Διαιτησία, επίδομα ενοικίου και συντάξεις κρίνουν την 4η αξιολόγηση

Να κλείσει τα προαπαιτούμενα σε εργασιακά και ασφαλιστικό, χωρίς να ανοίξει η συζήτηση για τις μετα-μνημονιακές πολιτικές που επιθυμεί να ακολουθήσει η κυβέρνηση στα δύο αυτά θέματα, επιδιώκει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, ενόψει της έναρξης των διαπραγματεύσεων με τους επικεφαλής των δανειστών.

Η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει να διατηρήσει τη συζήτηση στο επίπεδο των υποχρεώσεων όπως αυτές περιγράφονται στο Μνημόνιο και για τον λόγο αυτό, στο υπουργείο Εργασίας τρέχουν να προλάβουν τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα.

Οι σχεδιασμοί για την εποχή μετά τα μνημόνια έχουν συμπεριληφθεί στο Ολιστικό αναπτυξιακό σχέδιο και στόχος είναι να μην τεθούν καν στο τραπέζι της τέταρτης αξιολόγησης.

Συνολικά, στο υπουργείο Εργασίας έχουν τουλάχιστον 16 προαπαιτούμενα που αφορούν τις συντάξεις, τα εργασιακά και την πρόνοια. Βέβαια, τόσο στο κυβερνητικό επιτελείο όσο και σε αυτό των δανειστών είναι ξεκάθαρο ότι κάποια από αυτά δεν μπορεί παρά να κλείσουν εντός του καλοκαιριού, ενώ υπάρχουν και προαπαιτούμενα που θα ολοκληρωθούν ενώ η χώρα θα έχει τυπικά βγει από το πρόγραμμα.

Στην πρώτη γραμμή των προαπαιτούμενων που μπορούν -και για κάποιους πρέπει- να κλείσουν άμεσα είναι αυτά που αφορούν τα εργασιακά και συγκεκριμένα την αξιολόγηση της διαδικασίας μεσολάβησης και διαιτησίας και τη δημιουργία ενός αξιόπιστου μηχανισμού για την αντιπροσωπευτικότητα των κλαδικών συμβάσεων. Πρόκειται για δύο θέματα που πιθανές αλλαγές στο ισχύον πλαίσιο ενδέχεται να ανατρέψουν τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης σε σχέση με το μέλλον των εργασιακών σχέσεων στη μετα-μνημονιακή εποχή.

Η αρμόδια υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου επιδιώκει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση με τους κοινωνικούς εταίρους σε εγχώριο επίπεδο, με στόχο τη δημιουργία ενός κοινωνικού μετώπου και με σκοπό οι όποιες αλλαγές συμφωνηθούν να μην αποδειχθούν πολιορκητικός κριός για την επαναφορά της επεκτασιμότητας των κλαδικών συμβάσεων και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης.

Ήδη η μελέτη που έχει στα χέρια της η υπουργός και αφορά τη λειτουργία της διαιτησίας και της μεσολάβησης θέτει ως ασπίδα στη σημερινή λειτουργία του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) το Σύνταγμα, με τη ΓΣΕΕ να συντάσσεται με όλες τις προτάσεις του πορίσματος. Υπέρ της διατήρησης του ισχύοντος καθεστώτος εμφανίζονται ΓΣΕΒΕΕ και ΕΣΕΕ, ενώ σταθεροί κατά της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία παραμένουν ΣΕΒ και ΣΕΤΕ.

Στο θέμα της δημιουργίας ενός μηχανισμού για τον έλεγχο της αντιπροσωπευτικότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων, η ελληνική πρόταση φαίνεται πως καταλήγει στη λύση των στοιχείων του συστήματος Εργάνη, μέσω του οποίου φαίνεται και ο αριθμός των επιχειρήσεων που ανήκουν σε κάθε κλάδο αλλά και του αριθμού των εργαζόμενων που απασχολούν.

Στον τομέα της πρόνοιας φαίνεται πως το πιλοτικό πρόγραμμα πιστοποίησης της αναπηρίας που εφαρμόζεται στην Αττική έχει γίνει αποδεκτό από την Παγκόσμια Τράπεζα, όμως για να υπάρξει οριστική αξιολόγησή του απαιτούνται τουλάχιστον 1.500 περιπτώσεις νέων εγκρίσεων. Μέχρι σήμερα, έχουν υποβληθεί 400 αιτήσεις για πιστοποίηση και έχουν εκδοθεί περίπου 60 αποφάσεις, αριθμός που δεν κρίνεται ικανοποιητικός.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει την επέκταση του πιλοτικού προγράμματος σε τουλάχιστον δύο ακόμη περιφέρειες, προκειμένου να αυξηθεί ο όγκος των αιτήσεων και των αποφάσεων και να μπορέσει η παγκόσμια τράπεζα να προχωρήσει στην αξιολόγηση και έτσι να δοθεί το πράσινο φως για καθολική εφαρμογή. Η διαδικασία αυτή βέβαια θα διαρκέσει περισσότερο. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, η καθολική εφαρμογή του νέου συστήματος πιστοποίησης αναπηρίας να θεσμοθετηθεί μετά το καλοκαίρι.

Το επίδομα ενοικίου στέγασης και τα «κόκκινα δάνεια»

Η τύχη του επιδόματος ενοικίου στέγασης και κυρίως του αριθμού των δικαιούχων αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα κεντρικά θέματα διαπραγμάτευσης μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, καθώς πρόκειται για ένα ποσό της τάξης των 600 εκατ. ευρώ, που σχεδιάζεται να διανεμηθεί σε περίπου 550.000 οικογένειες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εκπρόσωποι των δανειστών, με επικεφαλής αυτούς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ζητούν την ενίσχυση με το συγκεκριμένο επίδομα, κατά κύριο λόγο, όσων βρίσκονται στο όριο της φτώχειας, ενώ η κυβέρνηση επιθυμεί τη στήριξη και των οικογενειών με μεσαία εισοδήματα, που πιθανότατα έχουν «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια.

Η μάχη αναμένεται να δοθεί στο ύψος των εισοδηματικών κριτηρίων, καθώς το ποσό έχει ήδη καθοριστεί στο πλαίσιο των αντίμετρων, με την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας θα επιμείνει στην πρότασή της να επιδοτηθούν με το προβλεπόμενο ποσό κατά 2/3 όσοι πληρώνουν ενοίκιο και κατά κύριο λόγο ανήκουν στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, και κατά 1/3 όσοι έχουν στεγαστικό δάνειο πρώτης κατοικίας (δίνοντας σημαντική ανάσα και σε οικογένειες που ανήκουν στη μεσαία εισοδηματική κατηγορία).

Σύμφωνα με την ελληνική πρόταση, το εισόδημα για ένα άτομο θα πρέπει να διαμορφωθεί στις 9.000 ευρώ, ενώ οι δανειστές πιέζουν για ατομικό εισόδημα της τάξης των 7.200 ευρώ.

Η μάχη των συντάξεων - Εκτός κάδρου ο νόμος Κατρούγκαλου

Στον τομέα των συντάξεων, τα αγκάθια αφορούν την έκδοση του συνόλου των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης έως τον Αύγουστο, ή έστω έως το τέλος του χρόνου. Εγχείρημα που αναμένεται δύσκολο. Στο υπουργείο Εργασίας πάντως εκτιμούν ότι τα ορόσημα για την τέταρτη αξιολόγηση, που αφορούν την έκδοση όλων των αιτήσεων για κύρια σύνταξη που υποβλήθηκαν έως το τέλος του 2016 (περίπου 23.200 αιτήσεις) καθώς και το 30% των αιτήσεων που υποβλήθηκαν στον ΕΦΚΑ το 2017 (συνολικά 68.250) θα επιτευχθούν. Όσο για τις επικουρικές, ο στόχος για την έκδοση τουλάχιστον 13.800 συντάξεων θα έχει «σχεδόν» επιτευχθεί.

Παραμένουν όμως πολλά τεχνικά θέματα όπως για παράδειγμα η πλήρης μηχανογράφηση του ασφαλιστικού βίου όλων των ασφαλισμένων, η μεταφορά του συνόλου των οφειλών προς το ΚΕΑΟ, η ένταξη της διεύθυνσης συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους στον ΕΦΚΑ, αλλά και μια πιθανή λειτουργική ένταξη του ΕΔΟΕΑΠ στο επικουρικό ΕΤΕΑΕΠ, καθώς η Eurostat με έγγραφό της προς την ΕΛΣΤΑΤ υποστηρίζει ότι το επικουρικό ταμείο των δημοσιογράφων κατατάσσεται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης.

Στον αντίποδα, με τις μεταφορές περιουσίας από τον ΕΦΚΑ στο ΤΜΕΔΕ και την απόφαση για συμμετοχή του ενιαίου φορέα στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Attica Bank με 70 εκατ. ευρώ, φαίνεται πως επιτυγχάνεται η μείωση της συμμετοχής του ταμείου σε ποσοστό σημαντικά κάτω από το 50%.

Από το κυβερνητικό επιτελείο μάλιστα επισημαίνεται ότι στη συζήτηση για την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση δεν αναμένεται να τεθεί οποιαδήποτε πρόθεση για αλλαγές στο νόμο Κατρούγκαλου. Παρότι κυβερνητικά στελέχη, στο εσωτερικό, μια κλείνουν το μάτι στους συνταξιούχους και μια κρύβονται πίσω από τις λέξεις, αφήνοντας πάντως, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, να εννοηθεί ότι δεν θα εφαρμοστούν οι μειώσεις των συντάξεων από το 2019 και μετά, στις συζητήσεις με τους δανειστές δεν «τολμούν» να ανοίξουν τέτοια συζήτηση.