Συντάξεις: Συναγερμός στην κυβέρνηση από τον επανυπολογισμό

Σημαντικές μειώσεις, ακόμη και σε χαμηλές συντάξεις, βγάζει ο λογαριασμός του επανυπολογισμού στις παροχές του ΕΦΚΑ, που ολοκληρώθηκε.

Τα αποτελέσματά του δεν θα δημοσιοποιηθούν παρά στο τέλος του χρόνου, εφόσον τελικά προχωρήσει η περικοπή της προσωπικής διαφοράς, όπως έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές, έχει νομοθετηθεί και έχει καταγραφεί σε όλα τα επίσημα έγγραφα συμφωνίας της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των δανειστών.

Το μέγεθος των περικοπών άλλωστε, και κυρίως οι συνέπειες που θα έχουν αυτές στην καθημερινότητα 1,1 εκατ. συνταξιούχων, είναι αυτό που προκαλεί πονοκέφαλο στην κυβέρνηση, ωθεί κυβερνητικά στελέχη σε δηλώσεις του τύπου «τίποτα δεν είναι ακόμη σίγουρο» και πιέζει για λύσεις, σε πολιτικό επίπεδο.

Βάσει των όσων καταγράφονται στην πρόσφατη Έκθεση Συμμόρφωσης, το Τεχνικό Μνημόνιο αλλά και το Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2019-2022, τον Δεκέμβριο του 2018, οι συντάξεις εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιούχων θα κοπούν, με μέγιστη μείωση το 18%. Συνολικά, οι περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις θα επιφέρουν δημοσιονομικό όφελος 2,9 δισ. ευρώ και αντίστοιχες βέβαια απώλειες για τους συνταξιούχους.

Ειδικά κατά το 2019, έτος που θα εφαρμοστεί η περικοπή των συντάξεων, το μέτρο θα αποδώσει 2,88 δισ. ευρώ για τις κύριες και επικουρικές συντάξεις και συγκεκριμένα 1,4 δισ. ευρώ θα κοπεί από τις κύριες συντάξεις πλην Δημοσίου, άλλο 1,1 δισ. ευρώ θα αποδώσουν οι περικοπές στις συντάξεις δημοσίων υπαλλήλων, ενώ σε 232 εκατ. ευρώ εκτιμάται η «εξοικονόμηση» από τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων που εξακολουθούν να έχουν προσωπικές διαφορές. Επιπλέον 95 εκατ. ευρώ το 2019 θα εξοικονομηθούν από τη μη τιμαριθμική αναπροσαρμογή των συντάξεων, που θα μείνουν «παγωμένες» έως το τέλος του 2021.

Μάλιστα, το ποσό αυξάνεται σημαντικά τα επόμενα χρόνια, ώστε έως το 2022 σωρευτικά να μην αποδοθούν στους συνταξιούχους, εξαιτίας του «παγώματος» των συντάξεων, 688 εκατ. ευρώ.

Ήδη στην πρόσφατη Έκθεση Συμμόρφωσης για την ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης, επισημαίνεται ότι επανυπολογίστηκαν 2 εκατ. συντάξεις. Από αυτές, εκτιμάται ότι το 2019 θα κοπούν περίπου το 1,1 εκατ. συντάξεις έως και κατά 18% μέσω της μερικής ή πλήρους κατάργησης της προσωπικής διαφοράς.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, οι περικοπές ξεκινούν από 5 και ενδέχεται να φθάσουν και τα 350 ευρώ. Μάλιστα, μειώσεις θα υποστούν ακόμη και οι συντάξεις που δεν έχουν προσωπικές διαφορές, λόγω της κατάργησης των οικογενειακών παροχών που καταβάλλονται μαζί με τη σύνταξη, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Όπως θα κοπούν και οι πολύ χαμηλές συντάξεις, με τα κατώτατα όρια, καθώς ο νόμος δεν παρέχει καμία προστασία.

Περίπου 200.000 συνταξιούχους εκτιμάται ότι αφορά η περικοπή των προσωπικών διαφορών στις επικουρικές συντάξεις. Και σε αυτή την περίπτωση, το ανώτατο ποσό μείωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 18% της συνολικής επικουρικής σύνταξης και μάλιστα πριν από τις περικοπές του 2016.

Ο επανυπολογισμός των συντάξεων δείχνει βέβαια και αυξήσεις σε περίπου 350.000 συνταξιούχους, που λαμβάνουν σήμερα μικρότερη σύνταξη από αυτήν που αντιστοιχεί στον νέο τρόπο υπολογισμού. Η διαφορά σε αυτή την περίπτωση θα επιστραφεί μέσα σε 5 χρόνια, από το 2019.

Μεγάλοι χαμένοι θεωρούνται οι συνταξιούχοι του πρώην ΤΕΒΕ - ΟΑΕΕ, συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι, ιδίως όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί με περισσότερα από 30 χρόνια υπηρεσίας, συνταξιούχοι του ταμείου Νομικών, του ΤΣΜΕΔΕ και του ΤΣΑΥ που έλαβαν σύνταξη με κλίμακες εισφορών και προσαύξησης από κοινωνικό πόρο, ενώ δεν γλιτώνουν ούτε οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ που συνταξιοδοτήθηκαν σε υψηλές ασφαλιστικές κλάσεις (20ή και άνω), αλλά και οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ που η σύνταξή τους έχει υπολογιστεί με τα κατώτατα όρια. Στον αντίποδα, φαίνεται πως διασώζονται συνταξιούχοι του ΙΚΑ με 20-25 έτη ασφάλισης και μέσες ή χαμηλές ασφαλιστικές κατηγορίες, καθώς και οι συνταξιούχοι του πρώην ΤΣΑ - ΟΑΕΕ.

Τα παραδείγματα

Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα που παρουσίασε χθες η Ομοσπονδία των εργαζόμενων στα ασφαλιστικά ταμεία (ΠΟΠΟΚΠ), για το πόσο θα μειωθούν οι παροχές ανθρώπων που για 20 με 25 χρόνια πλήρωναν εισφορές για να πάρουν τελικά σύνταξη λίγο πάνω από τα 500 ευρώ. Πρόκειται για πραγματικές περιπτώσεις συνταξιούχων του πρώην ΤΕΒΕ, που σήμερα λαμβάνουν συντάξεις έως 1.000 ευρώ μεικτά, αλλά και συντάξεις θανόντων που μετά τον υπολογισμό με βάση του νόμο Κατρούγκαλου, καταλήγουν στους επιζώντες δικαιούχους ως... προνοιακή παροχή.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι περίπου 250.000 συνταξιούχοι του πρώην ΤΕΒΕ θα υποστούν μεγάλες μειώσεις στις συντάξεις τους, αρχής γενομένης από αυτήν που θα καταβληθεί τον προσεχή Δεκέμβριο.

Σύμφωνα με την ΠΟΠΟΚΠ, οι περικοπές ξεκινούν από 73 ευρώ και για συντάξεις έως 1.000 φθάνουν τα 173 ευρώ. Μάλιστα, επισημαίνουν ότι από τα 1.000 ευρώ και πάνω, οι απόλυτες διαφορές που θα διαπιστώσουν στην τσέπη τους οι συνταξιούχοι θα είναι πολύ μεγαλύτερες.

Δραματικές είναι οι περικοπές και στις συντάξεις χηρείας, καθώς εκεί οι μειώσεις που προκύπτουν από τον επανυπολογισμό προσεγγίζουν το 50%. Σημαντικές είναι και οι διαφορές που προκύπτουν στις συντάξεις του ΙΚΑ, κυρίως όσων έχουν περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης και υψηλές αποδοχές.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδίας των εργαζόμενων, πρώην ελεύθερος επαγγελματίας με 24 χρόνια ασφάλισης και 10 μήνες, σήμερα, λαμβάνει μεικτά 552,37 ευρώ. Ο επανυπολογισμός έδειξε ότι θα πρέπει να πάρει 475,38 ευρώ μεικτά, ήτοι προσωπική διαφορά 76,99 ευρώ, που θα κοπεί ολόκληρη από τον Δεκέμβριο του 2018 (καταβολή σύνταξης Ιανουαρίου 2019). Στο χέρι, από 519,23 ευρώ θα λάβει σε λίγους μήνες 446,86 ευρώ (μείον 72,37 ευρώ καθαρά).

Αντίστοιχα, ασφαλισμένος 18 χρόνια και 9 μήνες στο πρώην ΤΕΒΕ λαμβάνει σήμερα 784,53 ευρώ μεικτά σύνταξη (737,46 ευρώ καθαρά). Η προσωπική διαφορά που προκύπτει είναι της τάξης των 262,12 ευρώ μεικτά, θα κοπεί όμως ποσό 18% της σύνταξης, ήτοι 141,22 ευρώ μεικτά (132,74 ευρώ καθαρά). Συνεπώς, τον Δεκέμβριο θα λάβει σύνταξη από τον ΕΦΚΑ της τάξης των 643,31 ευρώ μεικτά (604,72 ευρώ καθαρά).

Στο ΙΚΑ, συνταξιούχος μετά από 9.296 ημέρες ασφάλισης (28η κλάση ΙΚΑ) από 1.364,76 ευρώ μεικτά (προ φόρων και προ μνημονιακών περικοπών) θα λάβει από τον Δεκέμβριο 1.203,6 ευρώ μεικτά, ήτοι μείωση της τάξης των 161,16 ευρώ. Οι περικοπές θα είναι σημαντικές για όσους έχουν πάνω από 35 έτη ασφάλισης και βρίσκονται στις υψηλές ασφαλιστικές κλάσεις.

«Χτύπημα» αναμένεται να δεχθούν εκατοντάδες χιλιάδες πρώην δημόσιοι υπάλληλοι, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι η μηνιαία απώλεια στο εισόδημά τους κατά μέσο όρο θα φτάνει τα 170 ευρώ τον μήνα. Αλλά και αυτοαπασχολούμενοι όπως δικηγόροι, γιατροί, υγειονομικοί και πολιτικοί μηχανικοί με πολλά έτη ασφάλισης, θα δουν μηνιαία απώλεια στο εισόδημα που κατά μέσο όρο θα φτάνει τα 185 ευρώ τον μήνα.