Αξιωματούχος ΕΕ: Χριστούγεννα η τελική συζήτηση για παροχές

Βιέννη, ανταπόκριση.

«Εναρμονισμένες με τις προσδοκίες μας» χαρακτήρισε τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα κορυφαίος παράγοντας της Κομισιόν.

Σε συνομιλία που είχε το Euro2day.gr την Κυριακή το βράδυ, ο αξιωματούχος άφησε να εννοηθεί ότι υπήρξε κύκλος συνομιλιών με κορυφαίους παράγοντες της ΕΕ, ώστε οι εξαγγελίες Τσίπρα να μη δημιουργήσουν αρνητικό κλίμα μία ημέρα πριν την άφιξη των ελεγκτών. Επίσης άλλοι αξιωματούχοι της ευρωζώνης ανέφεραν στο περιθώριο του άτυπου Eurogroup στη Βιέννη την Παρασκευή ότι ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος διαβεβαίωσε τους εταίρους του ότι δεν θα υπήρχαν «εκπλήξεις».

Βεβαίως, για τους καλά γνωρίζοντες, ο κ. Τσακαλώτος έδωσε μεν την εισηγητική του έκθεση στον πρωθυπουργό, όμως μέχρι την τελευταία στιγμή ελάχιστοι γνώριζαν τι θα αποφάσιζε να δηλώσει ο κ. Τσίπρας. Γι' αυτό και υπήρχε μια «ελεγχόμενη ανησυχία» στους κύκλους των Ευρωπαίων τεχνοκρατών καθώς δεν είναι η πρώτη φορά. «When the Greek prime minister is going rogue» (σ.σ. όταν ο πρωθυπουργός κάνει τα… «δικά του»), ανέφερε χαμογελαστά ένας εξ αυτών.

Ομως οι χαμηλοί τόνοι Τσίπρα φαίνεται πως δεν είχαν να κάνουν μόνο με την επερχόμενη έλευση των δανειστών. Είχαν να κάνουν και με τη χρονική συγκυρία. Ο κορυφαίος αξιωματούχος της Κομισιόν με τον οποίο συνομιλήσαμε, μας ανέφερε ότι το οριστικό πακέτο παροχών που θα μπορέσει να δώσει η κυβέρνηση ενόψει εκλογών θα συζητηθεί πριν τα Χριστούγεννα και δεν αποκλείεται να οριστικοποιηθεί γύρω στον Φεβρουάριο. Προφανώς μαζί με τα τελικά αποτελέσματα του προϋπολογισμού του 2018 και το Μεσοπρόθεσμο. Και αυτό γιατί η Ελλάδα -κατά τον αξιωματούχο- αναμένεται να παίξει τον δικό της ρόλο στις επερχόμενες ευρω-εκλογές και προ πάντων στη στήριξη των προσώπων που, όπως έχουμε γράψει, θα αναλάβουν τις νέες θέσεις-κλειδιά σε ΕΕ, Κομισιόν, ΕΚΤ, SSM, ΓΓ ΝΑΤΟ, High Rep (ΥΠΕΞ ΕΕ) κ.λπ.

Ηδη η «αυλαία» για τις πιο πάνω διαβουλεύσεις ανοίγει με τη συνάντηση Τσίπρα - Γιούνκερ αύριο στο Στρασβούργο, με θέμα τις εξελίξεις στην ΕΕ.

Σύγκρουση πολιτικών με τεχνοκράτες;

Μιλώντας με ανώτατους αξιωματούχους της ΕΕ που βρίσκονται σε πολιτικές θέσεις και με αξιωματούχους που κατέχουν τεχνοκρατικές θέσεις, διαπιστώθηκε μια ανακολουθία όσον αφορά στην Ελλάδα. Προφανώς αυτό θα αφορά και άλλες «προβληματικές» χώρες, όπως η Ιταλία.

Οι μεν τεχνοκράτες έχουν λάβει εντολές από τους προϊσταμένους τους να συνεχίσουν κανονικά τους ελέγχους της ελληνικής οικονομίας, οι δε κορυφαίοι πολιτικοί παράγοντες της ΕΕ και μικρή μερίδα αρχηγών κρατών κινούνται σε άλλο μήκος κύματος, λόγω των ευρωεκλογών, και καταστρώνουν τα δικά τους σχέδια.

Με άλλα λόγια, αργά ή γρήγορα οι δύο διαφορετικές κατευθύνσεις θα συγκρουστούν. Και αυτό γιατί η ΕΕ μας έδειξε πολλάκις ότι όταν θέλει η μικρή μερίδα των αρχηγών κρατών, μαζί με τον πρόεδρο της Κομισιόν, μπορούν να παρακάμψουν τους ευρωπαϊκούς και τεχνοκρατικούς κανόνες που οι ίδιοι ψήφισαν.

Μερικά παραδείγματα είναι η απροκάλυπτη «ασυλία» που έχει η Γαλλία όλα αυτά τα χρόνια στην παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων, η ελαστικότητα στην Ιταλία για το χρέος, όταν βεβαίως υπήρχε κυβέρνηση που ήταν αρεστή (σ.σ. τώρα ξαφνικά οι Βρυξέλλες θυμήθηκαν ότι η Ιταλία έχει υψηλό χρέος), η μερική κατάργηση των κανόνων της Σένγκεν με 6μηνες επαναλαμβανόμενες εξαιρέσεις σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία, όπου επιτρέπεται ο έλεγχος στα σύνορα με τη δικαιολογία της πιθανότητας τρομοκρατικής ενέργειας, οι διμερείς συμφωνίες της Γερμανίας με Ελλάδα και Ισπανία για επιστροφή προσφύγων, που «καταργούν» όχι μόνο τους κανόνες που ψηφίστηκαν αλλά και το πνεύμα πάνω στο οποίο δημιουργήθηκε η ίδια η Ενωση.

Αλλο παράδειγμα ήταν η απόφαση Γιούνκερ να μην επιβάλει πρόστιμα σε Ισπανία και Πορτογαλία, παρά το γεγονός ότι έπρεπε να επιβληθούν λόγω μη συμμόρφωσης με τους κανόνες υπερβολικού ελλείμματος. Ηταν καθαρά πολιτική απόφαση, με αρκετούς επιτρόπους να εκφράζουν τη διαφωνία τους, λέγοντας σε συνεδρίαση του Κολεγίου ότι εάν συνεχίσουν οι εξαιρέσεις, τότε δεν υπάρχει πλέον αξιοπιστία στους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.

Τα παραπάνω ήταν εμφανή κατά τη συνέντευξη Τύπου του Eurogroup της Παρασκευής στη Βιέννη, όπου ο πρόεδρος Mario Senteno και ο επίτροπος Pierre Moscovici ανέφεραν ότι η Πορτογαλία βρίσκεται σε καλό δρόμο, ενώ οι τεχνοκράτες Benoit Coeure της ΕΚΤ και Klaus Regling του ESM έσπευσαν να συμπληρώσουν ότι ναι μεν έχει γίνει πρόοδος, όμως η Πορτογαλία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις και χρειάζεται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις.

Βέβαια, το μεγαλύτερο και πιο τρανό παράδειγμα καταστρατήγησης κανόνων ήταν η επιβολή υβριδικών σχεδίων στην Ελλάδα από το 2010 μέχρι τώρα. Κάτι που παραδέχονται όλοι οι απερχόμενοι πλέον (τελευταίο παράδειγμα ο κ. Ντάισελμπλουμ, πρώην πρόεδρος του Eurogroup)

Τι να περιμένουμε από τους θεσμούς

Η γραμμή, στο ευρωπαϊκό σκέλος τουλάχιστον, είναι «ακούμε, σημειώνουμε και διαβουλευόμαστε, χωρίς άμεσες αποφάσεις». Το θέμα των συντάξεων θα είναι μάλλον προϊόν πολιτικής και όχι τεχνοκρατικής διαπραγμάτευσης και ουσιαστικά θα «ανοίξει» τον Οκτώβριο, με την υποβολή του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2019 στην Κομισιόν.

Με το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 να «χαρίζει» μαξιλάρι τουλάχιστον 600 εκατομμυρίων ευρώ και με πειστικά επιχειρήματα, η περικοπή των συντάξεων μπορεί να ανατραπεί, χωρίς να αποκλείεται η τελική απόφαση να μεταφερθεί για τον Μάρτιο του 2019, όπως ανέφερε αξιωματούχος της ΕΕ.

Ο ρόλος του ΔΝΤ

Σίγουρα οι ελεγκτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αναμένονται με διαφορετικές διαθέσεις στην Αθήνα. Ομως ο ρόλος του Ταμείου έχει υποβαθμιστεί εκ των πραγμάτων και οι διαφορές ΔΝΤ και ΕΕ δεν θα έχουν την ίδια σημασία όπως τα τελευταία χρόνια.

Βεβαίως, στα πηγαδάκια του Eurogroup δεν περνάει απαρατήρητο το γεγονός ότι η επικεφαλής του ΔΝΤ έχει αποτραβηχθεί από τα φώτα της δημοσιότητας και οι παρεμβάσεις της γενικώς έχουν ελαχιστοποιηθεί. Μήπως έχει να κάνει με το γεγονός ότι εκ των πραγμάτων το ΔΝΤ έχει χάσει τη θεσμική του δύναμη (institutional relevance) και έχει περιθωριοποιηθεί από τους τρεις μεγαλύτερους μετόχους ΗΠΑ, Κίνα και ΕΕ;

Όσοι γνωρίζουν την κ. Λαγκάρντ, ξέρουν ότι η κινητήριος δύναμή της είναι η εξουσία. Θα ήθελε να παραμείνει στην Ουάσινγκτον καθώς θεωρεί τον εαυτό της «αμερικανοτραφή».

Ομως, απ' όσο γνωρίζουμε, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει ρίξει την πρώτη «γέφυρα». Με τον Benoit Coeure να είναι το φαβορί αν η Γαλλία πάρει την προεδρία της ΕΚΤ, η κ. Λαγκάρντ θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η μέση λύση για την προεδρία της Κομισιόν, στην οποία στοχεύει η Γερμανία.

Αν και είναι πολύ νωρίς να ξεκαθαρίσουν οι προθέσεις, πολλοί αναμένουν ότι στο ετήσιο συνέδριο του ΔΝΤ, που θα γίνει τη δεύτερη εβδομάδα του Οκτωβρίου στη Νούσα Ντούα της Ινδονησίας, η κ. Λαγκάρντ θα δώσει το πρώτο στίγμα των προθέσεών της...