Αγώνας δρόμου 15 ημερών για την αξιολόγηση

Αύριο και μεθαύριο πιάνουν δουλειά στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών. Από την ερχόμενη Δευτέρα, αναμένονται και οι επικεφαλής, που θα παραμείνουν περίπου μία εβδομάδα.

Το χρονοδιάγραμμα είναι για μία ακόμα φορά σφιχτό και το στοίχημα, λίγο πολύ παρόμοιο με το αντίστοιχο περυσινό. Γρήγορη ολοκλήρωση της αξιολόγησης, έως το τέλος του έτους ή το πολύ έως τον Ιανουάριο του 2018, ώστε τον Φεβρουάριο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αξιολογώντας εκ νέου τη στάση του έναντι του ελληνικού προγράμματος «εν αναμονή» (stand-by arrangement), να ασκήσει πιέσεις στους Ευρωπαίους για πολλαπλάσια καθαρότητα στο θέμα του χρέους.

Το διακύβευμα αυτή τη φορά είναι πολύ πιο κρίσιμο. Στο τέλος του δρόμου, υπάρχει η προσδοκία για έξοδο από το Μνημόνιο και αυτόνομη πορεία στις αγορές.

Η έναρξη του αγώνα δρόμου γίνεται με την ελληνική κυβέρνηση να μετρά καθυστερήσεις στην υλοποίηση προαπαιτούμενων και να αγωνιά για τις νέες απαιτήσεις που ενδέχεται να προκύψουν στην πορεία, παρά το γεγονός ότι τόσο η ίδια η Λαγκάρντ όσο και ο Τόμσεν τόνισαν πως το Ταμείο δεν ζητά νέα μέτρα. Κάτι που πιθανότατα θα επαναλάβει η γενική διευθύντρια του Ταμείου και στον Αλέξη Τσίπρα, που συναντά σήμερα.

Το πρόγραμμα του ΔΝΤ, όπως ξεκαθάρισαν τις προηγούμενες ημέρες από την Ουάσινγκτον, προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 2,2% του ΑΕΠ το 2018 και ο Π. Τόμσεν -αν και κράτησε επιφυλάξεις μέχρι να ολοκληρωθεί η πρώτη αποστολή των δανειστών στην Αθήνα- εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ελλάδα βρίσκεται στον σωστό δημοσιονομικό δρόμο, αφήνοντας μάλιστα να εννοηθεί ότι δεν αποκλείονται και υπερβάσεις.

Στην παρούσα φάση, πηγές του οικονομικού επιτελείου θεωρούν πως κανένα σκέλος των δανειστών δεν πρόκειται να βάλει στο τραπέζι απαιτήσεις νέων μέτρων. Η αξιολόγηση θα κυλήσει με αναμενόμενες δυσκολίες στα θέματα των περικοπών κοινωνικών επιδομάτων, στις ιδιωτικοποιήσεις, ενδεχομένως στην αξιολόγηση στο δημόσιο και στα εργασιακά.

Ο κίνδυνος νέων μέτρων αναμένεται να ξεκαθαρίσει στον ορίζοντα των πρώτων μηνών του 2018, όταν θα υπάρχει αφενός ξεκάθαρη και πλήρης εικόνα για τις επιδόσεις του προϋπολογισμού του 2017, αλλά και για τον ρυθμό ανάπτυξης, υπό το πρίσμα της ανταπόκρισης των Ευρωπαίων και της νέας γερμανικής κυβέρνησης στις αναμενόμενες πιέσεις του ΔΝΤ για διευθέτηση του χρέους.

Αν τα νούμερα του πλεονάσματος φανεί τότε ότι δεν βγαίνουν στο 3,5% του ΑΕΠ για το 2018, πιθανότερο θεωρείται οι Ευρωπαίοι δανειστές να ζητήσουν τα ψηφισμένα μέτρα να έρθουν πιο κοντά.

Στο μεσοδιάστημα, η αξιολόγηση θα πρέπει να έχει κλείσει. Στην αντίθετη περίπτωση, η κατάσταση περιπλέκεται.

Η πρόοδος στην υλοποίηση των 95 προαπαιτούμενων είναι όμως  αργή. Υπολογίζεται πως περίπου είκοσι έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε ώριμο στάδιο και η αναφορά του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου σε ομιλία του στην Ουάσινγκτον σχετικά με την ανάγκη να μην υπάρξει μεταρρυθμιστική κόπωση, μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί. Κυβερνητικός στόχος είναι έως το τέλος Οκτωβρίου να έχουν κλείσει περίπου 30 προαπαιτούμενα, μεταξύ των οποίων και η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων.

Έξοδος

Στο μεταξύ, η ελληνική κυβέρνηση κάνει σχέδια νέας εξόδου στις αγορές. Τηλεγράφημα του Reuters, λίγες μέρες μετά από σχετικό δημοσίευμα του Euro2day.gr, ανέφερε ότι η Ελλάδα ετοιμάζεται να προχωρήσει τον Νοέμβριο σε μια ανταλλαγή 20 μικρών ομολόγων ονομαστικής αξίας 32 δισ. ευρώ με τέσσερα νέα ομόλογα, προκειμένου να βελτιώσει την καμπύλη επιτοκίων του υπό διαπραγμάτευση χρέους και να αυξήσει την εμπορευσιμότητα. 

Τραπεζικό στέλεχος ανέφερε στο διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο ότι «οι ελληνικές αρχές θέλουν να το κάνουν στις αρχές Νοεμβρίου, αλλά δεν υπάρχει ακόμα οριστική απόφαση». Σε επίπεδο εντυπώσεων, η Ελλάδα έχει ήδη επιστρέψει στις αγορές. Σε επίπεδο ουσίας, η αυτόνομη πορεία στις αγορές έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι για μία ακόμα φορά ήρθε να πει τα πράγματα με το όνομά τους.

«Η Ελλάδα έχει όντως πρόσβαση στις αγορές τις τελευταίες εβδομάδες. Αλλά υπό πιο ευρεία έννοια, η πρόσβαση στις αγορές μεσοπρόθεσμα θα είναι διατηρήσιμη μόνον εφόσον υπάρξει συμμόρφωση με την αξιολόγηση και με το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που είναι υπό συζήτηση αυτή την περίοδο, στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης», δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ σε συνέντευξη Τύπου, στο πλαίσιο της Ετήσιας Συνόδου του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον.

«Με άλλα λόγια, βραχυπρόθεσμα η εμπιστοσύνη των επενδυτών μπορεί να είναι μεγάλη και να είναι ήρεμοι για διάφορους λόγους, αλλά μεσοπρόθεσμα αυτό που σίγουρα χρειάζεται είναι η συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας», συμπλήρωσε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.

Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, από την πλευρά του, μετά τη συνάντηση με την Κριστίν Λαγκάρντ έστελνε το μήνυμα -όπως μετέδωσαν ανταποκριτές από την Ουάσινγκτον- ότι η Ελλάδα θα βγει στις αγορές με ή χωρίς το ΔΝΤ, έχοντας καλέσει νωρίτερα το Ταμείο να ξεκαθαρίσει άμεσα τη θέση του για το εάν προτίθεται να παραμείνει ή όχι στο ελληνικό πρόγραμμα.