Εισφορές: Πώς θα πάρουν ασφαλιστική ενημερότητα οι μη μισθωτοί

Η διαδικασία πληρωμής των δόσεων που αφορούν τις εκκαθαρισμένες εισφορές του 2017, παράλληλα με τις τρέχουσες εισφορές του 2018, «ξεκλειδώνει» και τις προϋποθέσεις λήψης ασφαλιστικής ενημερότητας για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες. Και αυτό γιατί η διαδικασία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πληρωμή των δόσεων, σε περίπτωση χρεωστικού υπολοίπου.

Συγκεκριμένα, εγκύκλιος που εκδόθηκε από το υπουργείο Εργασίας αφορά τον τρόπο πληρωμής των νέων ειδοποιητηρίων που αναμένεται να αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ, εκτός απροόπτου, την επόμενη εβδομάδα. Τα ειδοποιητήρια θα είναι διαφορετικά από αυτά που εκδίδονταν έως τώρα. Μάλιστα, η εγκύκλιος ορίζει ότι άλλα θα είναι τα ειδοποιητήρια για το 2018, καθώς η εκκαθάριση του 2017 καθυστέρησε να ολοκληρωθεί, και άλλα τα επόμενα χρόνια.

Αναλυτικά, η διαδικασία καθορίζει αφενός τα νέου τύπου ειδοποιητήρια «εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών» που θα λάβουν οι 1,4 μη μισθωτοί ασφαλισμένοι στον ΕΦΚΑ, αφετέρου, τον τρόπο πληρωμής των ειδοποιητηρίων, κυρίως εάν από τη διαδικασία εκκαθάρισης διαπιστώθηκε χρεωστικό υπόλοιπο, έχουν δηλαδή πληρωθεί λιγότερες εισφορές από αυτές που αντιστοιχούν στο εισόδημα του 2016.

Ειδικά σε αυτή την περίπτωση, ορίζεται ότι οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να εξοφλούν τις δόσεις τους με 4 τρόπους. Ειδικά για φέτος, δε, η 1η από τις 5 προβλεπόμενες δόσεις θα πρέπει να πληρωθεί έως τις 31 Μαΐου, ενώ οι τρέχουσες εισφορές Μαρτίου θα πρέπει, σύμφωνα με απόφαση του ΕΦΚΑ, να πληρωθούν έως τις 18 Μαΐου.

Προσοχή: Η διαδικασία αφορά μόνο τους μη μισθωτούς και όχι αυτούς που έχουν παράλληλη ασφάλιση και ως μισθωτοί, ούτε άλλωστε και τα «μπλοκάκια». Για αυτούς, η εκκαθάριση θα καθυστερήσει κι άλλο.

Τα ειδοποιητήρια για την εκκαθάριση ασφαλιστικών εισφορών θα έχουν νέα μορφή. Περιλαμβάνουν πίνακα συγκεντρωτικών στοιχείων με το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα όπως έχει δοθεί από την ΑΑΔΕ, το εισφοροδοτηθέν εισόδημα, οι μειώσεις ή οι εκπτώσεις, οι καταβλητέες και οι καταβληθείσες εισφορές, τα ποσά προς επιστροφή ή το υπόλοιπο ασφαλιστικής οφειλής που πρέπει να καταβληθεί με δόσεις.

Επίσης θα περιλαμβάνουν επιμέρους πίνακες, στους οποίους αναλύονται οι συγκεντρωτικές εγγραφές, και πίνακα στον οποίο θα απεικονίζονται το ποσό κάθε δόσης, η τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα καταβολής ως εμπρόθεσμη ημερομηνία πληρωμής αλλά και το σύνολο των προσαυξήσεων που αναλογεί σε εκπρόθεσμη καταβολή.

Το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης μπορεί να είναι χρεωστικό, πιστωτικό ή μηδενικό. Στην περίπτωση που διαπιστώνεται υπόλοιπο προς εξόφληση (χρεωστικό), η εγκύκλιος προβλέπει τμηματική καταβολή σε ισόποσες δόσεις, ο αριθμός των οποίων καθορίζεται από τους μήνες που υπολείπονται μέχρι το τέλος του έτους. Μάλιστα, κατά τους μήνες καταβολής δόσεων εκκαθάρισης (έως το τέλος του έτους) δεν θα εκδίδονται τρέχουσες εισφορές, καθόσον θα έχουν συμπεριληφθεί στην εκκαθάριση και θα εξοφλούνται μέσω των δόσεων.

Με δεδομένο βέβαια ότι η εκκαθάριση 2017 ολοκληρώνεται εντός του 2018 και έχουν δημιουργηθεί τρέχουσες εισφορές του νέου έτους, ειδικά για την πρώτη αυτή χρονιά εφαρμογής, η εγκύκλιος προβλέπει ότι θα εξοφλούνται συνδυαστικά τόσο οι απαιτητές δόσεις εκκαθάρισης, όσο και οι τρέχουσες εισφορές 2018 (συμπεριλαμβανομένης της τρέχουσας μη ληξιπρόθεσμης κατά την ημερομηνία πληρωμής εισφοράς), ως εξής:

- Εάν δεν οφείλονται τρέχουσες εισφορές, θα εξοφλούνται μία ή και περισσότερες δόσεις εκκαθάρισης. Για παράδειγμα εάν υπάρχει οφειλή από την εκκαθάριση του 2017, ύψους 1.000 ευρώ, ο ασφαλισμένος θα πρέπει να εξοφλεί την πρώτη δόση 200 ευρώ, κι αν καταθέσει μεγαλύτερο ποσό, θα εξοφλούνται (ολόκληρες ή μέρος αυτών) και οι υπόλοιπες δόσεις.

- Εάν οφείλεται η τρέχουσα μη ληξιπρόθεσμη εισφορά, θα εξοφλείται πρώτα η δόση της εκκαθάρισης και στη συνέχεια η εισφορά του 2018. Σε περίπτωση που η πληρωμή υπερβαίνει και το απαιτούμενο ποσό για την εξόφληση της τρέχουσας εισφοράς, με το ποσό που απομένει θα εξοφλούνται οι επόμενες υπό έκδοση δόσεις εκκαθάρισης.

- Εάν οφείλονται περισσότερες της μίας τρέχουσες εισφορές, θα εξοφλείται πρώτα η δόση της εκκαθάρισης, στη συνέχεια οι τρέχουσες, κι αν περισσεύει ποσό, θα καλύπτεται και μέρος ή το σύνολο της επόμενης δόσης.

- Εάν οφείλονται περισσότερες της μίας δόσεις και τρέχουσες εισφορές, θα εξοφλούνται με σειρά παλαιότητας, πρώτα οι δόσεις της εκκαθάρισης και στη συνέχεια οι τρέχουσες εισφορές.

Η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει επίσης ότι και στις τέσσερις παραπάνω περιπτώσεις, εάν υπάρχουν επιβαρύνσεις εκπρόθεσμης καταβολής δόσης εκκαθάρισης, αυτές θα πρέπει να εξοφλούνται κατά απόλυτη προτεραιότητα.

Να σημειωθεί ότι εάν το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι πιστωτικό, ειδικά για το τρέχον έτος, αυτό θα συμψηφιστεί με ενδεχόμενες οφειλές τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών του 2018.

Εφόσον μετά και τον συμψηφισμό αυτό υπάρχει υπόλοιπο, η εγκύκλιος ορίζει τα εξής: 

α. Ποσό άνω των 50,01 ευρώ, μπορεί να παραμείνει στον λογαριασμό του ασφαλισμένου, προκειμένου να συμψηφιστεί με ασφαλιστικές εισφορές επόμενων μηνών. Βασική προϋπόθεση να υποβληθεί σχετικό ηλεκτρονικό αίτημα στον ΕΦΚΑ έως τις 31/5/2018. Σε αντίθετη περίπτωση, το εναπομείναν πιστωτικό υπόλοιπο θα πιστωθεί στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου. Ήδη έχει προβλεφθεί η συμπλήρωση του αριθμού IBAN στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ.

β. Πιστωτικό υπόλοιπο έως 50,00 θα συμψηφιστεί με επόμενη τρέχουσα εισφορά.

Εφόσον η διαφορά εκκαθάρισης είναι μηδενική, παραμένει για τον ασφαλισμένο μόνο η υποχρέωση καταβολής τρεχουσών εισφορών 2018.

Η ασφαλιστική ενημερότητα

Μετά την εκκαθάριση εισφορών 2017, οι Μη Μισθωτοί ασφαλισμένοι θεωρούνται ενήμεροι εφόσον έχουν καταβάλει:

- Τις εισφορές έως 2016

- Την/τις απαιτητές δόσεις εκκαθάρισης 2017

- Το πλήρες ποσό εισφορών 2018 ή κατ' ελάχιστο το ποσό που αντιστοιχεί στην, κατά περίπτωση, κατώτατη μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών.

Για τα ειδοποιητήρια του 2018 δηλαδή, αρκεί η πληρωμή της ελάχιστης εισφοράς για να δοθεί ενημερότητα.

Σε περιπτώσεις ρύθμισης οφειλών, ισχύει η χορήγηση βεβαίωσης μηνιαίας διάρκειας.

Να σημειωθεί πως με παλαιότερη εγκύκλιο οριζόταν ότι μετά την οριστικοποίηση της ετήσιας ασφαλιστικής οφειλής (εκκαθάριση) και εφόσον προκύπτει υποχρέωση καταβολής εισφορών, για τη χορήγηση βεβαίωσης ασφαλιστικής ενημερότητας είναι απαραίτητη η καταβολή του πλήρους ποσού της/των απαιτητών δόσεων της εκκαθάρισης.

Υπενθυμίζεται, τέλος, πως Μη Μισθωτοί ασφαλισμένοι που αιτούνται βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας, λαμβάνουν βεβαίωση 6μηνης διάρκειας, εφόσον έχουν καταβάλει τις απαιτητές εισφορές κατά τον μήνα χορήγησης της βεβαίωσης.