Ναυτιλία: Στην κορυφή με αλλαγή στρατηγικής οι Ελληνες εφοπλιστές

Τα πλοία του μέλλοντος, η εισβολή των νέων τεχνολογιών,  οι ανατροπές στα χρηματοδοτικά εργαλεία της ναυτιλίας και η νέα γεωγραφία των πιστωτών, το μοντέλο οργάνωσης των επιχειρήσεων αλλά και η στρατηγική των Ελλήνων εφοπλιστών, που τους επέτρεψε να βγουν από το μάτι του κυκλώνα της διεθνούς κρίσης και να παραμείνουν στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης, βρέθηκαν στο επίκεντρο του ναυτιλιακού συνεδρίου TheSeaNation Conference, με τίτλο «Η παγκόσμια επίδραση της ναυτιλίας», που πραγματοποιήθηκε χθες στο Ίδρυμα Ευγενίδου.

Το ειδικό βάρος της ναυτιλίας στην παγκόσμια οικονομία περιέγραψε ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρος Βενιάμης, σημειώνοντας πως το 90% του παγκόσμιου εμπορίου καθώς και το 90% του εξωτερικού και 40% του εσωτερικού εμπορίου της Ε.Ε. διακινείται δια θαλάσσης.

Ο επικεφαλής της ΕΕΕ υπογράμμισε τον γεωστρατηγικό ρόλο της ναυτιλίας, αναφέροντας πως αποτελεί «το τέταρτο όπλο σε περιόδους κρίσης και ενισχύει τη στρατηγική θέση της χώρας ή της περιοχής που την κατέχει».

Η μεγέθυνση του ελληνόκτητου στόλου σε συνδυασμό με την εκ βάθρων ποιοτική αναβάθμισή του, σύμφωνα με τον Θ. Βενιάμη, ισχυροποίησε ακόμα περισσότερο τη θέση της Ελλάδας ως πρώτης δύναμης στον χώρο των θαλάσσιων μεταφορών και ως αξιόπιστο πάροχο θαλάσσιων μεταφορικών υπηρεσιών.

Οι Έλληνες εφοπλιστές βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που ξέσπασε το 2008: η παγκόσμια κατανάλωση μειώθηκε και μαζί της η ζήτηση για μεταφορά φορτίων. Η υπερπροσφορά πλοίων οδήγησε σε κατάρρευση των ναύλων και, ταυτόχρονα, έκλεισε η στρόφιγγα της τραπεζικής χρηματοδότησης.

Παρ’ όλα αυτά η ελληνόκτητη ναυτιλία κατάφερε να βγει αλώβητη από τις Συμπληγάδες και να βρίσκεται και πάλι στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης, αντιπροσωπεύοντας το 20% της χωρητικότητας του παγκόσμιου εμπορικού στόλου και το 50% του στόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ικανότητα που επέδειξαν οι Έλληνες πλοιοκτήτες στη φουρτούνα της παγκόσμιας κρίσης ανταμείφθηκε, μάλιστα, από το σύνολο της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας, η οποία τους παρέδωσε το «τιμόνι» κορυφαίων, πανίσχυρων Ενώσεων του κλάδου.

Έτσι, οι Έλληνες εφοπλιστές έχουν αναλάβει, πλέον, πρωταγωνιστικό ρόλο στην εκπροσώπηση της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας. Ρόλος που τους τοποθετεί στα κέντρα λήψης αποφάσεων για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας και όχι μόνο.

Τέσσερις Έλληνες είναι αυτή την περίοδο επικεφαλής των ισχυρότερων Ενώσεων της παγκόσμιας ναυτιλίας:

- Ο Πάνος Λασκαρίδης, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εφοπλιστικών Ενώσεων (ECSA)

- Ο Νίκος Τσάκος επανεξελέγη πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Ανεξάρτητων Ιδιοκτητών Δεξαμενοπλοίων (Intertanko)      

-O Γιάννης Πλατσιδάκης, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Πλοιοκτητών Ξηρού Φορτίου (Intercargo)

-O Αναστάσιος Παπαγιαννόπουλος, πρόεδρος της Bimco (2.100 μέλη σε 120 χώρες).

Θ. Βενιάμης: Η παγκόσμια ναυτιλία ανησυχεί για την επιβολή δασμών

Στο πλαίσιο του σημαντικά αναβαθμισμένου ρόλου που έχουν κατακτήσει οι Έλληνες εφοπλιστές στη διεθνή σκηνή, ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) Θ. Βενιάμης δεν δίστασε να εκφράσει την ανησυχία της παγκόσμιας ναυτιλιακής κοινότητας για την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

«Μέτρα προστατευτισμού απειλούν την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου και, άρα, τη βιωσιμότητα της παγκόσμιας ναυτιλίας. Γι’ αυτό η ναυτιλιακή κοινότητα παρακολουθεί με ενδιαφέρον και ανησυχία τις πρωτοβουλίες των ΗΠΑ στον τομέα της επιβολής δασμών. Δεδομένου του κινδύνου αντιμέτρων από άλλους εμπορικούς εταίρους», σημείωσε ο Θ. Βενιάμης.

Η στρατηγική κορυφής

Πώς έφθασαν, όμως, οι Έλληνες εφοπλιστές να ισχυροποιήσουν τη διεθνή τους θέση εν μέσω του τυφώνα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης;

Το εξήγησε ο Τεντ Πετρόπουλος, επικεφαλής της Petrofin Research, στην παρουσίασή του. Δύο είναι τα στοιχεία που «βγάζουν μάτι»: εκτοξεύθηκε στα ύψη η χωρητικότητα των πλοίων και, ταυτόχρονα, μειώθηκε δραματικά η μέση ηλικία του στόλου από 21,4 έτη το 2001 και 18,4 χρόνια το 2008 σε 11,8. έτη στα τέλη του 2017. Με αποτέλεσμα οι Έλληνες εφοπλιστές να ελέγχουν τον μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο εμπορικό στόλο του πλανήτη.

Ο βασικός λόγος της επιτυχίας των Ελλήνων εφοπλιστών, σύμφωνα με τον Τ. Πετρόπουλο, ήταν ότι αποφάσισαν να κινηθούν κόντρα στην παραδοσιακή τους τάση να προτιμούν να είναι μικροί και ανεξάρτητοι. «Συνειδητοποίησαν πως στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και με το διεθνές εμπόριο να αναπτύσσεται ραγδαία, έπρεπε να μεγαλώσουν και το έκαναν».

Είναι χαρακτηριστικό πως οι εταιρείες με στόλο χωρητικότητας άνω του 1 εκατ. τόνους (dwt) αυξήθηκαν από 60 σε 75. Ταυτόχρονα, οι εφοπλιστές που ήλεγχαν μέχρι τέσσερα πλοία μειώθηκαν σημαντικά και, πλέον, αντιπροσωπεύουν μόλις το 5% του ελληνόκτητου εμπορικού στόλου.

Η φυγή των ευρωπαϊκών τραπεζών από τη ναυτιλία

Την ίδια περίοδο, το νέο πλαίσιο λειτουργίας των τραπεζών οδήγησε τα ευρωπαϊκά πιστωτικά ιδρύματα να πάρουν αποστάσεις από τη ναυτιλία. Κι αυτό καθώς δεν είχαν, πλέον, τη δυνατότητα να περιμένουν τα «γυρίσματα» των ναυλαγορών σε θετικό έδαφος, όπως συνέβαινε παλαιότερα. Πλέον, ήταν υποχρεωμένες να εγγράφουν ως ζημία κάθε δάνειο ναυτιλιακής εταιρείας που δεν εξυπηρετούνταν εξαιτίας της πτώσης των ναύλων.

Έτσι, οι ευρωπαϊκές τράπεζες προσανατολίζονταν σε ολοένα ισχυρότερες ναυτιλιακές επιχειρήσεις, οι οποίες θα τους προσέφεραν μεγαλύτερες διασφαλίσεις.

Οι Έλληνες εφοπλιστές συνειδητοποίησαν, ταυτόχρονα, πως αν μεγάλωναν, θα είχαν περισσότερες επιλογές να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση.

Η μεγάλη αλλαγή που καταγράφηκε το 2017 (η επεξεργασία των στοιχείων δεν έχει ολοκληρωθεί) είναι πως οι ευρωπαϊκές τράπεζες διατηρούν, μεν, ισχυρή παρουσία στον χώρο της χρηματοδότησης των ναυτιλιακών επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων, αλλά, πλέον, ο μεγαλύτερος πιστωτής των Ελλήνων εφοπλιστών είναι η κινεζική Bank of China.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ενώ υποχωρούν ταχύτατα οι ευρωπαϊκές τράπεζες, εμφανίζονται να επανακάμπτουν στη ναυτιλία οι τράπεζες της Ιαπωνίας. Συνολικά, άνω του 50% των δανείων που έχουν λάβει οι Έλληνες εφοπλιστές προέρχονται, πλέον, από τράπεζες της Άπω Ανατολής.

Ναυτικοί και από… ΕΠΑ.Λ.       

Οι προοπτικές ανάπτυξης της ναυτιλίας τα επόμενα χρόνια δρομολογεί, ταυτόχρονα, εξελίξεις στα θέματα εκπαίδευσης και απασχόλησης των Ελλήνων ναυτικών.

Μιλώντας στο συνέδριο TheSeaNation, ο υπουργός Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής σημείωσε πως, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις, η παγκόσμια ναυτιλία θα χρειαστεί να απορροφήσει περί τις 150.000 στελέχη πρώτης γραμμής την επόμενη δεκαετία.

Για τον σκοπό αυτό προωθείται η ενίσχυση των ναυτικών ακαδημιών, με την πρόσληψη 290 ωρομίσθιων καθηγητών και την προκήρυξη 100 νέων θέσεων μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού.

Σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, ταυτόχρονα, αναζητείται φόρμουλα προκειμένου οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ να έχουν τη δυνατότητα επαγγελματικής διεξόδου στη ναυτιλία. Το θέμα βρίσκεται σε προκαταρκτικό στάδιο συζητήσεων και οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν τους επόμενους μήνες.

Ο Π. Κουρουμπλής κάλεσε τους Έλληνες εφοπλιστές να στηρίξουν τον κλάδο παραγωγής ανταλλακτικών και αναλώσιμων που χρησιμοποιούν τα πλοία.

Ο υπουργός Ναυτιλίας, παράλληλα, εξέφρασε την αισιοδοξία του για την αναγέννηση της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης. Σημείωσε τη νέα δεξαμενή 80.000 στο λιμάνι του Πειραιά (ΟΛΠ), υπενθύμισε την επένδυση και επαναλειτουργία των ναυπηγείων στο Νεώριο Σύρου και ανέφερε πως ξεμπλοκάρουν» τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά.