquarie, που διεκδικεί την Εγνατία Οδό μέσω του «οχήματος» FREYJA HOLDINGS SARL.

Νέα είσοδο στην ελληνική αγορά αποτελεί και η ROADIS, που διεκδικεί την Εγνατία Οδό σε κοινοπραξία με τον όμιλο Ελλάκτωρ. Η Roadis είναι θυγατρική του καναδικού ομίλου PSP που ελέγχει το 40% της Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ), που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Η Roadis διαχειρίζεται σήμερα αυτοκινητοδρόμους σε Ινδία (710 χιλιόμετρα), Βραζιλία (681 χιλιόμετρα), Μεξικό (155 χιλιόμετρα) και Ισπανία (64 χιλιόμετρα).

Στην Ελλάδα επανακάμπτει μέσω κοινοπραξίας με τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ο γαλλικός όμιλος Egis Projects (στο παρελθόν είχε εμπλακεί στην Αττική Οδό, όπου διατηρεί πολύ μικρό ποσοστό), η οποία αναπτύσσει και διαχειρίζεται έργα υποδομής μεταφορών και είναι μέλος του γαλλικού ομίλου EGIS. Ο τελευταίος δραστηριοποιείται στους τομείς των αερομεταφορών, των κατασκευών και της ενέργειας. Με τους Γάλλους της Vinci (με ισχυρότατη παρουσία στην Ελλάδα μέσω ζεύξης Ρίου-Αντιρρίου, Ολυμπίας Οδού, κ.λπ.) συνεργάζεται ο όμιλος Μυτιληναίος. 

Με τον κινεζικό όμιλο Sichuan Communications Investment Group διεκδικεί την Εγνατία Οδό η Damco Energy του ομίλου Κοπελούζου, συνέταιρος των Καναδών της PSP στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» (η οικογένεια Κοπελούζου ελέγχει το 5% της ΔΑΑ). Την επτάδα συμπληρώνει η Διόλκος Κατασκευαστική, η οποία είναι μέλος του ομίλου Ravago, που έχει παρουσία στη διανομή πολυμερών χημικών προϊόντων και υλικών κατασκευής.