Φωτιά στις δηλώσεις πόθεν έσχες έβαλε το ΣτΕ

Παγώνει η διαδικασία υποβολής των ηλεκτρονικών δηλώσεων πόθεν έσχες με απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε παράνομη την υπουργική απόφαση και πολλές διατάξεις της αντισυνταγματικές αν και θεωρεί συνταγματική την ηλεκτρονική υποβολή. 

'Σημειωτέον ότι η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων για φέτος λήγει το προσεχές Σάββατο. 

Η είδηση προκάλεσε την αντίδραση του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου. «Αναμένω να ενημερωθώ επίσημα, φοβάμαι όμως ότι η δικαιοσύνη θα εκτεθεί», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης.

Με την υπ αριθμόν 2649/2017 απόφασή της η οποία αριθμεί 70 σελίδες, η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου έκρινε ότι είναι παράνομη η από 13.10.2016 υπουργική απόφαση που καθόριζε τον «τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης περιουσιακής κατάστασης (Δ.Π.Κ.) και της δήλωσης οικονομικών συμφερόντων (Δ.Ο.Σ.) και τον ηλεκτρονικό τρόπο υποβολή των δηλώσεων αυτών».

Στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο είχαν προσφύγει όλες οι δικαστικές Ενώσεις ζητώντας να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση. Η Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο τον Νικόλαο Σακελλαρίου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Δημήτρη Σκαλτσούνη, έκανε δεκτή την προσφυγή των δικαστικών Ενώσεων κρίνοντας ότι η επίμαχη υπουργική απόφασης είναι παράνομη καθώς δεν δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως οι παραμετρικές τιμές και οι οδηγίες συμπλήρωσης πεδίων των Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ. που περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική εφαρμογή «πόθεν έσχες», με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος νομιμότητας των ουσιωδών αυτών στοιχείων της κανονιστικής ρύθμισης.

Παράλληλα, κρίθηκε αντισυνταγματική η διάταξη που προβλέπει ότι θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη Δ.Π.Κ., ποσά σε μετρητά που υπερβαίνουν τα 15.000 ευρώ και φυλάσσονται εκτός πιστωτικών ιδρυμάτων ή εντός θυρίδων, καθώς και κινητά περιουσιακά στοιχεία, των οποίων η αξία υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ.

Ακόμη, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι η παράλειψη της υπουργικής απόφασης να προβλέψει εύλογο χρονικό περιορισμό (που δεν μπορεί να υπερβεί την πενταετία) για τη διενέργεια και ολοκλήρωση του ελέγχου, καθώς και για τη διατήρηση των προσωπικών δεδομένων των υπόχρεων αντίκεινται στην κατοχυρωμένη συνταγματικώς αρχή της ασφάλειας του δικαίου και στη δυνατότητα διατήρησης των προσωπικών δεδομένων μόνο για όσο χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο για τις ανάγκες της επεξεργασίας.

Παράλληλα, όπως επισημαίνεται στην απόφαση της Ολομέλειας, ενόψει της σοβαρότητας των απειλουμένων κυρώσεων, η διοίκηση οφείλει να διαμορφώσει τη διαδικτυακή εφαρμογή, κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται αδύνατη ή ιδιαιτέρως δυσχερής η υποβολή δήλωσης μέσω της χρήσης του ηλεκτρονικού συστήματος από τον μέσο χρήστη. Δηλαδή να απλοποιηθεί ο τρόπος ηλεκτρονικής κατάθεσης των δηλώσεων πόθεν έσχες.

Ως προς τις δηλώσεις των δικαστικών λειτουργών το ΣτΕ , λαμβάνοντας υπόψη ότι ο έλεγχος της περιουσιακής κατάστασης αυτών συνδέεται άμεσα με την εκπλήρωση του υπηρεσιακού τους καθήκοντος και πρέπει να διενεργείται κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η συνταγματικώς επιβαλλόμενη ανεξαρτησία αυτών έναντι των οργάνων των δύο άλλων λειτουργιών, κατέληξε, στο ότι το επιφορτισμένο με τον έλεγχο όργανο πρέπει να συγκροτείται, τουλάχιστον κατά πλειοψηφία, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου του, από ανώτατους τακτικούς δικαστές, μέλη των τριών Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας.

Κρίθηκε εξάλλου, ότι η καθιέρωση υποχρεωτικού ελέγχου των δηλώσεων των δικαστικών λειτουργών που υπηρετούν σε Ανώτατο Δικαστήριο, και όχι δειγματοληπτικού όπως ισχύει για όλους τους υπόλοιπους δικαστικούς λειτουργούς, αποτελεί μέτρο απρόσφορο προς επίτευξη του επιδιωκόμενου με το νόμο σκοπού.