Γιατί τα λεφτά στο «στρώμα» δεν μπαίνουν στις τράπεζες

Με το σταγονόμετρο επιστρέψουν οι καταθέσεις στις τράπεζες, γεγονός που προβληματίζει τις διοικήσεις και δυσχεραίνει την προσπάθεια αύξησης της ρευστότητας, στο πλαίσιο της σταθεροποίησης του συστήματος. Το τρίτο τρίμηνο, οι καταθέσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στην Ελλάδα -πλην των θυγατρικών του εξωτερικού- αυξήθηκαν σύμφωνα με τραπεζικές πηγές κατά 2-2,2 δισ. ευρώ.

Όσον αφορά το τέταρτο τρίμηνο, Οκτώβριο και Νοέμβριο η εισροή νέων καταθέσεων στο σύστημα ήταν αναιμική, ενώ ο Δεκέμβριος παραδοσιακά δεν είναι ιδιαίτερα καλός μήνας για τις καταθέσεις, καθώς τα νοικοκυριά καλύπτουν μία σειρά από υποχρεώσεις.

Για το σύνολο του έτους, οι τράπεζες αναμένουν οι καταθέσεις να αυξηθούν σε σχέση με το 2016 κατά 4 δισ. ευρώ. «Το ποσό δεν είναι ικανοποιητικό, δεδομένου ότι το πρώτο πεντάμηνο του 2017 το σύστημα έχασε καταθέσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ εξαιτίας της αβεβαιότητας που υπήρχε όσον αφορά την τρίτη αξιολόγηση», αναφέρει στο Euro2day.gr υψηλόβαθμο στέλεχος τράπεζας.

Η ανάγκη αύξησης των καταθέσεων είναι ζωτικής σημασίας για το τραπεζικό σύστημα, καθώς αποτελεί την πλέον φθηνή δεξαμενή ρευστότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ανάγκη αυτή αλλά και στη διαπίστωση ότι δεν έχει αποκατασταθεί ακόμη η εμπιστοσύνη από την πλευρά των καταθετών αναφέρθηκε πρόσφατα, εμμέσως πλην σαφώς, και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι.

Ναι μεν αλλά…

Πενιχρά, χαρακτηρίζουν, τραπεζικές πηγές, τα αποτελέσματα του μέτρου που ίσχυσε από την 1η Σεπτεμβρίου 2017 και επιτρέπει σε όσους επιστρέψουν από το εξωτερικό τις καταθέσεις τους στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα («φρέσκο» χρήμα) να κάνουν ανάληψη έως και το 50% του ποσού.

Για παράδειγμα, εάν ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο φέρει στην Ελλάδα καταθέσεις 100.000 ευρώ, μπορούσε να προχωρήσει, χωρίς περιορισμούς, στην ανάληψη των 50.000 ευρώ. Αυτός είναι και ο λόγος που πλέον το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 100%.

«Μολονότι το άνοιγμα της ανάληψης στο 50% είχε πενιχρά αποτελέσματα, ωστόσο φαίνεται ότι πείθει ορισμένους να επιστρέψουν τα χρήματά τους στις ελληνικές τράπεζες. Κρίθηκε αναγκαίο να δοθεί η δυνατότητα ανάληψης στο 100%, προκειμένου ο καταθέτης να εμπιστευτεί εκ νέου το σύστημα», αναφέρει ο συνομιλητής μας και προσθέτει: «Όσοι μετέφεραν πριν την επιβολή των capital controls τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό, κυρίως οι νόμιμοι και οι έχοντες πληρώσει τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, το έπραξαν εξαιτίας του φόβου. Πρέπει, λοιπόν, να τους πείσουμε να τα φέρουν πίσω».

Το εγχείρημα αναμένεται τους επόμενους μήνες να αντιμετωπίσει μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας, καθώς τα stress tests θα προκαλέσουν, όπως τονίζουν και τα στελέχη των τραπεζών, νευρικότητα. «Μέχρι τον Μάιο αναμένουμε να υπάρχουν αντικρουόμενα μηνύματα, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των stress tests καθώς η φημολογία θα διαμορφώσει τη συμπεριφορά και των καταθετών», τονίζουν πηγές με γνώση του θέματος.

Δεν στηρίζει το… στρώμα

Οι καταθέτες που δείχνουν «ανθεκτικότητα» και δεν πείθονται ακόμη να επιστρέψουν τα χρήματά τους στις τράπεζες είναι όσοι τα κρατούν στο στρώμα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζών, το ποσό ανέρχεται σε περίπου 20 δισ. ευρώ και οι κάτοχοί τους πραγματοποιούν αγορές, πληρώνουν φορολογικές και άλλες υποχρεώσεις, ωστόσο δεν τα επιστρέφουν στις τράπεζες.

«Γι' αυτό πρέπει να κλείσει γρήγορα και "αναίμακτα" η τρίτη αλλά και η τέταρτη αξιολόγηση και να τερματιστεί το πρόγραμμα με την παρούσα μορφή των τακτών επισκέψεων της θεσμών, προκειμένου να σταθεροποιηθεί η οικονομία και σιγά σιγά όσοι διαθέτουν καταθέσεις εκτός συστήματος (είτε στο εξωτερικό είτε στο στρώμα) να νιώσουν ασφαλείς με τις ελληνικές τράπεζες», επισημαίνουν τραπεζικές πηγές.