Τα καυτά προαπαιτούμενα στη «λίστα των 88»

Απρόσκοπτη διενέργεια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, λήψη απόφασης για ενδεχόμενη μείωση του αφορολόγητου από το 2019 τον ερχόμενο Μάιο, αποκρατικοποιήσεις υπό ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, πλήρης κατάργηση της έκπτωσης ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Αιγαίου το καλοκαίρι και -αν χρειαστεί- αύξηση των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ σε συνδυασμό με διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ώστε η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ τον Αύγουστο να οδηγήσει στη βεβαίωση εσόδων ίδιων με τα φετινά.

Αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά παραδοτέα της τέταρτης αξιολόγησης, τα οποία περιγράφονται στο compliance report των δανειστών που εγκρίθηκε κατά τη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup.

Στην έκθεση μεταξύ άλλων προβλέπεται:

• Ρυθμός ανάπτυξης στο 1,6% το 2017, χαμηλότερα από την προηγούμενη εκτίμηση για ρυθμό ανάπτυξης 2,1%. Σημειώνεται πως κόστισαν οι καθυστερήσεις στο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, αλλά και η ασθενέστερη της εκτιμώμενης ιδιωτική κατανάλωση.

• 2018: Ιδιωτική κατανάλωση και επενδύσεις, οι κύριοι παράγοντες ανάπτυξης για το τρέχον έτος. Τυχόν καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος αλλά και ενδεχόμενη υποεκτέλεση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων του 2018 θα είχαν επιβλαβείς συνέπειες για την ανάπτυξη. Προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης 2,5% το 2018 και το 2019, 2,3% το 2020 και 2,1% το 2021.

• Ανεργία: Θα μειωθεί από το 21,7% του εργατικού δυναμικού το 2017 σε 20,1% το 2018, σε 18,4% το 2019, στο 16,8% το 2020 και στο 15,5% το 2021.

• Πρωτογενές πλεόνασμα 2017: Οι δανειστές συμφωνούν ότι θα υπάρχει υπεραπόδοση τουλάχιστον 0,5% (μαξιλάρι ασφαλείας έναντι τυχόν αναθεωρήσεων από τη Eurostat) σε σχέση με τον στόχο για πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ. Πριν τη διανομή κοινωνικού μερίσματος και άλλων παροχών έφτανε το 3% του ΑΕΠ ή μετά από αυτές τις παροχές αναμένεται να φτάσει στο 2,3% του ΑΕΠ. Η υπεραπόδοση του 2017 συνδέεται κυρίως με την υποεκτέλεση των δημόσιων δαπανών, κυρίως των κοινωνικών, και σε μικρότερο βαθμό από τις καλύτερες των αναμενόμενων επιδόσεις των δημόσιων εσόδων πατά στις σημαντικές υστερήσεις των εσόδων από άμεση φορολογία.

• Πρωτογενές πλεόνασμα 2018: Προβλέπεται ότι θα φτάσει στο 3,7% του ΑΕΠ έναντι στόχου για 3,5%. Ο δημοσιονομικός χώρος του 0,2% θα χρησιμοποιηθεί για την αύξηση του κονδυλίου επιδομάτων τέκνου, μετά την ενεργοποίηση του οποίου το πρωτογενές αποτέλεσμα εκτιμάται στο 3,5% του ΑΕΠ.

Αβεβαιότητα

Το βασικό δημοσιονομικό σενάριο (3,5% του ΑΕΠ πρωτογενές πλεόνασμα το 2018) υπόκειται σε σημαντική αβεβαιότητα. Η πρόβλεψη βασίζεται στην πλήρη εκτέλεση των εκτιμήσεων του προϋπολογισμού, οι οποίες αποδεδειγμένα στο παρελθόν δεν τηρήθηκαν στο σκέλος των δαπανών δημόσιων επενδύσεων. Υπάρχουν κίνδυνοι, εξαιτίας πιθανών καθυστερήσεων στην εφαρμογή μέτρων που έχουν ψηφιστεί αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα, κυρίως στο μέτωπο της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης και της αναμενόμενης ευθυγράμμισης των αντικειμενικών αξιών με τις αγοραίες, η οποία θα επηρεάσει τον ΕΝΦΙΑ του 2018.

Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί

Οι θεσμοί πιστοποίησαν τις διατάξεις νόμου με τις οποίες σχεδόν όλοι οι πλειστηριασμοί θα διεξάγονται ηλεκτρονικά από τα μέσα Φεβρουαρίου και μετά. Προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη υλοποίηση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας, θα δημιουργηθεί ένα λεπτομερές σύστημα παρακολούθησης και πιστοποίησης της διενέργειάς τους. Για την πιστοποίηση ότι το συγκεκριμένο προαπαιτούμενο έχει πλήρως εφαρμοστεί, οι θεσμοί θα χρησιμοποιήσουν ένα εργαλείο παρακολούθησης για την επιβεβαίωση ότι διενεργείται μια συνεχής και απρόσκοπτη ροή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών από τα τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου, πιστοποιώντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα της μετάβασης στη βάση του πλήθους των προγραμματισμένων πλειστηριασμών σε φυσική μορφή, σε ηλεκτρονικούς.

«Η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της πλατφόρμας ηλεκτρονικών πλειστηριασμών θα συνεχιστεί σε σταθερή βάρη και στην περίπτωση όπου προκύψουν οποιαδήποτε εμπόδια, οι ελληνικές αρχές θα λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να τα αντιμετωπίσουν. Οι θεσμοί θα καταγράψουν την αποτελεσματικότητα του συστήματος ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και η θετική αξιολόγηση θα αποτελεί ένα πρόσθετο προαπαιτούμενο για την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου» σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Αποκρατικοποιήσεις

Από την έκθεση προκύπτει ότι έχουν υπολογιστεί έσοδα 1 δισ. ευρώ έως το καλοκαίρι από αποκρατικοποιήσεις, μεταξύ των οποίων από την πώληση του 67% του ΟΛΘ, του 5% του ΟΤΕ, την επέκταση της σύμβασης του «Ελ. Βενιζέλος», την πώληση του 100% της Ελληνικό Α.Ε, του 66% του ΔΕΣΦΑ, την πώληση ποσοστού των ΕΛΠΕ. Περισσότερα έσοδα αναμένονται αν οι ελληνικές αρχές επιταχύνουν τις διαδικασίες για την πώληση του 65% της ΔΕΠΑ, την πώληση του 17% της ΔΕΗ, του 11% της ΕΥΔΑΠ, του 23% της ΕΥΑΘ.

Συνολικά από αποκρατικοποιήσεις προβλέπονται έσοδα 17 δισ. ευρώ από το 2017 έως και το 2060, εκ των οποίων 13 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις εκτός τραπεζικού τομέα. «Δεν προβλέπεται νέα ανακεφαλαιοποίηση σε αυτή τη φάση», σημειώνεται στην έκθεση.

Το χρέος

Στη βάση των εκτιμήσεων για την εξέλιξη του δημόσιου χρέους έως το 2060 υπάρχουν εκτιμήσεις ότι από τα 86 δισ. ευρώ του τρίτου προγράμματος θα εκταμιευθούν τελικά τα 58,6 δισ. ευρώ, αφήνοντας στην άκρη 27,4 δισ. ευρώ, ενώ καθοριστική είναι και η είσπραξη 17 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις έως το 2060. Τα πρωτογενή πλεονάσματα τοποθετούνται στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και στη συνέχεια προβλέπεται μείωση κατά περίπου μισή μονάδα τον χρόνο, μέχρι να φτάσουν στο 2,2% το 2025.

Στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά σενάρια. Στο καλύτερο, το 2060 το χρέος διαμορφώνεται στο 79,5% του ΑΕΠ, στο χειρότερο, στο 244,1% του ΑΕΠ. Σε όλα τα σενάρια, το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2020 και στην περίοδο 2023-60 από 1,5% έως και 2,3% κατά μέσο όρο. Στο χειρότερο σενάριο (244,1% του ΑΕΠ), το πλεόνασμα είναι το χαμηλότερο, το ίδιο και ο ρυθμός ανάπτυξης.

Ο χάρτης των 88 προαπαιτουμένων της τέταρτης αξιολόγησης

Ξεχωρίζουν οι δεσμεύσεις για το αφορολόγητο και τον ΕΝΦΙΑ, οι προτροπές για τη διευθέτηση των κόκκινων δανείων, τα αγκάθια για την τοποθέτηση γενικών γραμματέων τετραετούς θητείας στο δημόσιο, μέσω ΑΣΕΠ.

Μεταξύ άλλων προβλέπεται:

1. Αφορολόγητο: Η ελληνική κυβέρνηση, τον Μάιο του 2018, θα φέρει μπροστά τη μείωση του αφορολόγητου από το 2019 (σ.σ. αντί για το 2020), εάν το ΔΝΤ σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις ελληνικές αρχές κρίνουν ότι μια εμπροσθοβαρής εφαρμογή απαιτείται προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019, χωρίς επιβλαβή για την ανάπτυξη μέτρα. Εάν χρειαστεί, η Ελλάδα θα υιοθετήσει νομοθεσία, σε συμφωνία με τους θεσμούς, για τη διασφάλιση της ακριβούς επίτευξης του δημοσιονομικού στόχου με έναν τρόπο ο οποίος θα είναι θετικός για την ανάπτυξη. Σε συνεργασία με τους θεσμούς, τον Μάιο του 2018, οι ελληνικές αρχές θα υιοθετήσουν την απαραίτητη δευτερεύουσα νομοθεσία για την εφαρμογή των αντίμετρων από το 2019.

2. ΕΝΦΙΑ: Τον Μάιο του 2018, η ελληνική κυβέρνηση θα ψηφίσει την προσαρμογή των συντελεστών φόρου του ΕΝΦΙΑ και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, αν χρειαστεί, προκειμένου να εκδοθούν τα εκκαθαριστικά τον Αύγουστο χωρίς μεταβολή στους βεβαιωμένους φόρους σε σχέση με φέτος.

3. ΦΠΑ στα νησιά: Πλήρης κατάργηση της έκπτωσης στο τέλος Ιουνίου 2018.

4. Κοινή είσπραξη φόρων και ασφαλιστικών εισφορών: Οι ελληνικές αρχές σε συνεργασία με τους θεσμούς έχουν συμφωνήσει στην εκπόνηση ενός οδικού χάρτη για την ενιαία είσπραξη φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Αναμένεται στα τέλη Ιανουαρίου 2018.

5. Εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών δημοσίου: Παρά την πρόοδο, απαιτούνται μεγαλύτερες προσπάθειες για την εκκαθάριση του στοκ και την εξάλειψη των παραγόντων συσσώρευσης νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών. Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις θα πρέπει να έχουν μηδενιστεί το καλοκαίρι του 2018.

6. Κόκκινα δάνεια: Χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων μείωσής τους το 2018 και το 2019. Οι τράπεζες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία τα οποία έχουν νομοθετηθεί στη διάρκεια της πρώτης και της δεύτερης αξιολόγησης του τρίτου προγράμματος.

7. Γενικοί γραμματείς τετραετούς θητείας: Το αργότερο έως τον Ιούνιο 2018, η τοποθέτηση 69 γενικών γραμματέων.

8. Ναυτιλία: Τον Μάρτιο η αναθεώρηση του ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος.

9. Συντάξεις: Επανυπολογισμός όλων των συντάξεων μέχρι τα μέσα Μαρτίου, για να γίνουν οι μειώσεις το 2019. Τον Απρίλιο θα πρέπει να έχει γίνει η επεξεργασία όλων των αιτήσεων κύριας συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν το 2016, να ολοκληρωθεί η επεξεργασία του 30% των αιτήσεων συνταξιοδοτήσεων που υποβλήθηκαν το 2017 και 13.800 αιτήσεων επικουρικών συντάξεων που υποβλήθηκαν από 1/1/2015 έως 31/12/2016.

10. ΕΚΑΣ: Μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει να εκδοθεί η υπουργική απόφαση για την περικοπή του ΕΚΑΣ του 2019.

11. Φάρμακα: Νέο δελτίο τιμών φαρμάκων μέχρι το Μάιο του 2018 με στόχο τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης.

12. Αδήλωτη εργασία: Μέχρι τον Μάιο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διασύνδεση των ηλεκτρονικών συστημάτων του υπουργείου Εργασίας, του υπουργείου Οικονομικών, του ΣΕΠΕ, ΟΑΕΔ, ΕΦΚΑ και της ελληνικής αστυνομίας για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών.

13. ΔΕΗ: Τον Φεβρουάριο, ο νόμος για τις προς πώληση μονάδες της ΔEH. Νωρίτερα η κυβέρνηση στέλνει την τελική δεσμευτική συμφωνία για τις προς πώληση μονάδες στην Κομισιόν. Επιπλέον μέτρα για την είσπραξη των ανεξόφλητων λογαριασμών.

* Δείτε την έκθεση συμμόρφωσης και το επικαιροποιημένο μνημόνιο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.