Το τέλος του προγράμματος του QE αυτό καθεαυτό δεν επηρεάζει σε κάποιο σημαντικό βαθμό την Ελλάδα, από τη στιγμή που τα ελληνικά ομόλογα δεν συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των καθαρών αγορών τίτλων κρατών-μελών της ευρωζώνης, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Παρέμενε όμως μια προσδοκία, σε όλη τη διάρκεια της κρίσης, ώστε να μπορέσουν και οι ελληνικές τράπεζες να απολαύσουν τα οφέλη της ποσοτικής χαλάρωσης, που συνιστά το QE.
Λόγω της κρίσης και της «κατολίσθησης» των ελληνικών ομολόγων από πλευράς αξιολόγησης -κάτι που μας απέκλεισε από τον απευθείας δανεισμό από τις διεθνείς χρηματαγορές- ενεργοποιήθηκε, στο πλαίσιο της προληπτικής γραμμής, το waiver -ο μηχανισμός της ΕΚΤ, μέσω του οποίου γίνονταν αποδεκτά τα ελληνικά κρατικά ομόλογα, παρά τα ratings που είχαν.
Το euro2day.gr ήρθε σε επαφή με αναλυτές και στελέχη τραπεζών, σχετικά με το πόσο το χρονοδιάγραμμα λήξης του QE μπορεί να επηρεάσει τις ελληνικές τράπεζες, αλλά και τι γίνεται με το waiver.
Στο πλαίσιο αυτό, η Giada Gianni, οικονομικός αναλυτής της Citi, απάντησε ότι αν και το QE δεν επηρεάζει «per se» την Ελλάδα, τίθεται ένα θέμα για το waiver. Κατά τη γνώμη της, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να διατηρηθεί ή να αντικατασταθεί το waiver με κάτι ανάλογο μετά τον Αύγουστο, που λήγει το πρόγραμμα, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει μια αυστηρή εποπτεία.
Ειδικότερα, η αναλύτρια της Citi επεσήμανε στο Euro2day.gr τα εξής: «Το τέλος του προγράμματος QE από μόνο του δεν σηματοδοτεί κάποια σημαντική επίπτωση για την Ελλάδα, αφού τα ελληνικά ομόλογα δεν συμμετείχαν στο πρόγραμμα».
«Κατά τη γνώμη μου», συνεχίζει η Giada Gianni, «για τις ελληνικές τράπεζες και συγκεκριμένα για θέματα συνολικής ρευστότητας του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, είναι πολύ πιο συναφές το τέλος του προγράμματος διάσωσης τον Αύγουστο, κι αυτό διότι συνεπάγεται τη λήξη του waiver για τα ελληνικά ομόλογα. Παρ' όλα αυτά, μετά τον Αύγουστο είναι πιθανό η ΕΚΤ να διατηρήσει ή να αποκαταστήσει με κάτι ανάλογο το waiver, στη λογική ότι η Ελλάδα θα παραμείνει υπό αυστηρή επιτήρηση από τους πιστωτές της και ότι θα πετύχει τους στόχους που έχουν τεθεί για το διάστημα μετά τη λήξη του προγράμματος διάσωσης».
Αντίστοιχα μηνύματα λαμβάνουν από τις αγορές και οι treasurers των ελληνικών τραπεζών. Σε κάθε περίπτωση, το waiver πάει «πακέτο» με την προληπτική γραμμή στήριξης και εξασφαλίζει για τη χώρα φθηνότερα επιτόκια δημοόσιου χρέους και καλύτερα επιτόκια για τη χρηματοδότηση των τραπεζών.
Όμως, από την άλλη πλευρά και όπως χαρακτηριστικά επεσήμαναν στο Euro2day.gr τραπεζικά στελέχη, μολονότι το waiver θα ήταν μία κάποια λύση... δεν είναι τόσο απλό θέμα. Προφανώς, η διατήρηση του waiver έχει σημασία και δείχνει απολύτως λογική από πλευράς οικονομικών δεδομένων, αφού διευκολύνει την επάνοδο στις αγορές και προσδίδει μια σταθερότητα, από την άλλη όμως, δημιουργεί προβληματισμό καθώς από πλευράς κανονισμών ΕΚΤ και νομικών θεμάτων, δεν έχει την εξασφάλιση που απαιτείται... Αρα, το πιθανότερο είναι ότι τελικά θα προκύψει πολιτική απόφαση.
Ως προς το QE ειδικότερα, θα θεωρηθεί «άλμα» αν κατά τύχη συμβεί και συμμετάσχουμε. Ετσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο για την Ελλάδα να το προλάβει. Και όπως διευκρινίζουν με έμφαση οι Ελληνες τραπεζίτες, η ΕΚΤ δεν θα ήθελε να παρέμβει στην εξίσωση του χρέους της Ελλάδος μέσω QE.
Τα παραπάνω αφορούν σχόλια και εκτιμήσεις της αγοράς. Το τι τελικά θα ισχύσει είναι απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία μπορεί να δεχθεί σχετικές εισηγήσεις από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Όπως διεμήνυσε ο διοικητής της ΤτΕ, κ. Γ. Στουρνάρας, παρουσιάζοντας την Ενδιάμεση Εκθεση για την Οικονομία, « η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, πέραν των μεσοπρόθεσμων θετικών επιδράσεων, θα μπορούσε να έχει και άμεσα οφέλη, καθώς παρέχει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τη διακριτική ευχέρεια να εξετάσει τη διατήρηση της "παρέκκλισης" (waiver) για την αποδοχή των ελληνικών κρατικών ομολόγων ως εξασφαλίσεων στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος.
Επίσης, να αποδεχθεί τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα αγοράς τίτλων (στην κανονική περίοδο και στην περίοδο επανεπένδυσης), με βάση το επιχείρημα ότι, στην ουσία, οι προϋποθέσεις για τη διατήρηση της «παρέκκλισης» (waiver), δηλαδή ενισχυμένη εποπτεία και αιρεσιμότητα, έχουν συμπεριληφθεί στην απόφαση του Eurogroup της 21ης Ιουνίου.
Αν συμβεί αυτό, θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν ορισμένα από τα θετικά αποτελέσματα που εκτιμά η Τράπεζα της Ελλάδος ότι θα μπορούσαν να προκύψουν από τη θέσπιση προληπτικής γραμμής στήριξης, κυρίως σε όρους χαμηλότερου κόστους χρηματοδότησης της οικονομίας.
Η Τράπεζα της Ελλάδος είχε προτείνει τη θέσπιση προληπτικής γραμμής στήριξης, προκειμένου να διατηρηθεί η "παρέκκλιση" (waiver) και να μπορούν να ενταχθούν τα ελληνικά κρατικά ομόλογα στο πρόγραμμα αγοράς τίτλων της ΕΚΤ. Με αυτό τον τρόπο, θα μειωνόταν το κόστος δανεισμού του Δημοσίου και των τραπεζών και τα οφέλη θα μετακυλίονταν στην πραγματική οικονομία. Επίσης θα είχε αποφευχθεί η δημιουργία ενός τόσο υψηλού ταμειακού αποθέματος ασφαλείας, το οποίο επιβάρυνε σημαντικά το δημόσιο χρέος αλλά και το κόστος χρηματοδότησης του Δημοσίου».