Ρέτσος: Τι «φρενάρει» τις ξένες επενδύσεις στον τουρισμό

Όλη τη «βεντάλια» των θεμάτων που βρίσκονται στο επίκεντρο του προβληματισμού των παραγόντων του τουρισμού άνοιξε χθες ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Ρέτσος, σε έναν ανεπίσημο απολογισμό της χρονιάς που ολοκληρώνεται και ενόψει της νέας τουριστικής περιόδου.

Βασικά στοιχεία των εκτιμήσεων του επικεφαλής του ΣΕΤΕ αφορούσαν στα «κόκκινα» δάνεια στον χώρο του τουρισμού, τα εμπόδια που αποτρέπουν την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, τον τρόπο που επιδρούν στον ελληνικό τουρισμό η γεωπολιτική αστάθεια αλλά και η οικονομική κατάσταση σε βασικές χώρες της Ευρώπης και τις πρώτες ενδείξεις από την εικόνα των κρατήσεων στις βασικές αγορές για το 2018.  Σε ό,τι αφορά τα βασικά μεγέθη του ελληνικού τουρισμού, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ εκτίμησε πως η ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2017 θα προσεγγίσουν τα 14,5 δισ. ευρώ.

Για το 2018 ανέφερε πως οι ενδείξεις οδηγούν στην εκτίμηση πως διατηρείται η ανοδική δυναμική του ελληνικού τουρισμού και για τη χρονιά που έρχεται. Σημείωσε ταυτόχρονα ως ενισχυτικό παράγοντα το γεγονός πως ενισχύεται το καταναλωτικό κλίμα στις ευρωπαϊκές αγορές, γεγονός που ευνοεί τα ταξίδια.

Δίνοντας μια πρόγευση για το 2018, ο Γ. Ρέτσος αναφέρθηκε στον «πρόδρομο δείκτη» του προγραμματισμού αεροπορικών θέσεων για το 2018. Όπως σημείωσε, σύμφωνα με τα στοιχεία Νοεμβρίου, οι προγραμματισμένες θέσεις για το 2018 κατέγραφαν αύξηση 4% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2016. Σημείωσε, ωστόσο, πως τον Νοέμβριο του 2016 οι προγραμματισμένες θέσεις εμφάνιζαν άνοδο 19% σε σύγκριση με το 2016. Όπως αποδείχθηκε, ωστόσο, πραγματοποιήθηκαν σχεδόν οι μισές από τις επιπλέον προγραμματισμένες θέσεις, με αποτέλεσμα η πραγματική αύξηση θέσεων να φθάσει στο + 8%-9%.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Euro2day.gr, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ επιβεβαίωσε πως ο περιορισμός των επιπλέον αεροπορικών θέσεων από το +19% του αρχικού προγραμματισμού στο +8%-9% που τελικά υλοποιήθηκαν, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη ρωσική αγορά. Όπως εξήγησε, από το καλοκαίρι του 2017 καταγράφεται στροφή των Ρώσων στην αγορά της Τουρκίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιστρέφουν οι Ρώσοι επισκέπτες στην παλαιά τους συνήθεια να πραγματοποιούν τις κρατήσεις τους σχετικά αργά (late bookings). Με αυτά τα δεδομένα, δεν μπορεί να προδιαγραφεί η εξέλιξη της κίνησης από τη Ρωσία προς τη χώρα μας το 2018.

Σε ανοδικό momentum, αντίθετα, βρίσκονται άλλες αγορές, δημιουργώντας προσδοκίες ότι θα ισοσκελιστούν ή και θα υπερκαλυφθούν οι όποιες απώλειες από αγορές όπως της Ρωσίας.

Αναφερόμενος στην αγορά της Τουρκίας, ο Γ. Ρέτσος σημείωσε πως ανακάμπτει από φέτος και εμφανίζει ισχυρή ανοδική δυναμική για την επόμενη χρονιά. Υπογράμμισε, μάλιστα, πως ένα από τα χαρακτηριστικά του τουρκικού τουρισμού είναι πως την περίοδο μεγάλης υποχώρησης ακολουθεί μια περίοδος γρήγορης ανάκαμψης.

Στο φλέγον θέμα των κόκκινων δανείων στον τουρισμό, ο επικεφαλής του ΣΕΤΕ σημείωσε με έμφαση πως, παρότι έχει δημιουργηθεί διαφορετική εντύπωση, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τουριστικών επιχειρήσεων δεν υπερβαίνουν τα 3 δισ. ευρώ σε σύνολο 8 δισ. δανειακών υποχρεώσεων των επιχειρήσεων του τουριστικού τομέα.

Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, μάλιστα, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, χαρακτηρίζοντας «υποδανεισμένο» τον χώρο του τουρισμού. Εξήγησε, μάλιστα, πως η εκτίμηση αυτή προκύπτει από το γεγονός πως ενώ ο τουρισμός αντιπροσωπεύει το 20% του ΑΕΠ της χώρας, εντούτοις ο συνολικός δανεισμός των επιχειρήσεων του χώρου δεν ξεπερνά τα 8 δισ. ευρώ σε σύνολο 100 δισ. ευρώ οφειλών του ιδιωτικού τομέα προς τις τράπεζες.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοποθέτηση του προέδρου του ΣΕΤΕ σχετικά με τις μεταβλητές που επηρεάζουν την προσέλκυση μεγάλων τουριστικών επενδύσεων. Ο Γ. Ρέτσος έσπευσε να τονίσει πως το βασικό εμπόδιο δεν είναι το φορολογικό πλαίσιο αλλά η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και τα προβλήματα στον χώρο της δικαιοσύνης, μέσω των οποίων δημιουργούνται εμπλοκές που κάνουν διστακτικούς τους ενδιαφερόμενους επενδυτές.

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, η εκτίμηση αυτή προκύπτει από σειρά επαφών με υποψήφιους επενδυτές, οι οποίοι προσδιορίζουν τη χωροταξία και τη δικαιοσύνη ως τα βασικότερα εμπόδια για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Euro2day.gr, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ σημείωσε πως στις επαφές της ηγεσίας του συνδέσμου με τους εκπροσώπους των θεσμών θέτει, διαχρονικά, τη χωροταξία και τη δικαιοσύνη ως θέματα που θα πρέπει να επιλυθούν το ταχύτερο.

Ο Γ. Ρέτσος χαρακτήρισε «όχι καλά νέα» πρόσφατες αναφορές που έκαναν λόγο για περαιτέρω καθυστέρηση για επιπλέον δύο χρόνια της οριστικοποίησης του χωροταξικού σχεδίου της χώρας και την άσκηση πολιτικής μέσω των χωροταξικών σχεδίων των Περιφερειών ως λύση ανάγκης μέχρι τότε.

Αναφερόμενος στις μισθώσεις κατοικιών μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών όπως η Airbnb, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ χαρακτήρισε επιβεβλημένο να τεθούν κανόνες στη συγκεκριμένη δραστηριότητα, την οποία χαρακτήρισε «γκρίζα» εξαιτίας της μη ύπαρξης σαφούς θεσμικού πλαισίου που θα τη ρυθμίζει, ώστε να μη λειτουργεί αθέμιτα ως προς τις τουριστικές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούν υπό ασφυκτικό φορολογικό πλαίσιο.

Χαρακτήρισε, μάλιστα, «ασθενή» τη ρύθμιση που επέλεξε η κυβέρνηση για τις μισθώσεις κατοικιών ενώ εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για το πώς θα διασφαλιστεί η παροχή από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες προς τις αρμόδιες αρχές στοιχείων των συναλλαγών (μισθώσεων) που πραγματοποιούνται.

Σχετικά με τα προγράμματα κατάρτισης που υλοποιεί το Ινστιτούτο ΣΕΤΕ και το πρόγραμμα voucher εργασίας, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ σημείωσε πως το 1/3 όσων μετέχουν σε αυτά βρίσκει στη συνέχεια μόνιμη θέση απασχόλησης στον τουρισμό. Σε αντίθεση με τα αντίστοιχα προγράμματα άλλων τομέων, όπου το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνά το 8-12%.