Γιατί μειώθηκε η απασχόληση τον Ιούλιο

Εντύπωση προκάλεσε η δημοσιοποίηση των στοιχείων του συστήματος Εργάνη για το μήνα Ιούλιο, καθώς στην καρδιά του καλοκαιριού και κατ’ επέκταση την αιχμή της τουριστικής περιόδου, μειώθηκε η απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι απολύσεις επικράτησαν των προσλήψεων.

Το στοιχείο από μόνο του, ήτοι η μείωση της απασχόλησης κατά 8.610 θέσεις δεν προκαλεί ανησυχία στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, καθώς θεωρείται συγκυριακό. Σε συνδυασμό όμως με τα ποιοτικά στοιχεία που προκύπτουν από την ανάλυση του ισοζυγίου προσλήψεων απολύσεων για τον Ιούλιο, κάθε άλλο παρά εφησυχασμό προκαλεί.

Η μείωση της απασχόλησης μήνα Ιούλιο, στατιστικά, δεν είναι σύνηθες φαινόμενο. Μέσα στην κρίση, τα στοιχεία δείχνουν ότι μειώθηκε για δεύτερη φορά. Η πρώτη ήταν τον Ιούλιο του 2015. Όμως την ίδια στιγμή, από τις 239.080 προσλήψεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τον συγκεκριμένο μήνα, το 54,69%, ήτοι 130.741 θέσεις, αφορούσαν μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, ήτοι φθηνή εργασία κατά κύριο λόγο από νέους, ηλικίας έως 24 ετών.

Ας δούμε όμως τα στοιχεία αναλυτικά, καθώς φωτογραφίζουν και τις αιτίες του φαινομένου.

Παρά την επικράτηση των απολύσεων τον Ιούλιο, στο 7μηνο Ιανουάριος - Ιούλιος 2018 το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης είναι θετικό καθώς δημιουργήθηκαν 289.561 νέες θέσεις εργασίας, αποτελώντας την υψηλότερη επίδοση από το 2001 μέχρι σήμερα. Η σημαντική αύξηση των προσλήψεων κατά το προηγούμενο 5μηνο μάλιστα (Φεβρουάριος – Ιούνιος), πιθανότατα να εξηγεί και την μείωση της μισθωτής απασχόλησης κατά τον Ιούλιο, καθώς φαίνεται πως, οι κλάδοι του τουρισμού και του επισιτισμού που αποτελούν την ατμομηχανή της απασχόλησης κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, έσπευσαν να προσλάβουν περισσότερο προσωπικό, νωρίτερα. Έτσι, το δεύτερο κύμα απολύσεων στον τομέα της εκπαίδευσης τον Ιούλιο (έκλεισαν και τα τελευταία φροντιστήρια για καλοκαίρι), υπερκέρασε την αύξηση της απασχόλησης στην εστίαση, τα καταλύματα και τη βιομηχανία τροφίμων κατά τον ίδιο μήνα, με αποτέλεσμα την επικράτηση των απολύσεων.

Αναλυτικά, τον Ιούλιο οι αναγγελίες πρόσληψης ανήλθαν σε 239.080, ενώ οι αποχωρήσεις σε 247.690, ήτοι αρνητικό ισοζύγιο κατά 8.610 θέσεις. Από τις 247.690 συνολικά αποχωρήσεις, οι 96.375 προήλθαν από οικειοθελείς αποχωρήσεις και οι 151.315 από καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου.

Αθροιστικά για την περίοδο Ιανουάριος – Ιούλιος 2018, οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 1.598.885 θέσεις εργασίας και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 1.309.324, εκ των οποίων οι 762.585 ήταν αποτέλεσμα καταγγελιών συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεων συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οι 546.739 οικειοθελείς αποχωρήσεις.

Σε σχέση με τον Ιούλιο του 2017, προκύπτουν 15.852 λιγότερες θέσεις εργασίας για τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, καθώς παρατηρείται αρνητικό ισοζύγιο -8.610 θέσεων εργασίας έναντι θετικού ισοζυγίου 7.242 νέων θέσεων εργασίας, τον Ιούλιο του 2017.

Ανησυχητικό όσο και ενδεικτικό της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στην εγχώρια αγορά εργασίας θεωρείται και το στοιχείο ότι το ισοζύγιο προσλήψεων - απολύσεων ήταν θετικό μόνο για τους εργαζόμενους στην ηλικιακή κατηγορία από 15 έως 24 ετών, όπου ισχύει και ο υποκατώτατος μισθός των 510 ευρώ μεικτά, για πλήρη απασχόληση. Σε όλες τις άλλες κατηγορίες, το ισοζύγιο ήταν αρνητικό, με τις απολύσεις να κυριαρχούν κατά κύριο λόγο στις ηλικίες από 30 έως 54 ετών.

Ο Ιούλιος είναι ο δεύτερος μήνας του έτους, μετά τον Ιανουάριο, που το ισοζύγιο προσλήψεων – απολύσεων είναι αρνητικό. Είναι επίσης, ο δεύτερος Ιούλιος κατά την περίοδο της κρίσης, όπου επικρατούν οι απολύσεις. Είχε προηγηθεί ο Ιούλιος του 2015, όταν το ισοζύγιο ήταν αρνητικό κατά 16.658 θέσεις εργασίας. Ο αμέσως προηγούμενος Ιούλιος με επικράτηση των απολύσεων, ήταν το 2009 με -2.757 θέσεις εργασίας.

Παράλληλα, οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης διατηρούν την πρωτοκαθεδρία. Από την αρχή έτους, οι προσλήψεις πλήρους απασχόλησης αφορούν 773.071 θέσεις εργασίας, που αντιστοιχεί στο 48,35% του συνόλου, έναντι 51,65% των προσλήψεων με μερική και εκ περιτροπής απασχόληση.

Μάλιστα, τον Ιούλιο η κατάσταση επιδεινώθηκε, αφού οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης περιορίστηκαν στο 45,31% του συνόλου κι επικράτησε η ευελιξία με 54,69%.

Σε επίπεδο φύλου, το ισοζύγιο προσλήψεων – απολύσεων ήταν θετικό στους άνδρες κατά 3.631 θέσεις εργασίας, όμως ήταν έντονα αρνητικό στις γυναίκες κατά 12.241 θέσεις εργασίας.

Ανά δραστηριότητα, οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν στις υπηρεσίες εστίασης (+13.451) και στα καταλύματα (+7.419). Αντιστρόφως, οι απολύσεις επικράτησαν στην εκπαίδευση (-31.462).