Ποιοι και πώς δικαιούνται προσωρινή σύνταξη

Προσωρινή σύνταξη, στο 80% της εκτιμηθείσας οριστικής τους, μέσα σε δύο μήνες από την κατάθεση των απαραίτητων δικαιολογητικών θα μπορούν να λάβουν πλέον οι συνταξιούχοι.

Τον νέο τρόπο έκδοσης προσωρινών συντάξεων ορίζει νόμος που ψηφίστηκε εντός του 2017 και χθες, ο ΕΦΚΑ εξέδωσε την απαιτούμενη εγκύκλιο που ανάβει το πράσινο φως για την έναρξη της διαδικασίας.

Η νομοθετική διάταξη προβλέπει πως όσοι υποβάλλουν ηλεκτρονική αίτηση συνταξιοδότησης πρέπει να λάβουν σε ένα 2μηνο ως προσωρινή παροχή το 80% της εκτιμηθείσας οριστικής τους σύνταξης, μέχρι την έκδοσή της.

Προσοχή, αφορά αιτήσεις από 13/5/2016. Για όλους όσοι έχουν καταθέσει αιτήσεις πριν από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, προβλέπεται η λήψη προσωρινής σύνταξης, η οποία όμως υπολογίζεται διαφορετικά: ήτοι στο 50% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών των 12 τελευταίων μηνών ασφάλισης πριν την αίτηση, χωρίς ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα.

Αναλυτικά, η εγκύκλιος ορίζει ότι επιβάλλεται η ηλεκτρονική αίτηση στον ηλεκτρονικό κόμβο του ΕΦΚΑ, με τη συμπλήρωση όλων των πεδίων που είναι απαραίτητα για τον υπολογισμό της σύνταξης. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι θα πρέπει να υποβάλλουν εντύπως στο αρμόδιο υποκατάστημα του ΕΦΚΑ ειδική Υπεύθυνη Δήλωση ως προς την ακρίβεια του χρόνου ασφάλισης και των αποδοχών που δηλώνουν στην ηλεκτρονική αίτηση, καθώς και ότι πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης της προσωρινής και οριστικής σύνταξης.

Οι ασφαλισμένοι με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης οφείλουν επιπλέον να δηλώσουν αναλυτικά τα Ταμεία στα οποία ασφαλίστηκαν διαδοχικά, τον χρόνο ασφάλισης ανά ενταχθέν Ταμείο και συνολικά τις αντίστοιχες αποδοχές/εισόδημα, τον τυχόν χρόνο παράλληλης ασφάλισής τους, καθώς και το Ταμείο στο οποίο έχουν τυχόν οφειλές και το αντίστοιχο ποσό.

Προσοχή: Στην περίπτωση ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και αυτοαπασχολούμενων, θα πρέπει να ελεγχθεί εάν έχουν καταβληθεί οι προβλεπόμενες εισφορές. Συνεπώς, οι ασφαλισμένοι θα πρέπει επιπλέον να καταθέσουν υπηρεσιακό σημείωμα του αρμόδιου Τμήματος εισφορών σχετικά με τις τυχόν οφειλόμενες εισφορές. Παράλληλα, υφίσταται και η υποχρέωση των ασφαλισμένων για την κατάθεση όλων των δικαιολογητικών που είναι απαραίτητα για την οριστική απόφαση συνταξιοδότησης.

Εφόσον όλα τα απαραίτητα έγγραφα κατατεθούν, η έκδοση της διοικητικής πράξης απόδοσης της προσωρινής σύνταξης θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε 2 μήνες. Αν πρόκειται για περίπτωση διαδοχικής ή σύνταξης αναπηρίας, το δικαίωμα στην προσωρινή αρχίζει την πρώτη ημέρα του επόμενου της ημερομηνίας κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης μήνα και λήγει στο τέλος του μήνα κατά τον οποίο εκδίδεται η οριστική απόφαση συνταξιοδότησης.

Η απόφαση για έγκριση ή απόρριψη του αιτήματος δεν υπόκειται σε προσφυγή.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, το ποσό για τη σύνταξη γήρατος υπολογίζεται στο 80% της οριστικής (εθνική και ανταποδοτική). Στην περίπτωση μειωμένης, το ποσό μειώνεται αντίστοιχα προς το ποσοστό μείωσης που προβλέπεται. Στη δε περίπτωση σύνταξης αναπηρίας, η προσωρινή υπολογίζεται στο 80% της οριστικής (εθνική και ανταποδοτική) με τα ποσοστά μείωσης του ν. Κατρούγκαλου (π.χ. για ποσοστό αναπηρίας 67% έως 79,99% χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης κ.λπ.). Το ποσό της προσωρινής λόγω αναπηρίας που οφείλεται σε εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια δεν μπορεί να υπολείπεται των 768€.

Ιδιαίτερη αξία έχει το νέο καθεστώς για τους επιζώντες δικαιούχους σύνταξης λόγω θανάτου. Η προσωρινή σύνταξη διαμορφώνεται στο 50% της εκτιμηθείσας οριστικής σύνταξης χηρείας. Ισχύουν ωστόσο τα πρόσφατα κατώτατα όρια κι έτσι η προσωρινή σύνταξης χηρείας δεν μπορεί να υπολείπεται των 360 ευρώ. Μάλιστα οι ειδικοί εκτιμούν ότι με την εγκύκλιο ανοίγει παράθυρο ώστε την προσωρινή των 360 ευρώ να τη λάβουν και οι χήρες που λαμβάνουν ήδη προσωρινή σύνταξη με το νόμο Κατρούγκαλου και είναι κατώτερη. Αρκεί να υποβάλουν ηλεκτρονικά νέα αίτηση προσωρινής σύνταξης.

Προσωρινή σύνταξη με τον ηλεκτρονικό τρόπο δεν δίδεται όταν:

* Δεν έχει διακοπεί η εργασία/αυτοαπασχόληση ή χορηγείται ήδη προσωρινή για την ίδια αιτία.

* Είναι απαραίτητη η αναγνώριση χρόνων ασφάλισης για θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης. «Παράθυρο» υπάρχει μόνο εφόσον εκδοθεί η απόφαση αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης, ακόμα και αν η εξαγορά γίνει τμηματικά με παρακράτηση από τη σύνταξη, χορηγείται προσωρινή από την αρχική αίτηση. Το ποσό της μηνιαίας δόσης μπορεί να παρακρατείται από την προσωρινή.

* Υπάρχουν οφειλές από εισφορές, το ποσό των οποίων υπερβαίνει τα προβλεπόμενα ποσά. Αν πληρωθεί το υπερβάλλον ποσό, η προσωρινή καταβάλλεται.

Εφόσον εκδοθεί η οριστική απόφαση απονομής της σύνταξης, η προσωρινή σύνταξη θα συμψηφιστεί με αυτή της οριστικής. Εάν τελικά διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ή ότι τα στοιχεία που αναφέρονται στην αίτηση είναι ανακριβή, με συνέπεια να έχει χορηγηθεί αχρεωστήτως η προσωρινή σύνταξη, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά θα αναζητούνται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις περί επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών.