Με συνοπτικές διαδικασίες οι επιστροφές φόρων

Με μερικούς ελέγχους και συνοπτικές διαδικασίες επιχειρεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων να επιταχύνει τις επιστροφές φόρου σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες κερδοσκοπικού χαρακτήρα, προκειμένου να επιταχύνει τις επιστροφές, διευκολύνοντας έτσι τις προσπάθειες του υπουργείου Οικονομικών στην αύξηση των πληρωμών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.

Η επιτυχία του εγχειρήματος είναι καθοριστική τόσο για τη χωρίς προβλήματα εκταμίευση της δόσης των 800 εκατ. ευρώ έως το τέλος Οκτωβρίου (αν χαθεί η προθεσμία, θα απαιτηθεί νέα έγκριση από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης και τον ESM), αλλά και την ενίσχυση των ρυθμών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας μέσω της τόνωσης της ρευστότητας στην αγορά.

Οι οδηγίες Πιτσιλή περιγράφουν αναλυτικά τις ελάχιστες ελεγκτικές επαληθεύσεις τις οποίες θα πρέπει να τρέξουν οι αρμόδιοι για τις επιστροφές φόρων ενώ ορίζεται πως για τις υποθέσεις επιστροφής φόρου εισοδήματος που έχουν επιλεγεί για έλεγχο, εξαιρουμένων αυτών που έχουν κάνει διακοπή εργασιών ή βρίσκονται σε διαδικασία πτώχευσης ή εκκαθάρισης, παρατίθενται, για ενημέρωση και ενιαία εφαρμογή, οι παρακάτω ελεγκτικές επαληθεύσεις που θα διενεργούνται κατ' ελάχιστο.

Ανεξάρτητα από το λογιστικό σύστημα (μέθοδοι, διαδικασίες και λογιστικά αρχεία κατά ΕΛΠ) που χρησιμοποιεί η οντότητα για την καταχώριση των συναλλαγών και γεγονότων, καθώς και για την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, κρίνεται απαραίτητο να διενεργούνται οι ακόλουθες ελεγκτικές επαληθεύσεις, για το φορολογικό έτος/διαχειριστική περίοδο που αφορά η εντολή ελέγχου:

Πέραν του φορολογικού έτους/διαχειριστικής περιόδου που αφορά η εντολή ελέγχου, ελέγχεται εάν έχουν υποβληθεί δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος/διαχειριστική περίοδο, που αφορά το αίτημα επιστροφής φόρου και μέχρι την ημερομηνία έναρξης των ελεγκτικών επαληθεύσεων.

Ελέγχεται εάν τα δεδομένα των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) έχουν μεταφερθεί επακριβώς στις οικείες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Ειδικότερα για το ΦΠΑ και τους παρακρατούμενους φόρους (Φόρος Μισθωτής Εργασίας, Φόρος Δικαιωμάτων, Φόρος Αμοιβών Διοίκησης κ.λπ.) ελέγχεται η συμφωνία των ποσών απόδοσης/εκκαθάρισης ΦΠΑ και λοιπών παρακρατούμενων φόρων, όπως προκύπτουν από τα μηνιαία Ισοζύγια Γενικού και Αναλυτικών Καθολικών (διπλογραφικά βιβλία) ή από τις στήλες παρακολούθησης των πάσης φύσεως φόρων και τελών (απλογραφικά βιβλία), με τα αντίστοιχα ποσά των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί,

Ελέγχεται εάν τα λογιστικά κέρδη και τα φορολογικά κέρδη του νομικού προσώπου, όπως αυτά απεικονίζονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, προκύπτουν ορθώς από τη λογιστική και φορολογική βάση αντίστοιχα (βάσει των δεδομένων των λογιστικών αρχείων). Ειδικότερα, ελέγχεται εάν για τις προκύπτουσας προσωρινές διαφορές μεταξύ λογιστικής και φορολογικής βάσης έχουν εφαρμοστεί ορθά οι εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.

Ελέγχεται αν πληρούνται οι προϋποθέσεις και υφίστανται τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά για τα τυχόν δηλωθέντα αφορολόγητο ποσά εσόδων (ενδοομιλικά μερίσματα, κεφαλαιακά κέρδη, υπεραξία κ.λπ.). Για παράδειγμα, ελέγχεται αν πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται με τις διατάξεις της ΠΟΛ.1039/26.1.2015 Απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. για την εφαρμογή του άρθρου 48 ν. 4172/2013 περί απαλλαγής ενδοομιλικών μερισμάτων από το φόρο εισοδήματος.

Όταν στο ελεγχόμενο φορολογικό έτος/διαχειριστική περίοδο δηλώνεται ζημία παρελθουσών χρήσεων, εξετάζεται αν αυτή μεταφέρθηκε σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, λαμβανομένου υπόψη και των διατάξεων περί παραγραφής του εν λόγω δικαιώματος. 

Ειδικές ελεγκτικές επαληθεύσεις

1. Έλεγχος δικαιολογητικών απόδοσης των φόρων που παρακρατήθηκαν ή καταβλήθηκαν στο ελεγχόμενο φορολογικά έτος/διαχειριστική περίοδο.

Ειδικότερα ελέγχεται αν υφίστανται:

1.1 Τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά του φόρου που παρακρατήθηκε ή καταβλήθηκε στην ημεδαπή.

1.2 Τα δικαιολογητικά του φόρου που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή, όπως αυτά ορίζονται με τις διατάξεις της ΠΟΛ.1026/22.1.2014 Απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε.

1.3 Τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά του φόρου που καταβλήθηκε ή/και παρακρατήθηκε για εισπραττόμενα μερίσματα ημεδαπής μητρικής εταιρείας από ημεδαπή ή αλλοδαπή θυγατρική της, με έδρα σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1.4 Τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά του φόρου που παρακρατήθηκε για εισπραττόμενα μερίσματα ή κέρδη ημεδαπής μητρικής εταιρείας από αλλοδαπή θυγατρική της, με έδρα σε τρίτη χώρα (εκτός Ε.Ε.).
Ευνόητο είναι ότι το προς επιστροφή ποσό του φόρου εισοδήματος μειώνεται κατά το ποσό του φόρου που δεν καλύπτεται από τα νόμιμα δικαιολογητικά και η επιστροφή διενεργείται σύμφωνα με τις εκάστοτε οδηγίες της Διοίκησης.

2. Έλεγχος παραβατικότητας

Ελέγχεται αν, για το προηγούμενο φορολογικό έτος/διαχειριστική περίοδο που προκύπτει επιστροφή φόρου και μέχρι την ημερομηνία έναρξης των ελεγκτικών επαληθεύσεων, υφίστανται:

2.1 Φορολογικές παραβάσεις που αφορούν:

• Έκδοση πλαστών ή έκδοση και λήψη εικονικών (μερικώς ή ολικώς) ή νόθευση φορολογικών στοιχείων,

• Μη καταχώριση ή ανακριβής καταχώριση στοιχείων ή καταχώριση ανύπαρκτης αγοράς, πώλησης, εσόδου, εξόδου,

• Παραβάσεις των διατάξεων των άρθρων 13 και 13Α του ν.2523/1997, σχετικά με τις κυρώσεις αναστολής λειτουργίας των επαγγελματικών εγκαταστάσεων και την επιβολή ειδικής χρηματικής κύρωσης,

• Παραβίαση ή παραποίηση φορολογικών μηχανισμών,

• Μη τήρηση των προβλεπόμενων από τις οικείες διατάξεις ανά χρήση, βιβλίων, λογιστικών αρχείων πρωτογενών καταχωρίσεων. 

2.2 Δελτία πληροφοριών, εκθέσεις ελέγχου από άλλες Δ.Ο.Υ., Ελεγκτικά Κέντρα, Υ.Ε.Δ.Δ.Ε., ΣΔΟΕ, Οικονομική Αστυνομία ή άλλα έγγραφα, που υφίστανται στην Υπηρεσία.

2.3 Παρατηρήσεις στα πιστοποιητικά και στις εκθέσεις φορολογικής συμμόρφωσης, στις περιπτώσεις που το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα έχει ελεγχθεί από ορκωτούς ελεγκτές και γενικά αναγνωρισμένες ελεγκτικές εταιρείες.

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον υφίστανται φορολογικές παραβάσεις της ως άνω περίπτωσης 2.1 ή αυτές προκύπτουν αναμφισβήτητα από την έρευνα των αναφερόμενων στις περιπτώσεις 2.2 και 2.3, ο αρμόδιος Προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. υποχρεούται στη διενέργεια περαιτέρω ελεγκτικών επαληθεύσεων πριν την επιστροφή.

Για όλες εν γένει τις λοιπές περιπτώσεις που απαιτείται η διενέργεια περαιτέρω ελεγκτικών επαληθεύσεων για την επιστροφή φόρου εισοδήματος, αυτές θα ορίζονται από τον Προϊστάμενο της ελεγκτικής υπηρεσίας από κοινού με τον υποδιευθυντή ελέγχου και τον επόπτη, ανάλογα με τα δεδομένα της κάθε υπόθεσης και τον οικείο φάκελο του φορολογούμενου, για τις οποίες θα γίνεται ρητή αναφορά στη σχετική έκθεση που θα συντάσσεται.