Στα σκαριά υπερ-πρόγραμμα για επιδότηση μικρομεσαίων

Στη δημιουργία ενός υπερταμείου χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προχωρά το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης μέσω του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΕΤΕΑΝ). Ειδικότερα, στο πλαίσιο του Ταμείου Επιχειρηματικότητας ΙΙ, χθες, το ΕΤΕΑΝ δημοσιοποίησε την πρόσκληση για τη συμμετοχή των τραπεζών στo κοινό χρηματοδοτικό εργαλείο που θα φέρει την επωνυμία «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση».

Εάν ανταποκριθούν οι τράπεζες, θα συσταθεί ένα κοινό ταμείο με αρχικούς πόρους 915,75 εκατ. ευρώ, που θα μπορούν να διατεθούν ως δάνεια επενδυτικού σκοπού και κεφαλαίου κίνησης στις ΜΜΕ με ευνοϊκούς όρους, αφού το 40% του επιτοκίου θα είναι επιδοτούμενο. Τα δάνεια μπορούν να κυμαίνονται, ανάλογα με την επιλογή του υπο-προγράμματος, από 10.000 έως 500.000 ευρώ και από 25.000 έως 1.500.000 ευρώ.

Βάσει της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τους Ενδιάμεσους Χρηματοπιστωτικούς Οργανισμούς (ΕΧΟ), η οποία λήγει στις 6 Ιουνίου 2018, οι τράπεζες θα πρέπει να συμμετάσχουν στο κοινό ταμείο με 549,45 εκατ. ευρώ, ενώ το ΕΤΕΑΝ θα συμβάλει με 366,3 εκατ. ευρώ. Αθροίζοντας τις συμμετοχές, προκύπτει ότι μπορεί να δημιουργηθεί το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό εργαλείο από συστάσεως ΕΤΕΑΝ. Ωστόσο, το ενδιαφέρον των τραπεζών μένει να αποδειχθεί, αφού οι όροι συμμετοχής του είναι σαφώς πιο «σφιχτοί» από τα ανάλογα προγράμματα του ΕΤΕΑΝ.

Ειδικότερα, στο τρέχον πρόγραμμα, το οποίο είναι διαρθρωμένο σε δύο υπο-προγράμματα, οι τράπεζες καλούνται να συμμετέχουν στο κοινό ταμείο με 60% έναντι 40% του ΕΤΕΑΝ, δηλαδή 1,5 προς 1, όταν στο ανάλογο πρόγραμμα της προηγούμενης περιόδου (σ.σ. Επιχειρηματική Επανεκκίνησης) η συμμετοχή ήταν 1 προς 1 (50% συν 50%). Πέραν αυτού, προβλέπονται και ειδικές ρήτρες καταβολής επιτοκίου προς το ΕΤΕΑΝ.

Πάντως η αλλαγή στο ποσοστό συμμετοχής θα επηρεάσει και το επιτόκιο για τις επιχειρήσεις, καθώς στο μέρος που συμμετέχει το ΕΤΕΑΝ είναι άτοκο. Για παράδειγμα στο προηγούμενο αλλά και στο τρέχον ενδιάμεσο πρόγραμμα «Επιχειρηματική Επανεκκίνηση», το επιτόκιο, λόγω της από 50% συμμετοχής ΕΤΕΑΝ και τραπεζών, είναι επιδοτούμενο κατά 50%. Στο υπό διαμόρφωση ταμείο «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση», η επιδότηση του επιτοκίου θα ανέρχεται πλέον στο 40%, δηλαδή, όσο και η συνεισφορά του ΕΤΕΑΝ.

Κατά τις εκτιμήσεις, στην περίπτωση που δεν υπάρξει υπέρβαση των χρονοδιαγραμμάτων και υπό την προϋπόθεση ότι θα συμμετέχουν και οι τράπεζες, το πρόγραμμα θα «βγει στον αέρα» στις αρχές του φθινοπώρου. Σύμφωνα με την πρόσκληση, ο κάθε ΕΧΟ πρέπει εντός 12 μηνών από την υπογραφή της επιχειρησιακής συμφωνίας ή την ανακοίνωση της ενεργοποίησης εφαρμογής του μέσου προς τις ΜΜΕ, όποια λάβει χώρα μεταγενέστερα, να έχει απορροφήσει τουλάχιστον το 25% της αρχικής δηλωθείσας συνεισφοράς του. Διαφορετικά, το ΕΤΕΑΝ μπορεί να διαθέσει το αδιάθετο υπόλοιπο προς άλλους ΕΧΟ. Η ρήτρα αυτή τέθηκε διότι έχει παρατηρηθεί ότι κάποιες τράπεζες τρέχουν τα προγράμματα του ΕΤΕΑΝ και κάποιες όχι.

Τα υπο-προγράμματα

Όπως προαναφέρθηκε, η δράση «Επιχειρηματική Χρηματοδότηση» είναι διαρθρωμένη σε δύο υπο-προγράμματα:

Το Υπο-πρόγραμμα 1: Θα παρέχει δάνεια για επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων που δεν έχουν υλοποιηθεί. Το ύψος του δανείου μπορεί να κυμαίνεται από 25.000 έως 1.500.000 ευρώ και η διάρκεια του δανείου καθορίζεται στα 5-10 έτη, με δυνατότητα περιόδου χάριτος από 6 έως 24 μήνες.

Το Υπο-πρόγραμμα 2: Το εν λόγω πρόγραμμα θα παρέχει δάνεια επιχειρηματικής ανάπτυξης (κεφάλαια κίνησης ειδικού σκοπού στο πλαίσιο δραστηριοτήτων ανάπτυξης ή επέκτασης όπως τεκμηριώνεται από το επιχειρηματικό σχέδιο της επιχείρησης).

Το ύψος δανείου ορίζεται έως 50% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης όπως αυτός αποτυπώνεται στο Ε3 ή στην εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ ή στις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ του οικονομικού έτους που προηγείται της ημερομηνίας αίτησης ή έως το 50% των παραγγελιών τρέχοντος έτους. Προκειμένου για νεοϊδρυόμενες επιχειρήσεις, έως το 50% των παραγγελιών του τρέχοντος έτους ή το 80% των επί πιστώσει αγορών. Σε περίπτωση που τα ανωτέρω μεγέθη δεν είναι διακριτά, το δάνειο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 100% των ιδίων κεφαλαίων.

Σημείωση: Τα παραπάνω όρια ορίζονται ανά επιχείρηση.

Σε κάθε περίπτωση, το εύρος των δανείων στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ορίζεται μεταξύ 10.000 έως 500.000 ευρώ και η διάρκειά τους από 24 έως 60 μήνες, με δυνατότητα περιόδου χάριτος έως 6 μήνες.

Τονίζεται ότι: Α) το άθροισμα του ύψους των εγκεκριμένων δανείων ανά επιχείρηση στα Υπο-προγράμματα της Δράσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1,5 εκατ. ευρώ, με την επιφύλαξη των όρων εφαρμογής των κανόνων κρατικών ενισχύσεων (Κανονισμός ΕΕ 1407/2013 de minimis).

Β) Μια επιχείρηση μπορεί να υποβάλλει, ταυτόχρονα, αιτήματα για χρηματοδότηση επενδυτικού σχεδίου και για χορήγηση κεφαλαίου κίνησης ειδικού σκοπού, ωστόσο τα αιτούμενα ποσά δεν θα υπερβαίνουν συνολικά το 1,5 εκατ. ευρώ συνολικού δανεισμού.

Γ) Για το Υπο-πρόγραμμα 1 μπορούν να υποβάλλονται περισσότερα του ενός αιτήματα από μία επιχείρηση για διαφορετικά επενδυτικά σχέδια, τα οποία ωστόσο δεν θα υπερβαίνουν συνολικά το 1,5 εκατ. ευρώ συνολικού δανεισμού.

Επιλεξιμότητα δαπανών των επενδυτικών/επιχειρηματικών σχεδίων

Α. Υπο-πρόγραμμα 1: Ο ΕΧΟ ελέγχει ότι οι δαπάνες που θα εξοφληθούν από τα χορηγούμενα δάνεια είναι αυτές που έχουν εγκριθεί και έχουν υπαχθεί στο συγκεκριμένο πρόγραμμα κρατικής ενίσχυσης ή σε εγκριτική απόφαση της τράπεζας, εφόσον το δάνειο αφορά στη χρηματοδότηση ανεξάρτητου επενδυτικού σχεδίου.

Β. Υπο-πρόγραμμα 2: Ο ΕΧΟ ελέγχει ότι οι δαπάνες που θα εξοφληθούν από το χορηγούμενο δάνειο κεφαλαίου κίνησης στοχεύουν στην ανάπτυξη της επιχείρησης, σύμφωνα με το επιχειρηματικό σχέδιο. Για τις νεοϊδρυθείσες επιχειρήσεις, κάθε δαπάνη νοείται ότι στοχεύει στην ανάπτυξη της επιχείρησης. Ως επιλέξιμες νοούνται οι δαπάνες που χρηματοδοτούν υποχρεώσεις σχετιζόμενες με τον εμπορικό/συναλλακτικό κύκλο της επιχείρησης, ως μέρος των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, ιδιαιτέρως δε, επενδύσεις που σχετίζονται με τη δημιουργία ή την επέκταση μιας επιχείρησης ή την ίδρυση αυτής. Μεταξύ άλλων, επιλέξιμες είναι οι δαπάνες για αγορά πρώτων υλών, μισθολογικό κόστος, αποθεμάτων, γενικών εξόδων κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση, ο ΕΧΟ θα μεριμνά ώστε το προϊόν του δανείου να άγεται για την εκπλήρωση του σκοπού της χρηματοδότησης και να τηρείται στο δανειακό φάκελο το σχετικό δικαιολογητικό.

Ως μη επιλέξιμες ορίζονται οι εξής δαπάνες:

- Δαπάνες που χρηματοδοτούν χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, δραστηριότητες real estate (όχι ως μέρος παραγωγικής επένδυσης) ή που επιτρέπουν χρηματοδότηση στον τελικό καταναλωτή.

- Δαπάνες που σχετίζονται άμεσα με εξαγωγές, ιδίως δε αυτές που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη δημιουργία και λειτουργία δικτύου διανομής ή με τις τρέχουσες δαπάνες που σχετίζονται με τη συνήθη εξαγωγική δραστηριότητα της επιχείρησης και τις δαπάνες που αποκλείονται από τον κανονισμό ΕΚ 1407/2013 (de minimis).

- Δαπάνες για την απόκτηση οχημάτων οδικών εμπορευματικών μεταφορών οι οποίες χορηγούνται σε επιχειρήσεις που εκτελούν οδικές εμπορευματικές μεταφορές για λογαριασμό τρίτων και στις δαπάνες που αποκλείονται από τον κανονισμό ΕΚ 1407/2013 (de minimis).

- Εξόφληση υποχρεώσεων από υφιστάμενο δανεισμό. Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας, στις περιπτώσεις που μπορεί να ανακτηθεί ακόμα και αν δεν ανακτάται, καθώς και κάθε άλλη υποχρέωση προς φορολογική αρχή ή ασφαλιστικό φορέα.

Το επιτόκιο

Σύμφωνα με τους όρους της πρόσκλησης, το επιτόκιο της συμμετοχής του ΕΧΟ καθορίζεται με βάση το επιτόκιο της αγοράς (δηλαδή σύμφωνα με την πολιτική που ασκεί ο ΕΧΟ). Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των κεφαλαίων που συνεισφέρει ο ΕΧΟ στα δάνεια της δράσης "Επιχειρηματική Χρηματοδότηση" δεν πρέπει να υπερβαίνει το ετήσιο μεσοσταθμικό επιτόκιο του υπόλοιπου χαρτοφυλακίου επιχειρηματικών δανείων του, ενώ όπως προαναφέρθηκε, το 40% του επιτοκίου είναι επιδοτούμενο, λόγω της συμμετοχής του ΕΤΕΑΝ.

Η συχνότητα αποπληρωμής και το ύψος της δόσης κεφαλαίου καθορίζεται στη συμφωνία μεταξύ του ΕΧΟ και της επιχείρησης, ενώ είναι αποδεκτές τακτές ή μη δόσεις, ισόποσες ή ανισόποσες, δηλαδή, επιτρέπεται και το «balloon payment» με την προϋπόθεση ότι δεν θα απομένει για το τελευταίο χρονικό διάστημα (δηλ. το 25% της συνολικής διάρκειας του δανείου) κεφάλαιο μεγαλύτερο του 70% του εκταμιευθέντος δανείου.

Εξασφαλίσεις

Σε εξασφάλιση της απαίτησης από τα δάνεια λαμβάνονται ενοχικές ή και εμπράγματες εξασφαλίσεις, σύμφωνα με την πιστωτική πολιτική των συνεργαζόμενων ΕΧΟ. Ειδικά για τις εμπράγματες εξασφαλίσεις, το ποσοστό κάλυψης δεν μπορεί να είναι ανώτερο του 120% του ποσού του δανείου, όπως αυτό συνομολογείται στη δανειακή σύμβαση. Δεν επιτρέπεται η προσημείωση της μόνιμης και μοναδικής κατοικίας του επιχειρηματία.

Καταβολή επιτοκίου από τις τράπεζες

Όπως προαναφέρθηκε, στο πλαίσιο του προγράμματος, οι τράπεζες θα πρέπει να καταβάλλουν επιτόκιο προς το ΕΤΕΑΝ. Ειδικότερα, ο Ενδιάμεσος Χρηματοπιστωτικός Οργανισμός θα καταβάλει επιτόκιο ίσο με 1,5% για τις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Επί των κεφαλαίων που έχουν καταβληθεί προς τον ΕΧΟ ως συμμετοχή δανείων τελικών αποδεκτών (Λογαριασμός Κεφαλαίων Ταμείου),

2. Επί των αποπληρωμών/επιστροφών που έχουν γίνει στον ΕΧΟ

Επιπρόσθετα επιτόκια

Ο ΕΧΟ θα καταβάλει επιπρόσθετο επιτόκιο ίσο με 2,5%, για τις ακόλουθες περιπτώσεις:

- Κεφάλαια που έχουν καταβληθεί προς τον ΕΧΟ ως συμμετοχή δανείων τελικών αποδεκτών και παραμένουν ανενεργά, δηλαδή δεν έχουν χορηγηθεί σε επιλέξιμες επιχειρήσεις (στην περίπτωση της χρηματοδότησης που παρέχεται, εκ των προτέρων, στον ΕΧΟ)

- Αποπληρωμές/επιστροφές δανείων που έχουν γίνει στον ΕΧΟ αλλά δεν έχουν μεταφερθεί στο ΕΤΕΑΝ.