Υποκατώτατος μισθός: Οι εξαγγελίες, οι αντιδράσεις και οι κίνδυνοι

Την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην κατάργηση του υποκατώτατου μισθού που ισχύει για τους νέους κάτω των 25 ετών προανήγγειλε χθες ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ.

Απευθυνόμενος σε ένα κομματικό ακροατήριο, το οποίο μάλιστα έχει κατά καιρούς ασκήσει πιέσεις προς την κατεύθυνση αυτή, ο πρωθυπουργός προανήγγειλε την κατάργηση, χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες που αφορούν κατά κύριο λόγο το χρονοδιάγραμμα. Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε την εν λόγω ρύθμιση που θεσμοθετήθηκε το 2012 ταυτόχρονα με τη μείωση του κατώτατου μισθού κατά 22% ως «ντροπιαστική διάταξη, που έφτασε επιτέλους η ώρα να αποτελέσει παρελθόν».

Στο θέμα είχε αναφερθεί χθες το πρωί σε ραδιοφωνική της συνέντευξη και η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, λέγοντας πως ο υποκατώτατος μισθός έχει κριθεί ως εντελώς προβληματικός, καθώς αντιβαίνει την αρχή της ισότητας και ως θέση αρχής δεν πρέπει να υπάρχει. Η ίδια βέβαια άφησε να εννοηθεί ότι πρώτα θα γίνει η αύξηση του κατώτατου μισθού και σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσει η κατάργηση του υποκατώτατου. Άλλωστε, σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν αρνηθεί κάθε παρέμβαση προς αυτή την κατεύθυνση.

Είναι χαρακτηριστικό πως για κάποιους, που γνωρίζουν τις συζητήσεις του οικονομικού επιτελείου με τους εκπροσώπους των δανειστών, θεωρείται πιο εύκολο να αποδεχθούν οι Ευρωπαίοι την αναστολή της διάταξης που προβλέπει τη μείωση των συντάξεων, εφόσον δημοσιονομικά οι στόχοι επιτυγχάνονται, παρά να αποδεχθούν την κατάργηση του υποκατώτατου, ή ακόμη και την αύξησή του παράλληλα με την αύξηση που θα αποφασιστεί για τον κατώτατο μισθό.

Να σημειωθεί ότι περίπου το 7,6% του συνόλου των μισθωτών είναι ηλικίας έως 24 ετών και λαμβάνει στην πλειοψηφία του μισθό της τάξης των 511 ευρώ μεικτά ή 428 ευρώ καθαρά.

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει κατά καιρούς ταχθεί υπέρ της κατάργησης του υποκατώτατου μισθού, με βασικό επιχείρημα ότι πρόκειται για μισθολογικές διακρίσεις σε βάρος των νέων, που και αντισυνταγματικές είναι και αντίθετες με τα όσα προβλέπονται στον ευρωπαϊκό κοινωνικό χάρτη. Βέβαια, οι εκπρόσωποι των δανειστών απέκρουαν οποιαδήποτε τέτοια σκέψη. Συζητούσαν μόνο την κατάργηση των ηλικιακών διακρίσεων, όχι όμως και της κατώτατης αμοιβής.

Είναι χαρακτηριστική η αναφορά στο πόρισμα των «Σοφών» για τα εργασιακά, που έκανε λόγο για έναν μισθό στο 90% του κατώτατου μισθού για τον 1ο χρόνο εργασιακής εμπειρίας και στο 95% για τον 2ο. Υπέρ της πρότασης για υποκατώτατο που θα συνδέεται με την εμπειρία και όχι την ηλικία, ο οποίος θα εφαρμόζεται για τρία χρόνια από την ένταξη στην αγορά εργασίας, τάχθηκε στην τελευταία έκθεσή του για την Ελλάδα και ο ΟΟΣΑ.

Το θέμα δημιουργεί τριβές και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, με πολλούς βουλευτές να εισηγούνται την κατάργηση του υποκατώτατου μισθού ή έστω την αύξησή του κατ’ αντιστοιχία με την πορεία του κατώτατου.

Όμως, με δεδομένη, αφενός, την κατηγορηματική άρνηση των δανειστών να ανοίξει το θέμα, αφετέρου, τη στρατηγική επιλογή, η προσπάθεια να επικεντρωθεί στην αύξηση του κατώτατου μισού, κυβερνητικά στελέχη απέκλειαν τη συζήτηση, τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον. Δεν αποκλείεται η αναφορά του κ. Τσίπρα να εντάσσεται στην προσπάθεια να ηρεμήσει το κομματικό ακροατήριο. Το εάν η εξαγγελία θα εφαρμοστεί άμεσα, θα φανεί. Άλλωστε, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας προτίθεται να καταθέσει στη βουλή, το αμέσως επόμενο διάστημα, νομοθετική διάταξη για τον κατώτατο μισθό.

Αυτή δεν θα παρεμβαίνει στην ουσία της διαδικασίας που προβλέπει ο νόμος του 2013 αλλά θα επανακαθορίζει το χρονοδιάγραμμα εντός του οποίου θα επιδιωχθεί η πρώτη μεταμνημονιακή αύξηση του κατώτατου μισθού. Η αλλαγή του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού είναι αναγκαία, εφόσον η κυβέρνηση επιθυμεί να σηματοδοτήσει την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια με μια αύξηση του κατώτατου μισθού, εντός του 2018, ή έστω στις αρχές του 2019.

Αναλυτικά, ο νόμος 4172 του 2013 και συγκεκριμένα το άρθρο 103 καθορίζει μια χρονοβόρα διαδικασία, που ξεκινά τον Φεβρουάριο με την πρόσκληση προς επιστημονικούς φορείς και κοινωνικούς εταίρους για τη σύνταξη τεχνικών μελετών και ολοκληρώνεται τον Ιούνιο κάθε έτους, με την έγκριση της όποιας εισήγησης του υπουργείου Εργασίας, από το υπουργικό Συμβούλιο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόθεση της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας είναι για την πρώτη απόφαση και μόνο, να προβλεφθεί ένα χρονοδιάγραμμα περίπου 4 μηνών, που θα ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο ή το αργότερο τον Οκτώβριο του 2018 και θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο ή το αργότερο τον Ιανουάριο του 2019. Για το 2019, η διαδικασία θα ακολουθήσει το χρονοδιάγραμμα που ήδη προβλέπεται, ώστε μια δεύτερη αύξηση να είναι πιθανή το ερχόμενο καλοκαίρι. Στόχος της αρμόδιας υπουργού Έφης Αχτσιόγλου είναι να μην αιφνιδιάσει τους κοινωνικούς εταίρους, αλλά να σηματοδοτήσει τη νέα μεταμνημονιακή πολιτική του υπουργείου Εργασίας, στηρίζοντας τα εισοδήματα κυρίως των χαμηλόμισθων.

Βέβαια, αν υπάρξει αύξηση του κατώτατου μισθού των 586 ευρώ και δεν υπάρξει αντίστοιχη πρόνοια για τον υποκατώτατο, ο οποίος είναι ήδη 11 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερος από τον κατώτατο, η ψαλίδα θα ανοίξει περαιτέρω, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα ισχυρότατο αντικίνητρο για την πρόσληψη μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζόμενων.

Οι εξειδικεύσεις των αποφάσεων δεν αποκλείεται να παρουσιαστούν κατά την παρουσία του κ. Τσίπρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.