Τι ισχύει για την προσαύξηση σύνταξης στην παράλληλη απασχόληση

Προθεσμία έως την Τετάρτη 31 Οκτωβρίου έχουν περίπου 30.000 ασφαλισμένοι σε τουλάχιστον δύο Ταμεία, προκειμένου να επιλέξουν το πώς και κυρίως το πότε θα συνταξιοδοτηθούν. Πρόκειται ουσιαστικά για παράλληλα ασφαλισμένους σε δύο και πλέον Ταμεία, με διαφορετική δραστηριότητα, οι οποίοι ανεξάρτητα από το πότε ασφαλίστηκαν για πρώτη φορά, κατέβαλλαν εισφορές για κάθε μία από τις δραστηριότητες που ασκούσαν.

Με εγκύκλιο που εξέδωσε χθες ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων Τάσος Πετρόπουλος ρυθμίζεται κατά κύριο λόγο το καθεστώς όσων έχουν υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης από 13 Μαΐου 2016 έως χθες στον ένα φορέα ασφάλισης και συνεχίζουν να ασφαλίζονται στον δεύτερο φορέα, με στόχο να γλιτώσουν την περικοπή της πρώτης σύνταξης κατά 60%, λόγω της δεύτερης απασχόλησης (απασχόληση συνταξιούχων).

Αυτοί, όπως προκύπτει από την εγκύκλιο, έχουν δυο επιλογές:

1. Να υποβάλουν συμπληρωματική αίτηση συνταξιοδότησης, με αναδρομική ισχύ από την ημερομηνία υποβολής της πρώτης αίτησης και για τον δεύτερο πρώην φορέα κύριας ασφάλισης. Η δυνατότητα αυτή δεν αφορά τους ασφαλισμένους στο Δημόσιο. Η συμπληρωματική αίτηση πρέπει να υποβληθεί μέχρι 31/10/2018 και η συνταξιοδότηση αρχίζει από την πρώτη υποβληθείσα αίτηση συνταξιοδότησης. Με αυτόν τον τρόπο, και για όλο το χρονικό διάστημα από την υποβολή της πρώτης αίτησης μέχρι την υποβολή της συμπληρωματικής δεύτερης αίτησης συνταξιοδότησης, θα γλιτώσουν τη μείωση της σύνταξης κατά 60%.

2. Να ανακαλέσουν την αρχική αίτηση συνταξιοδότησης. Η υποβολή της σχετικής αίτησης πρέπει επίσης να ολοκληρωθεί μέχρι τις 31/10/2018. Και σε αυτή την περίπτωση, δεν τίθεται θέμα εφαρμογής των διατάξεων περί απασχόλησης συνταξιούχου.

Ως προς το ύψος της σύνταξης, οι ειδικοί ξεκαθαρίζουν ότι συμφέρει τους παράλληλα ασφαλισμένους και κυρίως αυτούς που έχουν καταβάλει υψηλές εισφορές να επιλέξουν, βάσει του νόμου Κατρούγκαλου, να λάβουν προσαύξηση σύνταξης και όχι δύο ανταποδοτικές συντάξεις. 

Σύμφωνα με την εγκύκλιο που εκδόθηκε χθες, προσαύξηση δικαιούνται οι παλαιοί ασφαλισμένοι που υπάγονταν υποχρεωτικά στην ασφάλιση δύο πρώην Ταμείων ή το Δημόσιο και κατέβαλαν δύο ή περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές, όπως και οι νέοι ασφαλισμένοι, που δεν έκαναν χρήση της διάταξης του νόμου Σιούφα που τους απάλλασσε από τη δεύτερη ασφάλιση και είχαν επιλέξει να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλισή τους και στον δεύτερο φορέα (καταβάλλοντας το σύνολο των προβλεπόμενων εισφορών).

Στον αντίποδα, μία εθνική και μία ανταποδοτική σύνταξη -χωρίς προσαύξηση- δικαιούνται παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι, που ασφαλίζονταν υποχρεωτικά και ως μισθωτοί και ως ελεύθεροι επαγγελματίες σε ένα μόνο Ταμείο και κατέβαλλαν μία μόνο εισφορά. Οι επιπλέον εισφορές που καταβάλλουν από 1/1/2017 στον ΕΦΚΑ λόγω διπλής ιδιότητας θα χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν το ύψος της ανταποδοτικής σύνταξης (θα αυξήσουν τη βάση υπολογισμού).

Αν βέβαια κατέβαλλαν δύο εισφορές, τότε δικαιούνται προσαύξηση στη σύνταξή τους. Συγκεκριμένα:

α) εάν ο ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μόνο σε έναν από τους πρώην φορείς κύριας ασφάλισης (συμπεριλαμβανόμενου και του Δημοσίου), τότε λαμβάνει εθνική και ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης στον φορέα όπου θεμελιώνει καθώς και προσαύξηση σύνταξης από τον πρώην φορέα ή το Δημόσιο όπου δεν θεμελιώνεται δικαίωμα.

β) εάν ο ασφαλισμένος θεμελιώνει δικαίωμα και στους δύο πρώην φορείς κύριας ασφάλισης (ή το Δημόσιο), τότε θα λάβει το πλέον συμφέρον ποσό από τους εξής τρεις υπολογισμούς: εθνική και ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης στον ένα πρώην φορέα ή στο Δημόσιο και στον ΕΦΚΑ, καθώς και προσαύξηση σύνταξης για τον χρόνο από τον άλλο πρώην φορέα ή το αντίστροφο, ή μία εθνική σύνταξη και δύο ανταποδοτικές συντάξεις.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης στον ένα φορέα συμπαρασύρει αυτόματα και τον χρόνο στον δεύτερο φορέα.

Παραδείγματα

Παράδειγμα 1: Μηχανικός ασφαλισμένος στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ και ιδιοκτήτης ξενοδοχείου ασφαλισμένος στον πρώην ΟΑΕΕ υποβάλλει την 12.1.2018 αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ. Για να λάβει σύνταξη, πρέπει να πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις είτε του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ είτε του πρώην ΟΑΕΕ. Εάν πληροί τις προϋποθέσεις μόνο του ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ, τότε για τον χρόνο ασφάλισής του στον πρώην ΟΑΕΕ μέχρι 31.12.2016 θα χορηγηθεί προσαύξηση. Ο χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ από 1.1.2017 έως 11.1.2018, κατά τον οποίο καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές από πολλαπλές αιτίες, θα χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα αυτό.

Παράδειγμα 2: Ιδιωτικός υπάλληλος και ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης, παλαιός ασφαλισμένος.

Χρόνος ασφάλισης στο πρώην ΟΑΕΕ:

- Από 1.1.1990 έως 31.12.2016 ως ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης. Συνολικός χρόνος ασφάλισης στο ΟΑΕΕ: 27 έτη

Χρόνος ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ:

- Από 1.1.2005 έως 31.12.2016 ως μισθωτός σε ιδιωτική επιχείρηση Συνολικός χρόνος ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ: 12 έτη

Χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ:

- Από 1.1.2017 έως 31.12.2017 ως μισθωτός σε ιδιωτική επιχείρηση και ως ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης.

Ο χρόνος ασφάλισης από 1.1.2017 είναι χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ. Ο ασφαλισμένος με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης το έτος 2018, για λήψη σύνταξης με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις του πρώην ΟΑΕΕ καθώς στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δεν έχει θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα.

Θα λάβει:

- εθνική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ και στον ΕΦΚΑ ως ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης για 28 έτη.

- ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ και στον ΕΦΚΑ για 28 έτη. Για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού ποσού της σύνταξης του από 1.1.2017 θα ληφθούν υπόψη το σύνολο των αποδοχών επί των οποίων κατέβαλε ασφαλιστικές εισφορές (ως μισθωτός και ως αυτοαπασχολούμενος).

- προσαύξηση σύνταξης για τον χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για 12 έτη, ήτοι μέχρι 31.12.2016.

Παράδειγμα 3: Ιδιωτικός υπάλληλος και ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης, παλαιός ασφαλισμένος, έχει 20 παράλληλα έτη ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον ΟΑΕΕ έως 31.12.2016 και ένα έτος ασφάλισης από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ ως μισθωτός και ως ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης. Ο ασφαλισμένος, με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης το έτος 2018 για λήψη σύνταξης. Ο ασφαλισμένος μπορεί να λάβει:

- Μία εθνική σύνταξη και δύο ανταποδοτικές συντάξεις ή,

- μία εθνική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης που έχει διανύσει στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον ΕΦΚΑ, μία ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον ΕΦΚΑ για 21 έτη, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των συντάξιμων αποδοχών από το 2002 έως 31.12.2016 των εισοδημάτων του ως μισθωτού επί των οποίων καταβλήθηκαν οι εισφορές καθώς και όλων των εισοδημάτων του από 01.01.2017 (ελεύθερου επαγγελματία και μισθωτού) και προσαύξηση για τον χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ μέχρι 31.12.2016, ή

- το αντίστροφο.

Παράδειγμα 4: Ιατρός, παλαιός ασφαλισμένος, ο οποίος έχει ιδιωτικό ιατρείο και παράλληλα εργάζεται και σε ιδιωτική κλινική. Μέχρι 31.12.2016 κατέβαλε μία ασφαλιστική εισφορά στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ. Από 1.1.2017 καταβάλλει υποχρεωτικά τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές και ως ανεξάρτητα απασχολούμενος και ως μισθωτός υπέρ ΕΦΚΑ.

Ο ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης την 31.1.2018, έχοντας θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ.

Θα λάβει μία εθνική σύνταξη και μία ανταποδοτική σύνταξη για τον συνολικό χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ και στον ΕΦΚΑ.

Κατά τον υπολογισμό του ποσού της ανταποδοτικής σύνταξης, θα ληφθεί υπόψη το σύνολο των συντάξιμων αποδοχών από το 2002 έως 31.01.2018, επί των οποίων καταβλήθηκαν οι εισφορές (και αυτών του ανεξάρτητα απασχολούμενου και αυτών του μισθωτού).

Παράδειγμα 5: Δημόσιος υπάλληλος εργάζεται, μετά από σχετική άδεια του Υπηρεσιακού Συμβουλίου του φορέα στον οποίο υπηρετεί, και σε ιδιωτική επιχείρηση με μειωμένο ωράριο μετά το πέρας της υπηρεσίας του, ασφαλισμένος μέχρι 31.12.2016 στο Δημόσιο και στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και από 1.1.2017 στον ΕΦΚΑ και για τις δύο ανωτέρω εργασίες.

Υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ με συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις Δημοσίου την 31.1.2018, συνεχίζει όμως την απασχόλησή του ως ιδιωτικός υπάλληλος.

Στην περίπτωση αυτή, η σύνταξή του υπολογίζεται για το σύνολο του χρόνου ασφάλισης στο Δημόσιο και στον ΕΦΚΑ, λαμβάνοντας υπόψη και τον παράλληλο χρόνο που έχει διανύσει και στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μέχρι 31.12.2016. Για τον εν λόγω ασφαλισμένο, από 1.2.2018 έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί απασχόλησης συνταξιούχων.

Παράδειγμα 6: Ασφαλισμένος που έχει παράλληλο χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον πρώην ΟΑΕΕ και έχει αναγνωρίσει χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ έως 31.12.2016.

Λαμβάνει σύνταξη από τον ΕΦΚΑ με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και προσαύξηση της σύνταξής του για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2016 στον πρώην ΟΑΕΕ.
Ο αναγνωριζόμενος χρόνος ασφάλισης θα προσμετρηθεί στο ποσό της προσαύξησης.

Παράδειγμα 7: Διοικητικός υπάλληλος στον ΟTE, ηλικίας 56 ετών, ασφαλισμένος στο πρώην ΤΑΠ-OΤΕ, ο οποίος διαθέτει και μια ιδιωτική επιχείρηση και ασφαλίζεται και στον πρώην ΟΑΕΕ, υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ, έχοντας θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του πρώην ΤΑΠ-OΤΕ.

Λαμβάνει προσαύξηση για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης μέχρι 31.12.2016 στον πρώην ΟΑΕΕ. Στο πρώην ΟΑΕΕ έχει αναγνωρίσει 2 έτη στρατιωτικής υπηρεσίας. Σύμφωνα όμως με τις διατάξεις του ν. 1358/1983, ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, εφόσον ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του.

Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της προσαύξησης παρά το γεγονός ότι ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του.