Εισφορές: Νέες ανατροπές για 1,4 εκατ. μη μισθωτούς

Μια νέα αλλαγή, με σημαντικές επιβαρύνσεις στα μεσαία και υψηλά εισοδήματα, έρχεται με την έναρξη του 2018, στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών 1,4 εκατ. ασφαλισμένων, μη μισθωτών.

Από το νέο έτος, οι εισφορές θα καθορίζονται επί των ακαθάριστων εσόδων των ελεύθερων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών, χωρίς δηλαδή την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν καταβληθεί, οδηγώντας σε αυξήσεις που θα ξεκινούν από 8% και σταδιακά, μέσα στα επόμενα χρόνια, με την κατάργηση και των εκπτώσεων που η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει για μερίδα μη μισθωτών όπως είναι οι νέοι επιστήμονες, θα φθάσουν έως και το 38%.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το υπουργείο Εργασίας, προκειμένου να περιορίσει τη νέα, απότομη επιβάρυνση που θα προκύψει, έχει ήδη προβλέψει ότι το 2018 θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό των εισφορών -για κύρια ασφάλιση 20%, υγεία 6,95%, επικούρηση 3,5% και εφάπαξ 4% (όπου προβλέπεται)- το 85% του φορολογητέου εισοδήματος. Βέβαια, το 2019 δεν θα ισχύει η έκπτωση του 15%, με αποτέλεσμα η επιβάρυνση να είναι ακόμη μεγαλύτερη. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχει εκτιμήσει τη σχετική εξοικονόμηση από το 2018 έως το 2021 σε 128 εκατ. ευρώ, με τα 53 εκατ. ευρώ να εξοικονομούνται το πρώτο έτος και τα υπόλοιπα 70 εκατ. ευρώ το 2019.

Υπενθυμίζεται ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες για το 2016 (φορολογική δήλωση 2017) δήλωσαν συνολικά εισοδήματα 3,8 δισ. ευρώ, έναντι 4,7 δισ. ευρώ πέρυσι (εισόδημα 2015), περιορίζοντας δραματικά τα σχετικά έσοδα του δημοσίου. Αντίστοιχες μειώσεις εκτιμάται ότι θα υπάρξουν και για τα εισοδήματα του 2017, που θα δηλωθούν τον επόμενο χρόνο, με προφανή την πρόθεση όσων μπορούν να “κρύψουν” μέρος των εισοδημάτων τους, προκειμένου να περιορίσουν το ύψος των καταβαλλόμενων φόρων αλλά και εισφορών.

Για να αποφευχθεί τυχόν μεγαλύτερο πρόβλημα στα έσοδα του επόμενου έτους, το οικονομικό επιτελείο επεδίωξε κατά την πρώτη διερευνητική συνάντηση με τους επικεφαλής των θεσμών, τη μείωση των εισφορών τουλάχιστον για ένα κομμάτι των μη μισθωτών με σημαντικά εισοδήματα, χωρίς όμως να αφεθεί οποιοδήποτε περιθώριο διαπραγμάτευσης από την πλευρά των πιστωτών.

Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Εργασίας Γιώργο Κουτρουμάνη, χωρίς σημαντικές νέες επιβαρύνσεις στις εισφορές τους θα είναι το 2018 όσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα, κάτω των 10.000 ευρώ, που και εντός του 2017 κατέβαλαν την κατώτερη δυνατή εισφορά (167,95 ευρώ τον μήνα). Αντίστοιχα, δεν θα επιβαρυνθούν περαιτέρω όσοι δηλώσουν εισόδημα πάνω από 70.000 ευρώ, οι οποίοι άλλωστε καταβάλλουν ήδη την ανώτατη δυνατή εισφορά (1.589,49 ευρώ τον μήνα).

Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με 10.000 ευρώ κέρδη, το 2017 πλήρωσε εισφορές 2.695 ευρώ. Με την παραδοχή ότι θα διατηρήσει το ίδιο ποσό ως κέρδη προ εισφορών και το 2018, θα κληθεί να καταβάλει εισφορές της τάξης των 2.900 ευρώ, αυξημένες κατά 7,9% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Το 2019 δε, που δεν θα υπάρχει έκπτωση εισοδήματος της τάξης του 15%, θα κληθεί να καταβάλει εισφορές της τάξης των 3.421 ευρώ, αυξημένες κατά 26,95% σε σχέση με το 2017.

Κάποιος που έχει εισόδημα 30.000 ευρώ, το 2018 θα κληθεί να καταβάλει για εισφορές επιπλέον 639 ευρώ σε σχέση με τις 8.085 ευρώ που πλήρωσε το 2017, ενώ το 2019 η επιβάρυνση σε σχέση με τις εισφορές του τρέχοντος έτους θα είναι της τάξης των 1.540 ευρώ (26,95%).

Μικρότερες αυξήσεις θα υποστούν την επόμενη 4ετία οι επιστήμονες, για τους οποίους ο νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει εκπτώσεις που δεν ισχύουν για τους υπόλοιπους ελεύθερους επαγγελματίες. Η πραγματική και μόνιμη επιβάρυνση θα υπάρξει από το 2022 και μετά, με τις εισφορές να αυξάνονται κατά 37,95%.

Όπως υπογραμμίζει ο κ. Κουτρουμάνης, η ευθεία σύνδεση των εισφορών με τα εισοδήματα των μη μισθωτών οδήγησε στη δήλωση χαμηλών εισοδημάτων, με συνέπειες και για τους φόρους και για τα έσοδα του ΕΦΚΑ.

Μάλιστα, ο πρώην υπουργός Εργασίας επισημαίνει ότι θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για την κυβέρνηση η αναθεώρηση του συγκεκριμένου πλαισίου, με εκλογίκευση των ασφαλιστικών εισφορών για τα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα. Σε αυτή την κατεύθυνση μάλιστα, θέτει στο τραπέζι του διαλόγου την επανεξέταση ή ακόμη και αύξηση του κατώτερου ασφαλίστρου των 168 ευρώ τον μήνα.