Κομισιόν: Μείωση 18% στις συντάξεις για έναν στους τέσσερις

Περίπου 1 εκατομμύριο συνταξιούχοι θα υποστούν το 2019 μείωση των συντάξεών τους, κατά μέσο όρο 14%. Την εκτίμηση αυτή κάνει η Κομισιόν στην ενημερωτική της έκθεση για το Πρόγραμμα Στήριξης της Ελλάδας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «δικαιολογεί» την απόφαση για αναθεώρηση της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης Κατρούγκαλου και επίσπευσης της μείωσης των προσωπικών διαφορών που θα δείξει ο επανυπολογισμός όλων των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, τόσο για λόγους ταχύτερης βελτίωσης της δικαιοσύνης εντός και μεταξύ των γενεών, όσο κυρίως μείωσης του σχετικά υψηλού επιπέδου των συνταξιοδοτικών δαπανών ως ποσοστού του ΑΕΠ καθώς και περιορισμού των μεγάλων ελλειμμάτων που απαιτούν σημαντικές κρατικές μεταβιβάσεις στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Σημειώνει δε πως ο νόμος Κατρούγκαλου προέβλεπε τη σταδιακή εξάλειψη των «προσωπικών διαφορών» μέσω της δέσμευσης της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των συντάξεων με βάση τον πληθωρισμό.

Στην έκθεση υποστηρίζεται και η απόφαση για εφαρμογή των περικοπών το 2019 και μάλιστα με πλαφόν το 18%. Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως η πλήρης και άμεση περικοπή θα δημιουργούσε προβλήματα κοινωνικής και νομικής βιωσιμότητας. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτά, αναφέρει, θεσπίστηκε ανώτατο όριο 18% για τις μειώσεις των συντάξεων που θα προκύψουν θετικές προσωπικές διαφορές. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, η εκτίμηση της Επιτροπής είναι ότι το αποτέλεσμα θα επηρεάσει περίπου 1 εκατομμύριο συντάξεις και τελικά συνεπάγεται μέση ονομαστική μείωση της τάξης του 14%. Το ανώτατο όριο του 18% θα αγγίξει περίπου το 26% των συνταξιούχων (372.000 άτομα στο δείγμα) που θα αντιμετώπιζαν μάλιστα, όπως αναφέρεται, ακόμη μεγαλύτερες περικοπές.

Στην πράξη, η Κομισιόν παραδέχεται ότι για περίπου έναν στους τέσσερις συνταξιούχους, οι μειώσεις των προσωπικών διαφορών θα επιφέρουν περιορισμό της συνολικής σύνταξης κατά 18%. Αν μάλιστα δεν είχε επιλεχθεί η λύση του πλαφόν στο 18%, οι μειώσεις για αυτούς θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες.

Η Κομισιόν μάλιστα ξεκαθαρίζει ότι ακόμη και μετά τις περικοπές των προσωπικών διαφορών, το 2019, οι συντάξεις αυτές θα εξακολουθήσουν να αντιμετωπίζουν σταδιακή μείωση, μέσω παγώματος της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής μέχρι την απορρόφηση των υπόλοιπων προσωπικών διαφορών, καθώς εξακολουθεί να ισχύει η σχετική διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου (4387/2016), χωρίς την εφαρμογή οποιωνδήποτε περαιτέρω ονομαστικών περικοπών.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η πρώτη φάση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος αφορά την αύξηση των εισφορών στον τομέα της υγείας για τους συνταξιούχους και την κατάργηση των οδών πρόωρης συνταξιοδότησης (0,5% του ΑΕΠ έως το 2018).

Η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2016 αφορούσε εξοικονόμηση 2,5% του ΑΕΠ έως το 2030 και το 1,2% επιτυγχάνεται έως το 2018 (1,2% του ΑΕΠ), ενώ πάνω από το 80% της εξοικονόμησης αυτής βασίστηκαν σε περικοπές δαπανών. Καθώς οι χαμηλότερες συνταξιοδοτικές δαπάνες οδηγούν σε μειωμένους φόρους εισοδήματος και κοινωνικές εισφορές, οι καθαρές δημόσιες αποταμιεύσεις μέχρι το 2018 προβλέπεται να φθάσουν το 1,1% του ΑΕΠ. Λαμβάνοντας επίσης υπόψη τα συνταξιοδοτικά μέτρα που θεσπίστηκαν τον Αύγουστο του 2015 (0,6% του ΑΕΠ), η συνολική ακαθάριστη αποταμίευση των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων εκτιμήθηκε σε 1,7% του ΑΕΠ έως το 2018, ανεβαίνοντας στο 3,1% του ΑΕΠ έως το 2030 (ή 5,1%, εάν περιλαμβάνεται και η αντιστάθμιση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας), με περικοπές δαπανών που αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα της αποταμίευσης μέχρι το 2018 (1,1% του ΑΕΠ) και άνω του 80% μέχρι το 2030 (2,6% του ΑΕΠ).

Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων αναμένεται να εφαρμοστούν πλήρως και να αποδώσουν οικονομίες μέχρι το 2018. Η πλήρης εφαρμογή των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων του 2015 και του 2016 αναμένεται να οδηγήσει σε καθαρή εξοικονόμηση πόρων (περιλαμβανομένων υψηλότερων εσόδων) περίπου 1,5% του ΑΕΠ σωρευτικά, έως το 2018, στην πλευρά των δαπανών.

Όσον αφορά το επικαιροποιημένο πακέτο, περιλαμβάνει πρόσθετες καθαρές αποταμιεύσεις ύψους 1% του ΑΕΠ το 2019 και μεσοπρόθεσμα, κυρίως μέσω της άμεσης περικοπής των προσωπικών διαφορών τόσο των βασικών όσο και των συμπληρωματικών συντάξεων. Οι ονομαστικές περικοπές τόσο στις κύριες όσο και στις συμπληρωματικές συντάξεις περιορίζονται στο ανώτατο όριο του 18%.