Η νέα Ψηφιακή Στρατηγική της κυβέρνησης

Η εθνική ψηφιακή στρατηγική βρίσκεται στα top του Αναπτυξιακού Σχεδίου που εκπόνησε η κυβέρνηση για τη μεταμνημονιακή εποχή. Κι αυτό διότι, όπως επισημαίνεται στο κείμενο, «είναι κρίσιμη για τον οικονομικό μετασχηματισμό της Ελλάδας και μπορεί να οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας, να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των Ελλήνων πολιτών και την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών».

Οι προτεραιότητες, όπως αναπτύσσονται στο Σχέδιο, περιλαμβάνουν τη διασφάλιση της πρόσβασης χωρίς αποκλεισμούς στις ψηφιακές υποδομές, την επιτάχυνση της μετάβασης στο διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας, την παροχή ενός κατάλληλου νομικού πλαισίου, την οικοδόμηση μιας σύγχρονης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, καθώς και την παροχή βοήθειας στους οικονομικούς τομείς και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), ώστε να επωφεληθούν από τα ψηφιακά εργαλεία που ενισχύουν την παραγωγικότητα.

Το κεφάλαιο του Αναπτυξιακού Σχεδίου για την ψηφιακή στρατηγική έχει ως ακολούθως:

«“Οι Επενδύσεις σε μια ολοκληρωμένη εθνική ψηφιακή στρατηγική είναι καθοριστικής σημασίας για τον οικονομικό μετασχηματισμό της Ελλάδας και μπορούν να οδηγήσουν σε τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας. Παράλληλα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των πολιτών.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει τις τεράστιες δυνατότητες των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), δημιουργώντας το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης. Το Υπουργείο επεξεργάζεται και εφαρμόζει πολιτικές για την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών με στόχο την ενίσχυση της πρόσβασης στις τεχνολογίες της πληροφορίας και των τηλεπικοινωνιών, την ενίσχυση της οικονομίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς της, προάγοντας ταυτόχρονα την οικονομική και κοινωνική συνοχή και την ένταξη.

Αυτοί οι γενικοί στόχοι εκτίθενται στην Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική (ΕΨΣ) που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2016, δημιουργώντας έτσι έναν οδικό χάρτη και ένα πλαίσιο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας.

Το Υπουργείο επικεντρώνεται στην ομαλή μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή, η οποία εξασφαλίζει δίκαιη, ισότιμη, έγκαιρη και αποτελεσματική πρόσβαση στα οφέλη που προβλέπονται από την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση (4IR) σε όλους τους πολίτες. Μια τέτοια πρόσβαση στα εργαλεία της νέας ψηφιακής εποχής αφορά τον πυρήνα της δημοκρατίας.

Έτσι, ο απώτερος στόχος είναι να κάνουμε το μέλλον προσβάσιμο σε όλους. Μια σφαιρική στρατηγική είναι επίσης επείγουσα για να διασφαλίσει ότι οι ελληνικές βιομηχανίες θα αποκομίσουν όλα τα οφέλη από τη μετάβαση στη «Βιομηχανία 4.0», από την άποψη της παραγωγικότητας. Τα ψηφιακά εργαλεία έχουν επίσης τη δυνατότητα να βελτιώσουν σημαντικά τη λειτουργία του ελληνικού κράτους, όπως και τις σχέσεις του με τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.

Ψηφιακές υποδομές

Το σημείο έναρξης μιας σφαιρικής στρατηγικής είναι να επιδιωχθεί η παροχή των ζωτικών υποδομών και ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο για τη διεξαγωγή του μετασχηματισμού. Παρά τα υψηλά ποσοστά διείσδυσης της ευρυζωνικότητας, η Ελλάδα υστερεί σε σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους της στην κάλυψη και την ταχύτητα της σταθερής υποδομής της.

Η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να συνεχίσει την πρωτοβουλία της περιφερειακής ευρυζωνικότητας, η οποία απονέμεται από την ΕΕ στο πλαίσιο των Βραβείων Ευρυζωνικότητας 2017. Επίσης, επί του παρόντος εργάζεται για νέα ευρυζωνικά έργα, με στόχο να εξασφαλίσουν ότι όλοι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις στη χώρα έχουν πρόσβαση σε σύγχρονες δικτυακές υποδομές και επιτυγχάνουν τους στόχους συνδεσιμότητας που θέτει η ψηφιακή ατζέντα «Ευρώπη 2020» και η Gigabit Society 2025.

Παρομοίως, η δράση Super-Fast Broadband, με προϋπολογισμό 700 εκατομμυρίων ευρώ, σχεδιάζεται για την επίτευξη υψηλής ταχύτητας διαδικτύου (τουλάχιστον 100 Mbps με άμεση αναβάθμιση σε 1 Gbps) για νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε ολόκληρη τη χώρα.  Η δράση αυτή θα χρηματοδοτηθεί τόσο από τα ευρωπαϊκά ταμεία (Εθνικό Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης του ΕΣΠΑ 2014-2020) όσο και από Εθνικούς Πόρους (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων).

Ταυτόχρονα, το Υπουργείο σχεδιάζει να αναπτύξει δίκτυα πέμπτης γενιάς (5G) στη χώρα, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό χάρτη πορείας για το 5G. Το πιλοτικό πρόγραμμα θα υλοποιηθεί για πρώτη φορά στις πόλεις των Τρικάλων και της Πάτρας.

Χρηματοδότηση της ψηφιοποίησης

Η χρηματοδότηση της ψηφιακής μετάβασης θα απαιτήσει την κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων.
Τα διαρθρωτικά ταμεία μπορούν να παράσχουν ένα ουσιαστικό εργαλείο από αυτή την άποψη. Για παράδειγμα, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση» ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία και πλήρη απορρόφηση πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης της ΕΕ. Με τη χρηματοδότησή του έχουν υλοποιηθεί σημαντικά έργα που θα αλλάξουν τη λειτουργία του κράτους, θα συμβάλουν στην εξυπηρέτηση των πολιτών και των επιχειρήσεων, θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη βασικών υποδομών και θα δημιουργήσουν συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης.

Όσον αφορά την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ψηφιακής σύγκλισης, η ελληνική κυβέρνηση θα δημιουργήσει ένα εθνικό ταμείο ψηφιακής σύγκλισης, το οποίο θα προωθεί κατά κύριο λόγο τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας και την ψηφιακή ισότητα του πληθυσμού.

Ενα κατάλληλο νομικό πλαίσιο

Πολλά πρέπει να γίνουν ακόμη για να υπάρξει ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο. Αυτό περιλαμβάνει ρύθμιση σε διάφορους τομείς. Συγκεκριμένα παραδείγματα ενεργειών της ελληνικής κυβέρνησης περιλαμβάνουν:

• Την υιοθέτηση της οδηγίας NIS σχετικά με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο.

• Τη νομοθεσία σχετικά με τις άδειες επίγειων ψηφιακών τηλεοπτικών εκπομπών και την ψηφιακή ραδιοφωνία. Το υπουργείο εξέδωσε υπουργική απόφαση με την οποία ορίστηκε η τιμή εκκίνησης για κάθε μία από τις 7 άδειες τηλεόρασης από το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο σε 35 εκατ. ευρώ για 10 χρόνια.

• Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για την ενίσχυση οπτικοακουστικών έργων: δημιουργήθηκε ένα θεσμικό πλαίσιο για τη στήριξη της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα μέσω του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων το 2018 αξίας 75 εκατ. Ευρώ. Για την ακρίβεια, με το ΠΔΕ προβλέπεται η διάθεση 450 εκατ. ευρώ έως το 2022.

Δυναμική ηλεκτρονική διακυβέρνηση

Η Ελλάδα επωφελείται από εξαιρετική τεχνική βοήθεια για την εκτεταμένη επέκταση του πεδίου εφαρμογής της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την ψηφιακή πλατφόρμα για την έναρξη επιχειρήσεων, τις ψηφιακές πλατφόρμες που υποστηρίζουν το νέο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, και τις πρωτοβουλίες για την ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης.

Ένα άλλο συγκεκριμένο παράδειγμα είναι το ηλεκτρονικό σύστημα χειρισμού εγγράφων. Στο πλαίσιο της Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής, το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης έχει δεσμευτεί να επανεξετάσει πλήρως τον τρόπο παροχής ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών.

Ορίστηκε ο στόχος ώστε έως το τέλος του 2018 το Ηλεκτρονικό Σύστημα Διαχείρισης Εγγράφων θα επεκταθεί σε όλους τους τομείς της Δημόσιας Διοίκησης και κατά τη διάρκεια του 2019 στις τοπικές αρχές και τα Επιμελητήρια, εξοικονομώντας περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Στο ίδιο πνεύμα, η εφαρμογή των ηλεκτρονικών Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών θα αναβαθμίσει τις συναλλαγές των πολιτών με τις δημόσιες υπηρεσίες. Σε μεγάλο βαθμό, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ελλάδας περνά μέσα από μια σειρά σημαντικών δράσεων οι οποίες είναι χρονοβόρες και θα αναληφθούν σε εύθετο χρόνο.

Πρώτον, η δέσμευση για ένα σύστημα ηλεκτρονικής ταυτότητας για τη βελτίωση της ασφάλειας και της βεβαιότητας των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι ζωτικής σημασίας. Ένα σύστημα παροχής εθνικής ταυτότητας θα εγγυάται μοναδιαία ταυτοποίηση (single sign on) με ενιαία χαρακτηριστικά και ενοποιημένους αριθμούς αναγνώρισης για κάθε πολίτη.

Επιπλέον, είναι απαραίτητο να υπάρχει μια ολοκληρωμένη βάση δεδομένων δημογραφικών στοιχείων και μητρώων. Σε αυτή τη βάση δεδομένων θα έχουν πρόσβαση απευθείας οι πολίτες μέσω του παρόχου εθνικής ταυτότητας. Κάθε πολίτης θα έχει επίσης το δικαίωμα να ενημερώνει τις συμβατικές του/της πληροφορίες σε ένα κεντρικό σύστημα που θα διασυνδέει όλους τους δημόσιους οργανισμούς.

Για τον σκοπό αυτό, ένα ολοκληρωμένο οργανόγραμμα για τον δημόσιο τομέα αποτελεί αναμφίβολα σημαντικό μέρος μιας αποτελεσματικής ψηφιακής κυβέρνησης. Αυτό το οργανόγραμμα θα διασυνδεθεί με το σύστημα ηλεκτρονικής ταυτότητας, και θα προωθηθεί σε όλες τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Έτσι, θα αυξηθεί η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ δημόσιων βάσεων δεδομένων, ιδίως όσον αφορά τα δημογραφικά και φορολογικά στοιχεία, δεδομένα κοινωνικής ασφάλισης, επιχορηγήσεις, οφέλη και άλλα είδη στοιχείων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο εθνικός κόμβος διαλειτουργικότητας του κανονισμού GSDP θα διασυνδέει όλες τις δημόσιες βάσεις δεδομένων και συστήματα. Οι κάτοχοι δεδομένων θα ταυτοποιούνται και θα είναι υπεύθυνοι για την ενημέρωση των δεδομένων.

Με σκοπό την αποτελεσματική υλοποίηση, θα εφαρμόζονται βελτιωμένοι έλεγχοι προστασίας δεδομένων και ιδιωτικότητας σύμφωνα με τη νομοθεσία και τα πρότυπα της ΕΕ. Συγκεκριμένα, έχει ήδη ξεκινήσει η συμμόρφωση με σχετικές ψηφιακές διατάξεις, λειτουργίες και σχέδια στο νέο κανονισμό για την γενική προστασία δεδομένων (GDPR).

Ένα κλειδί για την ανταγωνιστικότητα του ιδιωτικού τομέα

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει επίσης να αποτελέσει προτεραιότητα, καθώς είναι το κλειδί για την αποκατάσταση και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς του.

Παρόλο που αφορά όλους τους τομείς της οικονομίας, ένα παράδειγμα είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα. Σε αυτή την περίπτωση, δίδεται έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό του γεωργικού τομέα με προϋπολογισμό 33,5 εκατ. ευρώ.

Η πρώτη φάση αυτού του πρωτοποριακού προγράμματος θα περιλαμβάνει 450.000 αγρότες, 15 εκατομμύρια εκτάρια καλλιεργήσιμης γης και 20 καλλιέργειες όπως δημητριακά, ρύζι, βαμβάκι, ελιές και άλλα είδη φυτών. Το Υπουργείο έχει δημοσιεύσει επί του παρόντος την πρόσκληση υποβολής προσφορών, ενώ το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2019.