Τράπεζες: Μικραίνουν τα οφέλη από τις εθελουσίες

Την εξάντληση του «εργαλείου» παροχής κινήτρων πρόωρης αποχώρησης στο προσωπικό των τραπεζών αποτυπώνουν οι λεπτομέρειες των φετινών προγραμμάτων εθελουσίας, που έτρεξαν ή τρέχουν (Εθνική) τα τέσσερα μεγάλα πιστωτικά ιδρύματα.

Με βάση τις αναλυτικές οικονομικές καταστάσεις και όσα δήλωσαν στις τελευταίες δύο τηλεδιασκέψεις (αποτελέσματα α’ και β’ τριμήνου) οι διοικήσεις τους, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα ξοδέψουν φέτος 280 εκατ. ευρώ, επιτυγχάνοντας, μέσω εθελουσίας ή στοχευμένων προγραμμάτων, την αποχώρηση περίπου 2.600 εργαζομένων από τις εν Ελλάδι δραστηριότητές τους.

Την ίδια στιγμή, η ετήσια εξοικονόμηση δαπανών δεν θα ξεπεράσει, αθροιστικά, τα 110 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα ο μέσος χρόνος απόσβεσης του κόστους να διαμορφώνεται πλέον στα 2,5 χρόνια. Αν, μάλιστα, εξαιρεθεί η Εθνική που συνεχίζει να εμφανίζει ζηλευτό λόγο αναλαμβανόμενου κόστους/οφέλους, η παραπάνω σχέση επιδεινώνεται στα 2,8 χρόνια.

Με δεδομένο ότι τα φετινά κίνητρα, πέραν κάποιων οριακών βελτιώσεων, ήταν ίδια με αυτά της διετίας 2016-17, η επιδείνωση στον μέσο χρόνο απόσβεσης εξηγείται από τη σύνθεση των εργαζομένων που αποχωρούν. Όλο και περισσότερο, δηλαδή, πρόκειται για τραπεζοϋπαλλήλους με ηλικία μικρότερη των 55 ετών και χαμηλές μικτές αποδοχές.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς. Η τράπεζα ανακοίνωσε τον Φεβρουάριο του 2018 πρόγραμμα οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένων, στο οποίο αιτήθηκαν συμμετοχή περίπου 1.200 εργαζόμενοι στις εν Ελλάδι δραστηριότητές της, που αποχώρησαν ή αποχωρούν σταδιακά.

Η εφάπαξ επιβάρυνση ανήλθε, κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου, στα 132 εκατ. ευρώ για τον όμιλο και στα 125,8 εκατ. ευρώ για την τράπεζα. Η ετήσια εξοικονόμηση περιορίζεται στα 45 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, θα χρειαστεί περίπου τρία χρόνια (2,8 χρόνια) για να αποσβέσει το κόστος, ενώ οι μέσες μικτές αποδοχές όσων αποχωρούν ανέρχονται, ετησίως, σε 37,5 χιλ. ευρώ.

Λίγο χειρότερη είναι η επίδοση της Eurobank, η οποία όμως έτρεξε στοχευμένο πρόγραμμα κινήτρων για υπαλλήλους συγκεκριμένων μονάδων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, αποχώρησαν περίπου 300 εργαζόμενοι κυρίως από καταστήματα που κλείνουν.

Το εφάπαξ κόστος ανήλθε, σύμφωνα με τις αναλυτικές οικονομικές καταστάσεις, στα 40 εκατ. ευρώ ( σ.σ μαζί με έξοδα αναδιάρθωσης 4 εκατ. ευρώ) και αναγνωρίστηκε στο πρώτο εξάμηνο του 2018. Η ετήσια εκτιμώμενη εξοικονόμηση ανέρχεται σε 12 εκατ. ευρώ, διαμορφώνοντας τον χρόνο απόσβεσης σε πάνω από 3 έτη.

Καλύτερες επιδόσεις εμφανίζουν Εθνική και Alpha Bank. Στην Alpha, χρήση των κινήτρων έκαναν 620 άτομα και το κόστος του προγράμματος εκτιμάται ότι φθάνει στα 60 εκατ. ευρώ, με την ετήσια εξοικονόμηση στα 25 εκατ. ευρώ.

Τέλος, στην Εθνική τρέχει ακόμη το πρόγραμμα εθελουσίας, με τη διοίκησή της να εκτιμά ότι θα επιτευχθεί ο στόχος αποχώρησης 500 εργαζομένων (ήδη έχουν υποβάλει αιτήσεις πάνω από 300 εργαζόμενοι). Το κόστος, εφόσον επιτευχθεί ο στόχος, θα ανέλθει στα 50 εκατ. ευρώ, με την ετήσια εξοικονόμηση να φθάνει στα 25 εκατ. ευρώ.

Πίεση για περαιτέρω συρρίκνωση δικτύου και προσωπικού

Την ίδια στιγμή, η πίεση που δέχονται τα καθαρά έσοδα από τόκους και προμήθειες και η ανάγκη ψηφιοποίησης σειράς εργασιών επιβάλλουν την περαιτέρω συρρίκνωση δικτύου και προσωπικού.
Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, το άριστο μέγεθος για την ελληνική αγορά, λαμβάνοντας υπόψη τις επενδύσεις που πρέπει να γίνουν για την ψηφιοποίηση εργασιών και τη σταδιακή ανάκαμψη της ζήτησης για νέες χορηγήσεις, κινείται πέριξ των 400 καταστημάτων.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, η εξάντληση της απόδοσης των προγραμμάτων εθελουσίας προβληματίζει. Η Πειραιώς, για παράδειγμα, καλείται να επιτύχει περαιτέρω μείωση των δαπανών της κατά 120 εκατ. ευρώ ως το 2020, με βάση τον στόχο που έχει θέσει η διοίκησή της.