Παλιά και... νέα όπλα κατά της εισφοροδιαφυγής

Σε μονοπρόσωπες ΕΠΕ και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ) που δραστηριοποιούνται στους τομείς τουρισμού, εστίασης, ψυχαγωγίας, παροχής υπηρεσιών φύλαξης και καθαριότητας επικεντρώνονται οι έλεγχοι του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, καθώς σε επιχειρήσεις αυτής της εταιρικής μορφής, διαπιστώνεται το τελευταίο διάστημα, έντονη παραβατικότητα.

Παράλληλα βέβαια, εντείνονται οι προσπάθειες αποτροπής δημιουργίας νέων οφειλών, με τα χρέη προς τα ταμεία να έχουν εκτοξευθεί στο δυσθεώρητο ποσό των 33,8 δισ. ευρώ και τους παραβάτες, κατά κύριο λόγο στρατηγικούς κακοπληρωτές, να εφευρίσκουν συνεχώς νέους τρόπους οργανωμένης εισφοροδιαφυγής.

Την ίδια ώρα μάλιστα, οι όποιες προσπάθειες ρύθμισης των οφειλών, φαίνεται πως πέφτουν στο κενό, αφού από τις συνολικά 382.650 αιτήσεις για ένταξη για κάποια ρύθμιση, μόλις 133.270 είναι ενεργές. Οι υπόλοιπες 205.318 έχουν “χαθεί” ενώ υπάρχουν και 44.062 που έχουν ολοκληρωθεί. Όσον αφορά την πορεία της ρύθμισης οφειλών στο πλαίσιο λειτουργίας του εξωδικαστικού μηχανισμού, μέχρι το τέλος Ιουνίου είχαν υποβληθεί 1.722 αιτήσεις, οι 442 προχωρούν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές και οι 143 σε διμερή διαπραγμάτευση με το ΚΕΑΟ.

Οι δράσεις του Κέντρου στρέφονται αφενός στον έλεγχο αφερεγγυότητας μονοπρόσωπων ΕΠΕ, ΙΚΕ αλλά και κοινών Επιχειρήσεων, αφετέρου στον διαχωρισμό των οφειλών με βάση την δυνατότητα είσπραξης, ώστε οι προσπάθειες να στραφούν στα θεωρητικά εισπράξιμα χρέη.

Ενδεικτικά, στην κατηγορία των οφειλών χαμηλής εισπραξιμότητας εντάσσονται οφειλές για την είσπραξη των οποίων έχουν ληφθεί επανειλημμένα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης χωρίς αποτέλεσμα, οφειλές προσώπων που έχουν αποβιώσει και οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την κληρονομιά, οφειλές επιχειρήσεων που έχουν πτωχεύσει ή βρίσκονται σε αδράνεια, κ.ά.

Με στόχο την είσπραξη 1,2 δισ. ευρώ εντός του 2018 που θα βοηθήσουν να επιτευχθεί ο στόχος για αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος στον ΕΦΚΑ, οι ελεγκτές του ΚΕΑΟ προχωρούν τις διαδικασίες αναγκαστικών μέτρων αλλά και την αναστολή της δυνατότητας υποβολής Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) μέσω διαδικτύου που εφαρμόζεται για οφειλέτες με μεγάλες κυρίως και μη ρυθμισμένες οφειλές.

Το τελευταίο τρίμηνο (Απρίλιος - Ιούνιος 2018) έχουν αποσταλεί 13.779 ατομικές ειδοποιήσεις προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαδικασίες αναγκαστικών εισπράξεων. Βέβαια, πριν τη λήψη των μέτρων αυτών, οι οφειλέτες αξιολογούνται και δημιουργείται το προφίλ του καθενός με πληροφορίες από το ηλεκτρονικό σύστημα του ΚΕΑΟ, τη διασύνδεση με το Μητρώο της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, τα στοιχεία του Γ.Ε.ΜΗ. κλπ.

Στη συνέχεια καθορίζεται ο βαθμός εισπραξιμότητας και επισφάλειας κάθε οφειλής και ανάλογα με το ύψος της οφειλής, την παλαιότητά της αλλά και την συμπεριφορά του οφειλέτη, ενεργοποιούνται οι διαδικασίες δέσμευσης των τραπεζικών λογαριασμών, κατασχέσεων και πλειστηριασμών. Για χρέη κάτω των 5.000 ευρώ κυρίως από ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, που δημιουργήθηκαν εντός της κρίσης, οι διαδικασίες πάνε πιο πίσω, κυρίως αν εξυπηρετούνται οι τρέχουσες εισφορές και καταβάλλεται κάθε μήνα, έναν εύλογο ποσό έναντι τις οφειλής. Οι κινήσεις αυτές “ενισχύουν το προφίλ της αξιοπιστίας του οφειλέτη” επισημαίνεται στην πρόσφατη έκθεση του ΚΕΑΟ, και λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.

Στον αντίποδα, εντατικοποίηση των ελέγχων αναμένονται από το Φθινόπωρο, σε ΙΚΕ και μονοπρόσωπες ΕΠΕ που διαπιστώνεται συστηματική καταστρατήγηση της νομοθεσίας.

Οι συνηθέστερες πατέντες εισφοροδιαφυγής, είναι σύμφωνα με το ΚΕΑΟ οι εξής:

- δημιουργία οφειλών από επιχειρήσεις με σημαντικό κύκλο εργασιών που ανήκουν σε επιχειρηματίες χωρίς προσωπική περιουσία,

- η διοχέτευση των όποιων περιουσιακών στοιχείων σε τρίτους,

- η δημιουργία οφειλών από εταιρείες χωρίς περιουσιακά στοιχεία με εικονικούς υπεύθυνους,

- η δημιουργία οφειλών από εταιρείες με διαχειριστές, μέλη ή Διευθύνοντες Σύμβουλους πρόσωπα χωρίς περιουσιακά στοιχεία ή πρόσωπα κατά των οποίων δεν έχει νόημα η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης καθώς και

- η δημιουργία νέας επιχείρησης με την ίδια έδρα, το ίδιο αντικείμενο εργασιών και τον ίδιο διακριτικό τίτλο με επιχείρηση που δημιούργησε οφειλές και κατόπιν έπαψε να υποβάλλει ΑΠΔ. Στη νέα αυτή επιχείρηση ασφαλίζεται και το προσωπικό της παλιάς.

Συνηθισμένο είναι και το φαινόμενο δημιουργία οφειλών μεγάλου ύψους από επιχειρήσεις (συνηθέστερα εταιρείες φύλαξης ή καθαριότητας), που αναλαμβάνουν έργα σαν υπεργολάβοι και παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων. Πολλές φορές στις εταιρείες αυτές ασφαλίζεται και το προσωπικό του πραγματικού ανάδοχου του έργου.

Οι παραπάνω «πατέντες» εισφοροδιαφυγής έχουν χρησιμοποιηθεί από δεκάδες επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα έχει εντοπίσει το ΚΕΑΟ. Οι εταιρείες που έχουν εντοπιστεί δραστηριοποιούνται στους τομείς τουρισμού, εστίασης, ψυχαγωγίας-κέντρα διασκέδασης, παροχής υπηρεσιών φύλαξης και καθαριότητας κλπ. και οι σχετικές οφειλές τους ξεπερνούν τα 200 εκατ. ευρώ.

Επιπρόσθετα, στο ΚΕΑΟ εντείνεται ο έλεγχος αφερεγγυότητας των κοινών επιχειρήσεων παράλληλα βέβαια με τον χαρακτηρισμό των οφειλών σε ανεπίδεκτες είσπραξης ή όχι. Ήδη, έχει διαπιστωθεί πως προϋποθέσεις χαρακτηρισμού των οφειλών ως ανεπίδεκτων είσπραξης συντρέχουν για 830 περιπτώσεις με ποσό συνολικής οφειλής ύψους 135,2 εκατ. ευρώ.

Κεντρικό ρόλο διαδραματίζει το μέτρο της φραγής των ΑΠΔ σε επιχειρήσεις με έσοδα και υψηλούς τζίρους που δεν έχουν οφειλές απέναντι στους εργαζόμενους, «ξεχνούν» όμως να αποδώσουν τις ασφαλιστικές εισφορές εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, τις οποίες όμως δηλώνουν μέσω του συστήματος των ΑΠΔ. Με την φραγή, αναγκάζονται να επισκεφθούν τα κατά τόπους υποκαταστήματα του ΕΦΚΑ, κι εκεί, οι αρμόδιοι θα τους ενημερώσουν πως είτε θα ενταχθούν σε ρύθμιση, είτε θα αποκλειστούν από τη λήψη ασφαλιστικής ενημερότητας.

Μέχρι σήμερα με τη διαδικασία αυτή έχει ανασταλεί η δυνατότητα υποβολής ΑΠΔ 1.345 οφειλετών από τους οποίους οι 309 προχώρησαν στην συνέχεια σε ρύθμιση ή εξόφληση της οφειλή τους.