Επικουρικές: Ποιοι χάνουν, ποιοι... διασώζονται με το νέο υπολογισμό

Με καθυστέρηση έως και δύο ετών αναμένεται να ξεκινήσει η έκδοση των 92.500 επικουρικών συντάξεων που βρίσκονται σε αναμονή από τις αρχές του 2015.

Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι να εκδοθούν όλες οι εκκρεμείς συντάξεις, και οι επικουρικές, έως τον Ιούνιο του 2018. Συνολικά, οι αιτήσεις που εκκρεμούν ανέρχονται σε 115.000, όμως οι δύο εγκύκλιοι που εκδόθηκαν και δημοσιοποιήθηκαν χθες ξεμπλοκάρουν κατά κύριο λόγο όσες αιτήσεις υποβλήθηκαν από την 1/1/2015 και μετά. Οι νέες συντάξεις που θα εκδοθούν από το ΕΤΕΑΕΠ αναμένεται να είναι μειωμένες, κατά μέσο όρο 22%.

Αναλυτικά, όπως ξεκαθαρίζεται και στη μία από τις δύο εγκυκλίους, οι νέες επικουρικές συντάξεις αποτελούνται από δύο τμήματα. Το πρώτο αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισης έως 31/12/2014 και υπολογίζεται με βάση ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% για κάθε έτος ασφάλισης επί των συντάξιμων αποδοχών κάθε ασφαλισμένου που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης (συντάξιμες αποδοχές Χ έτη ασφάλισης Χ 0,45%).

Το δεύτερο τμήμα της σύνταξης αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισης από 1/1/2015 και εφεξής υπολογίζεται με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση. Σύμφωνα με γνώστες της κοινωνικής ασφάλισης, αναλογιστές και νομικούς, για το πρώτο τμήμα της σύνταξης, μεσοσταθμικά οι μειώσεις εκτιμώνται σε 22% καθώς μειώθηκε ο συντελεστής αναπλήρωσης και άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών. Για το δεύτερο τμήμα της σύνταξης, το οποίο υπολογίζεται με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση, καθοριστικό ρόλο παίζει το νοητό επιτόκιο (GK) που λειτουργεί ως αυτόματος σταθεροποιητής ανάλογα με την πορεία των εισπράξεων του ΕΤΕΑΕΠ, αλλά και το προσδόκιμο ζωής και η γήρανση του πληθυσμού.

Με βάση τους πίνακες με τις Ράντες χρονικής περιόδου 2015-2020 που περιλαμβάνει η δεύτερη εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας, οι ειδικοί εκτιμούν ότι μεσοσταθμικά, η μείωση ανέρχεται για το δεύτερο αυτό σκέλος των συντάξεων σε 10%. Μάλιστα, επισημαίνουν ότι το 2027, όταν κάποιος ασφαλισμένος έχει σχεδόν ίδια χρόνια ασφάλισης στον υπολογισμό του πρώτου και του δεύτερου τμήματος της σύνταξής του, η επικουρική του θα είναι μειωμένη κατά 32% σε σχέση με αυτήν που θα λάμβανε πριν από το νόμο Κατρούγκαλου. Μάλιστα, για τους νέους που ασφαλίστηκαν μετά το 2014 και ολόκληρη η σύνταξή τους θα υπολογιστεί με τον δεύτερο τρόπο (νοητή κεφαλαιοποίηση), οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι μειώσεις στις συντάξεις θα είναι κοντά στο 22%.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η μέση επικουρική για όσους έχουν καταθέσει αιτήσεις συνταξιοδότησης από 1/1/2015 και μετά, υπολογίζεται σε 157 ευρώ και στόχος του ΕΤΕΑΕΠ είναι να έχουν πληρωθεί, μέχρι τον Ιούλιο του 2018. Το συνολικό τους κόστος (μαζί με τα αναδρομικά) υπολογίζεται στα 223 εκατ. ευρώ.

Τις μεγαλύτερες μειώσεις θα υποστούν τραπεζοϋπάλληλοι, εμποροϋπάλληλοι, πρώην εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ πλην της ΔΕΗ, υψηλόμισθοι μισθωτοί που ήταν ασφαλισμένοι στο πρώην ΙΚΑ, ναυτιλιακοί - τουριστικοί πράκτορες κ.α. Στον αντίποδα, διασώζονται από τις πολύ υψηλές μειώσεις δημόσιοι υπάλληλοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, μηχανικοί, χαμηλόμισθοι του ΙΚΑ, χημικοί και αστυνομικοί.

Να σημειωθεί εδώ ότι οι ήδη συνταξιούχοι, εντός του 2016, είδαν τις συντάξεις τους να μειώνονται ακόμη και πάνω από 30%, ενώ νέες περικοπές επικουρικών συντάξεων προβλέπονται για το 2019 και εκτιμώνται από 5 έως και 70 ευρώ τον μήνα, για περίπου 200.000 συνταξιούχοι.

Το νέο «μαχαίρι» προβλέπεται από το νόμο Τσακαλώτου - Αχτσιόγλου και αφορά τις προσωπικές διαφορές που διατηρούν όσες επικουρικές συντάξεις δεν μειώθηκαν το καλοκαίρι του προηγούμενου χρόνου. Όπως, δε, και στην περίπτωση των κύριων συντάξεων, η συνολική επικουρική σύνταξη δεν θα κοπεί πάνω από 18%.

Βάσει της χθεσινής εγκυκλίου πάντως, για τον υπολογισμό του πρώτου τμήματος της επικουρικής (χρόνος μέχρι 31.12.2014) λαμβάνονται υπόψη ως συντάξιμες αποδοχές ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών ή εισοδημάτων από 1.1.2002 έως και 31.12.2014 που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής (συμπεριλαμβανομένων των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδομάτων αδείας). Οι αποδοχές προσαυξάνονται κατά τη μεταβολή Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.

Το δεύτερο τμήμα δίνει πίσω τη συσσωρευμένη αξία των εισφορών κατά τη συνταξιοδότηση. Όσο για τις διατάξεις για τις μειωμένες συντάξεις, που προβλέπουν μείωση κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από το όριο πλήρους μέχρι 5ετία αλλά και την προσαύξηση των συντάξεων σε όσους πλήρωναν αυξημένες εισφορές, η εγκύκλιος ορίζει ότι αφορά μόνο το τμήμα που αντιστοιχίζεται σε χρόνο ασφάλισης έως 31/12/2014. Επίσης στο νέο σύστημα δεν προβλέπεται κατώτατο όριο.