«Το ενεργειακό σύστημα της χώρας κατέρρευσε τον Ιανουάριο του 2017 και σε δύο περιπτώσεις αποσοβήθηκαν την τελευταία στιγμή μπλακ άουτ στην ηλεκτροδότηση...».
Με τον τρόπο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην τρίτη έκθεσή της για την Ενεργειακή Ένωση της Ε.Ε., περιγράφει την τραγική κατάσταση που έζησε η χώρα πέρυσι τον χειμώνα, σε ό,τι αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού.
Παράλληλα, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) προχώρησε, όπως ανήγγειλε ο πρόεδρός της Νίκος Μπουλαξής, στη λήψη αναγκαίων μέτρων, κάνοντας λόγο για «δυσμενή στοιχεία» σε ό,τι αφορά την ενεργειακή κατάσταση της χώρας και αυτόν τον χειμώνα.
Ειδικότερα, από την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γίνεται αναφορά στα γεγονότα του Ιανουαρίου του 2017. Από τις επισημάνσεις της αναδεικνύονται και οι ελλείψεις σε ό,τι αφορά τις υποδομές φυσικού αερίου, καθώς και των στρεβλώσεων που υπάρχουν στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού.
«Η σημασία της ασφάλειας εφοδιασμού υπογραμμίστηκε τον Ιανουάριο του 2017, όταν η ΔΕΠΑ αναγκάστηκε να στραφεί σε έκτακτα φορτία LNG για να αντιμετωπίσει την τριπλάσια ζήτηση και να αποφύγει κατάρρευση του συστήματος. Η κατασκευή του αγωγού TAP αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού», προσθέτει η έκθεση για την πορεία της Ελλάδας προς την ενεργειακή ένωση, ενώ σε άλλο σημείο της γίνεται πιο παραστατική στην περιγραφή της:
«Σε συνδυασμό με την κρίση εφοδιασμού του φυσικού αερίου, το ελληνικό ενεργειακό σύστημα αντιμετώπισε κρίσιμα προβλήματα τον Ιανουάριο του 2017, όταν το ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας έφτασε κοντά στην κατάρρευση και σε δύο περιπτώσεις αποφεύχθησαν την τελευταία στιγμή μπλακ άουτ», αφηγούνται οι συντάκτες της έκθεσης και συνεχίζουν:
«Οι υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου βρέθηκαν αντιμέτωπες με ακραίες καταστάσεις, όταν η ζήτηση για πολλές μέρες εκτινάχθηκε στα ύψη λόγω των καιρικών συνθηκών, με θερμοκρασίες κάτω του μηδενός». Στο ίδιο σημείο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντοπίζει τις στρεβλώσεις: «Η αγορά απέτυχε να αποτυπώσει την υψηλή ζήτηση εν μέσω συνθηκών ενεργειακής κρίσης, με αποτέλεσμα οι τιμές ηλεκτρικού ρεύματος να διαμορφωθούν σε επίπεδα που να αποτρέψουν τις εισαγωγές και την ίδια στιγμή να αυξηθούν οι εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στις ξένες αγορές».
Με τον τρόπο αυτό η Κομισιόν δείχνει πόσο τελικά η χώρα, αν και είναι διασυνδεδεμένη με γειτονικές αγορές, εντούτοις την περίοδο εκείνη, λόγω των στρεβλώσεων στην εγχώρια χονδρεμπορική αγορά, έμεινε εκτεθειμένη αφού δεν είχε τη δυνατότητα εισαγωγών.
Υπενθυμίζεται ότι η ΔΕΗ είχε χρησιμοποιήσει στο φουλ την υδροηλεκτρική της παραγωγή, με αποτέλεσμα οι τιμές ρεύματος να κρατούνται σε χαμηλά επίπεδα και οι ξένοι traders δεν έβρισκαν συμφέρον να πουλήσουν ενέργεια στην Ελλάδα.
Λίγο πιο κάτω στην έκθεσή της η Κομισιόν επισημαίνει ότι «η ΔΕH διατηρεί τη δεσπόζουσα θέση της, χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός ανταγωνισμός».
Τα μέτρα της ΡΑΕ
Ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Νίκος Μπουλαξής, μιλώντας την περασμένη Παρασκευή στο συνέδριο του ΙΕΝΕ, περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση στην ασφάλεια του συστήματος ηλεκτροδότησης. Τόνισε ότι τα νερά φέτος στους ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών σταθμών είναι χαμηλά, κάτι που αποστερεί δυνατότητες που ήταν καθοριστικές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων πέρυσι.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αντίστοιχη είναι και η κατάσταση σε ό,τι αφορά τα νερά και στις γειτονικές χώρες, όπου μάλιστα και γενικά η παραγωγή δεν είναι μεγάλη, κάτι που περιορίζει τις δυνατότητες που υπάρχουν ώστε να αντιμετωπιστούν πιθανά προβλήματα.
Το ντόμινο των αρνητικών δεδομένων περιλαμβάνει, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΡΑΕ, και τη Γαλλία: «Δεδομένο είναι και το πρόβλημα που προκαλείται από την κατάσταση που επικρατεί σε σχέση με τα πυρηνικά της Γαλλίας, τα οποία εξακολουθούν να μην έχουν επανέλθει στην παραγωγή».
Τα μέτρα που ανακοίνωσε ο κ. Μπουλαξής, «χωρίς όμως», όπως υπογράμμισε, «κανείς να προεξοφλεί ότι η κατάσταση δεν θα είναι χειρότερη», είναι:
-Ενεργοποιείται άμεσα ο όρος που υπάρχει στις συμβάσεις του ηλεκτροπαραγωγών για εναλλακτικό καύσιμο (μπορεί να είναι και αποθηκευμένο απόθεμα LNG).
-Ενοικίαση πλοίου LNG, το οποίο θα είναι κοντά στη Ρεβυθούσα το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου, με το κόστος της υπηρεσίας να καλύπτεται από το Τέλος Ασφάλειας Εφοδιασμού.
-Μέτρα σε σχέση με τη λειτουργία της αγοράς, όπως μείωση ορίων ανοχής στην εξισορρόπηση, συμβάσεις των προμηθευτών με τους μεγάλους καταναλωτές (κυρίως ηλεκτροπαραγωγούς) και τις ΕΠΑ, διασφάλιση ημερησίων ποσοτήτων ώστε να καλύπτεται το 80% της πλήρους λειτουργίας των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και 100% κάλυψη των ευάλωτων καταναλωτών
-Δεν θα βγουν σε συντήρηση οι λιγνιτικές μονάδες αυτή την περίοδο.
Κανένα πρόβλημα λέει η ΔEΗ
Στον αντίποδα των επισημάνσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του προέδρου της ΡΑΕ, η ΔEH φαίνεται να εμφανίζεται καθησυχαστική. Πρόσφατα, με δημόσια τοποθέτησή του, ο διευθυντής Ρυθμιστικών Θεμάτων της ΔEH Ανδρέας Μηταφίδης διαβεβαίωσε ότι «η χώρα δεν κινδυνεύει φέτος από ενεργειακή ανεπάρκεια».