Η αύξηση της πίεσης από την πλευρά των τραπεζών προς τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις να αποπληρώσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια επηρεάζει αρνητικά την επιστροφή των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα. Κι αυτό σε μία προσπάθεια από την πλευρά των επιχειρηματιών/βασικών μετόχων να προστατεύσουν τις καταθέσεις και να αποφύγουν την ευθύνη αποπληρωμής των εταιρικών χρεών τους.
Η διαπίστωση αυτή γίνεται από την Τράπεζα της Ελλάδος στην ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική και καταδεικνύει, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, την πραγματική εικόνα, κυρίως στο «βαρύ» χαρτοφυλάκιο των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων. Το επίμαχο σημείο της Έκθεσης αναφέρει ότι «αρνητική επίδραση στο ύψος των καταθέσεων των επιχειρήσεων πιθανόν να άσκησε το γεγονός ότι οι προσπάθειες των τραπεζών για είσπραξη των επιχειρηματικών δανείων έχουν ενταθεί στο πλαίσιο της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων». Στο μέτωπο των αριθμών, τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά καθώς από τον Ιανουάριο του 2017 έως και το τέλος Απριλίου του 2018 οι καταθέσεις αυξήθηκαν μόλις κατά 1,6 δισ. ευρώ από τις επιχειρήσεις και 4,1 δισ. ευρώ από τα νοικοκυριά.
Εσφιξαν τα λουριά
Τραπεζικές πηγές σχολιάζοντας τη διαπίστωση της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρουν στο Euro2day.gr ότι το φρένο ξεκίνησε στις αρχές του 2017, όταν άρχισαν οι πρώτες επί της ουσίας «οχλήσεις» προς τους υπερχρεωμένους επιχειρηματίες/βασικούς μετόχους από τις τράπεζες και εντάθηκε από τον Δεκέμβριο και μετά, όταν ξεκίνησε το ξεκαθάρισμα σε μεγάλες υποθέσεις μη εξυπηρετούμενων εταιρικών δανείων.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η πίεση των τραπεζών από τις αρχές του 2017 δεν ήταν «θεωρητική» καθώς είχαν γίνει ριζικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και τα εργαλεία για τις τράπεζες είχαν αυξηθεί.
«Σε αντίθεση, η ροή καταθέσεων το 2016 προερχόταν κατά κύριο λόγο από τις επιχειρήσεις και σχεδόν καθόλου από τα νοικοκυριά. Ωστόσο, όταν οι τράπεζες άρχισαν να καλούν τους επιχειρηματίες για τους οποίους είχαν στοιχεία ότι διαθέτουν μετρητά, εκείνοι έκλεισαν τη ροή των καταθέσεών τους προς το τραπεζικό σύστημα», τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος τράπεζας στο Euro2day.gr.
Μειώθηκε το χρήμα σε κυκλοφορία
Η σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων στις τράπεζες από τα νοικοκυριά (σ.σ. 4,1 δισ. ευρώ) αλλά και η χρησιμοποίησή τους για την εξόφληση υποχρεώσεων είχαν ως συνέπεια να συνεχιστεί η πτωτική πορεία της εκτιμώμενης νομισματικής κυκλοφορίας ως ποσοστού της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3).
Ειδικότερα, το ποσοστό αυτό υποχώρησε σε 19% τον Απρίλιο του 2018 από 24% τον Δεκέμβριο του 2016, παραμένει ωστόσο σημαντικά υψηλότερο από εκείνο της περιόδου 2003-2009, πριν από την εκδήλωση της ελληνικής κρίσης (7%). Επιπρόσθετα, μεταξύ Δεκεμβρίου 2016 και Απριλίου 2018, σημειώθηκε επιστροφή κεφαλαίων στη χώρα μας από τοποθετήσεις κατοίκων (επιχειρήσεων και νοικοκυριών) σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό, 1,7 δισ. ευρώ από αμοιβαία κεφάλαια και 1,8 δισ. ευρώ από καταθέσεις.