Φωτίου: Οι δαπάνες για την πρόνοια θα αυξηθούν στα 3 δισ. το 2019

Η Αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θ. Φωτίου, μίλησε σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής επί του νομοσχεδίου «Μετεξέλιξη του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων σε Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.) και λοιπές διατάξεις».

Ακολουθούν βασικά σημεία της ομιλίας:

«Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι, η ίδρυση και λειτουργία του ΟΠΕΚΑ, του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων Κοινωνικής Αλληλεγγύης που ψηφίζουμε σήμερα είναι ιστορική, είναι τομή για τη δημιουργία του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης. Για πρώτη φορά ιδρύεται Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης με δύο πυλώνες. Ο ένας είναι ο εθνικός μηχανισμός που ψηφίσατε το 2016 και ο δεύτερος είναι ο ΟΠΕΚΑ.

Ας μην γελιόμαστε. Όλοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι στην Ελλάδα ποτέ δεν υπήρξε Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ούτε βέβαια υπήρξε κανένα δίχτυ ασφαλείας για την ακραία φτώχεια. Αυτά τα περί «είχαν σχεδιάσει», τα «είχαν κάνει πιλοτικά» δεν ισχύουν. Ο ελληνικός λαός ξέρει ότι το 2017 έγινε το ΚΕΑ. Το 2017, 600.020 άνθρωποι έπαιρναν κάθε μήνα τουλάχιστον 65 εκατομμύρια. Όλα τα άλλα είναι για τη φιλολογία.
Τι υπήρχε πιο μπροστά; Υπήρχαν χιλιάδες ιδρύματα, ΜΚΟ -τις οποίες τώρα ανακάλυψε η Νέα Δημοκρατία και είμαι κατάπληκτη σήμερα- νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, φιλανθρωπικά σωματεία. Το κράτος της Φρειδερίκης, ισχυρό. Αυτό είχε αναλάβει το ένα κομμάτι της κοινωνικής προστασίας. Όλοι αυτοί ήταν χωρίς πιστοποίηση. Ελάχιστοι εξ’ αυτών είχαν πιστοποίηση όταν εμείς παραλάβαμε. Δεν υπήρχαν κοινές αρχές λειτουργίας. Εμείς θα φέρουμε τον νόμο σε λίγο καιρό –μέχρι σήμερα δεν υπήρχε- που θα κανονίζει πώς θα λειτουργούν όλα τα ιδρύματα για τα παιδιά, πώς θα λειτουργούν όλα τα ιδρύματα για τους ηλικιωμένους, πώς θα λειτουργούν όλα τα ιδρύματα για τους ανάπηρους. Είναι διαφορετικά αυτά όλα. Και μόνο σε όλον αυτόν τον κυκεώνα των ιδρυμάτων ήταν 63 ιδρύματα, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.

Σχετικά με τα κέντρα κοινωνικής προστασίας, τι κάναμε; Αμέσως ψηφίσαμε νόμο που υποχρέωσε όλα τα ιδρύματα του κράτους, επί ποινή άρσης της λειτουργίας τους -πολύ σκληρό πράγμα- να εγγραφούν υποχρεωτικά μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο σε ηλεκτρονικό μητρώο, το οποίο αναγκαστικά έπρεπε να αναφέρει τα πάντα για το κάθε ίδρυμα, ωφελούμενους, πότε μπήκαν, πότε βγήκαν, ποιοι είναι οι φιλάνθρωποι που βοηθούν, οι εθελοντές, ποιοι είναι οι κανονικοί εργαζόμενοι, ποια είναι η περιουσία του ιδρύματος. Υπήρχαν τεράστιες περιουσίες ιδρυμάτων και τα ιδρύματα ήταν καταχρεωμένα. Τεράστιες περιουσίες ιδρυμάτων, ξαναλέω, που δεν τις είχε δει η Νέα Δημοκρατία και που τις ανακάλυψε σήμερα. Όλο αυτό το κομμάτι θα το τακτοποιήσουμε πολύ σύντομα.

Μας δώσατε διακόσια πενήντα που σιγά-σιγά αυξάνονταν. Τα πιστοποιημένα ιδρύματα έγιναν πεντακόσια. Ξοδεύατε χωρίς κανέναν έλεγχο σε αυτά τα διακόσια πενήντα το 2014 -όταν εμείς παραλάβαμε την κατάσταση το 2015- 8 εκατομμύρια. Ούτε έλεγχος ούτε κριτήρια ούτε «γιατί».

Και σήμερα εξανίστασθε γιατί θέλουμε να βάλουμε κριτήρια σε όλα αυτά, με το άρθρο που έχουμε μέσα στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Αυτό, λοιπόν, ήταν το πρώτο, τα ιδρύματα.

Το δεύτερο: Τα επιδόματα. Τουλάχιστον εκατόν πενήντα επιδόματα –ων ουκ έστιν αριθμός- εδίδοντο από όλες τις αρχές, δήμους, περιφέρειες, Υπουργεία, οργανισμούς, όπως καλή ώρα ο ΟΓΑ, που έδινε το οικογενειακό επίδομα. Ο Οργανισμός Γεωργικών Ασφαλίσεων, που αφορούσε τους αγρότες, είχε αναλάβει να δίνει και το οικογενειακό επίδομα.

Τρίτον, το χαρτοφυλάκιο της πρόνοιας που παραλάβαμε εμείς: Πενήντα τέσσερις εξαντλημένοι υπάλληλοι που πάλευαν με το τέρας της γραφειοκρατίας χωρίς μηχανισμούς ελέγχου. Έπρεπε, δηλαδή -και εδώ όλοι το ξέρετε- να έχεις μπάρμπα στην Κορώνη για να μάθεις αν θα πάρεις ένα επίδομα, αν το δικαιούσαι, πότε θα στο δώσουν, πότε θα εγκριθεί, ποιο μέσο να βάλεις για να το πάρεις επιτέλους, αν μπορείς να βάλεις κάπου το ανάπηρο παιδί σου ή τον γνωστό του γνωστού σου, αν μπορείς να βάλεις τον ανάπηρο πατέρα σου κάπου δωρεάν ή να πληρώνεις ή τον ηλικιωμένο πατέρα σου, και ούτω καθ’ εξής. Γι’ αυτό το παλαιό καθεστώς συντηρούσε αυτό το σύστημα λυσσαλέα, διότι πρόσφερε την πιο μεγάλη «δεξαμενή» πολιτικής πελατείας και πολιτικής εξάρτησης που υπήρχε, κατά την άποψή μου, στο ελληνικό κράτος.

Όσο για τα χρήματα που διατίθεντο; Ήταν 2,2% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη ήταν διπλάσιος, 4,1% του ΑΕΠ. Να το σημειώσουμε: Από όλα τα ευρωπαϊκά κράτη ήμασταν τελευταίοι στις δαπάνες για την κοινωνική προστασία. Γιατί; Διότι η νεοφιλελεύθερη άποψη -την ακούσαμε και σήμερα εδώ- δεν επενδύει στην πρόνοια. Την πρόνοια τη θεωρεί «μαύρη τρύπα». «Εκεί ρίχνεις τα λεφτά και τα αφαιρείς από την ανάπτυξη», κατά το δικό τους μοντέλο. Άρα, όταν έχουμε ανάπτυξη, δίνουμε και μερικά «ψίχουλα» στην πρόνοια.

Στην Ελλάδα, όμως, ούτε αυτό ίσχυε. Τις εποχές της ευμάρειας, πάλι οι δαπάνες για την πρόνοια ήταν οι τελευταίες σε όλη την Ευρώπη. Εμείς ξέρουμε πια και από επιστημονικές μελέτες ότι κάθε ευρώ που ξοδεύεται για την πρόνοια έχει πολλαπλασιαστή στο ΑΕΠ της χώρας 1,03 ή 1,68, ανάλογα με το πού δίδεται. Δημιουργεί θέσεις εργασίας. Θα σας δείξω γιατί δημιουργήσαμε εμείς και πόσες θέσεις εργασίας. Αυτό επενδύεται αμέσως στην οικονομία και ξοδεύεται αμέσως για άλλους λόγους που θα αναφέρουμε άλλη φορά.

Γι’ αυτό όταν παραλάβαμε το 2015 έναν προϋπολογισμό 790.000.000, μέσα σε τρία χρόνια οικονομικής ασφυξίας τον φτάσαμε στο 1.836.000.000, δηλαδή δυόμισι φορές παραπάνω φέτος, το 2018. Το 2019 -αυτά που έχετε ψηφίσει- οι δαπάνες θα αυξηθούν στα 3 δισεκατομμύρια, δηλαδή αύξηση τέσσερις φορές περίπου, 400% μέσα σε αυτά τα χρόνια που εμείς αναλάβαμε.

Εμείς λέμε ότι οι δαπάνες για την πρόνοια αυξάνουν τις θέσεις εργασίας. Οι πενήντα τέσσερις υπάλληλοι της πρόνοιας έγιναν ογδόντα επί των ημερών μας. Επιπλέον, επτακόσιοι διορίστηκαν στα Κέντρα Κοινότητας με διαδικασίες ΑΣΕΠ. Επτακόσιες νέες θέσεις εργασίας. Επιπλέον, τώρα προικοδοτείται το κράτος με διακόσιους ογδόντα από τους σημερινούς υπαλλήλους του ΟΓΑ που θα ενταχθούν στον ΟΠΕΚΑ. Άρα, το νέο εθνικό σύστημα κοινωνικής προστασίας ξεκινάει με πάνω από χίλιους υπαλλήλους, εκεί που είχε πενήντα τέσσερις. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά.

To προετοιμάζουμε, βεβαίως, με μεγάλη επιμονή, γνώση και επινοητικότητα από το 2016. Καμία μνημονιακή δέσμευση δεν υπήρξε. Δεν είχαμε επ’ αυτού καμία μνημονιακή δέσμευση. Το λέμε, λοιπόν, με υπερηφάνεια: Είναι δικής μας σύλληψης, δικής μας ταυτότητας και το οικειοποιούμαστε πλήρως. Βασίζεται στις γνώσεις της ελληνικής πραγματικότητας. Απαντάει στις παθογένειες της προηγούμενης κατάστασης: Γραφειοκρατία, ταλαιπωρία, διαφθορά, πελατειακές σχέσεις. Έχει πολλαπλούς μηχανισμούς για να τις αποτρέψει. Γι’ αυτό το καταψηφίζει η Νέα Δημοκρατία. Έχει επινοήσει κάτι καινούργιο, ακόμη και για την Ευρώπη. Κυρίως, όμως, έχει στο κέντρο του τον άνθρωπο, την αξιοπρέπεια του, τα δικαιώματα του. Έχει στο κέντρο της σύλληψής του όλους τους Έλληνες πολίτες.

Κυρίες και κύριοι, δεν αφορά την ακραία φτώχεια, δεν αφορά τους άπορους, γιατί οι πολιτικές για το παιδί αφορούν όλα τα παιδιά. Οι πολιτικές για τους ανάπηρους αφορούν όλους μας, αφού όλοι μας κάποια στιγμή της ζωής μας μπορεί να περιέλθουμε σε αυτήν την κατάσταση. Οι πολιτικές για τους ηλικιωμένους είναι για όλους μας, γιατί, όπως βλέπετε, γερνάμε. Οι πολιτικές για τη στέγη είναι για όλους μας, όσους δεν έχουν σπίτι ή έχουν ένα δάνειο.

Γι’ αυτό, λοιπόν, το νέο εθνικό σύστημα κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης είναι όλο ψηφιακό, για να καταργήσει την ταλαιπωρία, τη γραφειοκρατία, την κομματική «προστασία», τις πελατειακές σχέσεις. Σε κάθε βήμα του διασταυρώνει έξι βάσεις δεδομένων του κράτους, φορολογικές, επιδοματικές κ.λπ., ώστε σε ένα λεπτό ο πολίτης να μπορεί να ξέρει τα δικαιώματά του, δηλαδή τι επιδόματα πρέπει να πάρει, τι λειτουργίες…
Κάθε ένας πολίτης, λοιπόν, θα μπορεί να ξέρει μέσα σε ένα λεπτό, άντε δύο, ακριβώς ποια είναι τα επιδόματα που δικαιούται, ποιες είναι υπηρεσίες που δικαιούται, ποια είναι τα προγράμματα που «τρέχουν» στην περιοχή του ή σε εθνικό επίπεδο στα οποία θέλει να πάρει μέρος.

Γιατί αυτά δεν έγιναν μέχρι σήμερα; Γιατί δεν διασυνδέσατε έξι βάσεις δεδομένων; Τόσο δύσκολο ήταν αυτό; Ελάτε να σας πω πόσο στοίχισε όλη αυτή η ιστορία, όταν έχετε φάει δισεκατομμύρια ευρώ για την περιβόητη κοινωνία της πληροφορίας, για την περιβόητη ιστορία της ηλεκτρονικοποίησης όλων των συστημάτων.
Φτιάξαμε, λοιπόν, το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ψηφιακό, με δύο πυλώνες. Τον πρώτο τον καταψήφισε η Νέα Δημοκρατία το 2016. Ήξερε, είχε καταλάβει ότι αυτός της απέκοβε τον «ομφάλιο λώρο» της πελατείας της. Ήταν τα διακόσια σαράντα Κέντρα Κοινότητας στους δήμους, το ενιαίο σύστημα γεωπληροφορικής, οι επτακόσιοι νέοι υπάλληλοι με ΑΣΕΠ.

Πηγαίνει, λοιπόν, ο Έλληνας πολίτης στο Κέντρο Κοινότητας με το ΑΦΜ του ή τον ΑΜΚΑ του και ρωτά: «Τι επιδόματα μπορώ να πάρω; Τι υπηρεσίες δικαιούμαι; Σε ποια προγράμματα ανεργίας μπορώ να μπω»; Οι υπάλληλοι απαντούν αμέσως για τα επιδόματα που μπορεί να πάρει, γιατί μπροστά στον υπάλληλο έρχεται όλη η κατάσταση του πολίτη. Δηλαδή, τα εισοδήματά του, η περιουσία του, τα παιδιά του, τα επιδόματα που παίρνει. Τα πάντα διασταυρωμένα.

Επομένως, αμέσως ο υπάλληλος σου λέει τι δικαιούσαι. Αμέσως σου λέει ποιες υπηρεσίες θα πάρεις ακόμα. Δηλαδή, φτηνό ρεύμα, νερό. Αν δικαιούσαι βρεφονηπιακό για το παιδί σου, τρόφιμα και μια σειρά υπηρεσίες για τις οποίες ενημερώνει. Για παράδειγμα για τα προγράμματα του ΟΑΕΔ ή για τα διαθέσιμα προγράμματα εκπαίδευσης ή εξειδίκευσης.

Αυτό το σύστημα δεσμευόμαστε ως Κυβέρνηση να το δώσουμε σε όλους τους δήμους μέσα στον επόμενο μήνα και πέραν των διακοσίων σαράντα. Στους τριακόσιους είκοσι πέντε δήμους, υπό τον όρο ότι θα μας ορίσουν διαπιστευμένους υπαλλήλους για να το «τρέχουν» οι κοινωνικές υπηρεσίες τους. Δεν πρόκειται να μείνουμε εδώ.

Μόλις όμως γίνει αυτή η αίτηση κι αφού ο πολίτης καταλάβει τη διαδικασία, γιατί εκείνη την ώρα ο υπάλληλος τον βοηθάει να κάνει την αίτηση, μπορεί να την κάνει κι από το σπίτι του. Μετά η αίτηση μεταβιβάζεται αυτομάτως στον ΟΠΕΚΑ. Να, λοιπόν, ο ΟΠΕΚΑ με δικό του γεωπληροφοριακό σύστημα, συνδεδεμένο αμέσως με τον μηχανισμό.

Ο ΟΠΕΚΑ έχει, σύμφωνα με τον νόμο, κριτήρια στο πληροφοριακό του σύστημα και κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες ψηφιακά για να αποδώσει το επίδομα στον πολίτη. Και τον ενημερώνει πότε θα το πάρει και από πού. Δηλαδή σε ποιο λογαριασμό απ’ αυτούς που έχει δηλώσει θα το πάρει. Αυτό είναι το Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Αλληλεγγύης αυτής της Κυβέρνησης, των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Κι άμα είχατε άλλο, να μου το δείξετε, γιατί πραγματικά με ενδιαφέρει πάρα πολύ αυτό».