Πού θα κριθεί η μάχη της γ' αξιολόγησης σε εργασιακά-ασφάλιση

Μια διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των δανειστών ποτέ δεν είναι εύκολη για το υπουργείο Εργασίας.

Πολλώ δε μάλλον, όταν βάσει του συμπληρωματικού μνημονίου, πέντε νομοθετικές παρεμβάσεις για την πρόνοια, με αναπροσανατολισμό των στόχων και κατά συνέπεια των διαθέσιμων πόρων καθώς και τουλάχιστον μία στα εργασιακά για τις απεργίες στα πρωτοβάθμια σωματεία, βρίσκονται στον πυρήνα της τρίτης αξιολόγησης, ενώ τα χρονοδιαγράμματα για την έκδοση των νέων συντάξεων αλλά και τον επανυπολογισμό των παλαιών πιέζουν ασφυκτικά.

Σε αυτά ήρθαν να προστεθούν οι ενστάσεις των εκπροσώπων των δανειστών για συγκεκριμένες διατάξεις του εργασιακού νόμου που ψηφίστηκε εντός Σεπτεμβρίου από τη Βουλή, καθώς και οι ελληνικές επιδιώξεις για βελτίωση του νόμου Κατρούγκαλου όσον αφορά στις συντάξεις χηρείας αλλά και τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών.

Στο επίκεντρο τις τρίτης αξιολόγησης αναμένεται να βρεθεί και η υπουργική απόφαση για τη ρύθμιση οφειλών προς τα ταμεία, σε 120 δόσεις, για όσους δεν μπορούν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό, η οποία δεν φαίνεται να παίρνει άμεσα το πράσινο φως από τους δανειστές.

Συνολικά, όπως προκύπτει από τα επίσημα κείμενα του αναθεωρημένου 3ου Μνημονίου και την Έκθεση Συμμόρφωσης, από σήμερα και έως το τέλος του 2017, το υπουργείο θα πρέπει να υλοποιήσει τουλάχιστον 16 δεσμεύσεις και προαπαιτούμενα, μεταξύ των οποίων το δύσκολο θέμα της αύξησης του ποσοστού των συμμετεχόντων στα πρωτοβάθμια σωματεία για να αποφασιστεί μια απεργία, θέμα το οποίο επέλεξε η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου να αφήσει εκτός του νόμου για την αδήλωτη εργασία, ώστε να μην αλλάξει το... πρόσημο από θετικό σε αρνητικό.

Ο ίδιος ο νόμος βέβαια αναμένεται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαπραγμάτευση, καθώς ήδη οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν εμμέσως ή και δημόσια τοποθετηθεί με επιφύλαξη για συγκεκριμένες (διαφορετικές) διατάξεις του. Τον Δεκέμβριο του 2017, βάσει των δεσμεύσεων που απορρέουν από το μνημόνιο, θα πρέπει να έχει συνταχθεί μια ανεξάρτητη νομική άποψη για τον ρόλο της διαιτησίας στις συλλογικές συμβάσεις και καθώς τα δύσκολα δεν τελειώνουν το 2017, έως τον Φεβρουάριο του 2018 θα πρέπει να αναθεωρηθεί η ισχύουσα διαδικασία μεσολάβησης και διαιτησίας και έως τον Μάρτιο του 2018 να ληφθούν και να νομοθετηθούν όλα τα αναγκαία μέτρα.

Ακόμη και στο ασφαλιστικό, με τη συμφωνία να προβλέπει ήδη ψηφισμένα μέτρα για μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά επιπλέον 1% του ΑΕΠ ή 2,5 δισ. ευρώ, από τον Ιανουάριο του 2019, οι δυσκολίες είναι πολλές. Στο υπουργείο Εργασίας και τον ΕΦΚΑ διενεργείται αγώνας δρόμου για την έκδοση όσο το δυνατόν περισσότερων νέων συντάξεων, καθώς αφενός δεν πρέπει να χαθούν χρήματα από τα ληξιπρόθεσμα, αφετέρου το οικονομικό επιτελείο δεν επιθυμεί τη μεταφορά αυξημένων συνταξιοδοτικών δαπανών στο 2018, με τον φόβο της ενεργοποίησης του δημοσιονομικού κόφτη.

Την ίδια στιγμή, οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ θα πρέπει να ολοκληρώσουν τον επανυπολογισμό όλων των συντάξεων (με εξαίρεση του ΟΓΑ), με βάση τις νέες παραμέτρους του νόμου Κατρούγκαλου αλλά και τη δημιουργία αυτόματων ηλεκτρονικών αρχείων με στοιχεία όπως το ιστορικό των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους συνταξιούχους καθώς και των συνταξιοδοτικών παροχών.

Παράλληλα, θα πρέπει να καθοριστεί το ακριβές χρονοδιάγραμμα για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στην είσπραξη των εισφορών από τον ΕΦΚΑ, ο βηματισμός για την ενοποίηση των μηχανισμών είσπραξης με την εφορία (ΑΑΔΕ), αλλά και η καταγραφή των εισπράξεων από το ΚΕΑΟ, τον αριθμό των ενεργών δόσεων, τον αριθμό των οφειλετών που βρίσκονται σε δόσεις καθώς και το ύψος της οφειλής. Πάνω στα στοιχεία αυτά άλλωστε αναμένεται να στηριχθεί η διαπραγμάτευση για τη νέα ρύθμιση οφειλών, κατά τα πρότυπα του μηχανισμού που προβλέπεται στο νόμο για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό.

Ξεχωριστό κεφάλαιο στη διαπραγμάτευση αναμένεται να αποτελέσει η επιδίωξη του οικονομικού επιτελείου για βελτιώσεις στο νόμο Κατρούγκαλου ως προς το ύψος των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι η διασύνδεση των εισφορών με το εισόδημα, παράλληλα βέβαια με την υψηλή φορολογία, δεν επέφερε αύξηση αλλά μείωση στα φορολογικά έσοδα.

Ειδική διαπραγμάτευση αναμένεται και για το θέμα των συντάξεων χηρείας. Οι δραματικές περικοπές του νόμου Κατρούγκαλου οδηγούν σε συντάξεις πολύ χαμηλές, της τάξης των 180-200 ευρώ τον μήνα, με αποτέλεσμα το υπουργείο Εργασίας να έχει παγώσει τη διαδικασία έκδοσης νέων συντάξεων. Στόχος του υπουργείου είναι να τεθεί έστω ένα κατώτατο όριο στις συντάξεις χηρείας, πιθανότατα τα 360 ευρώ, που αντιστοιχούν και στην παροχή που καταβάλλεται στους ανασφάλιστους υπερήλικες. Βέβαια, το τελικό OK θα πρέπει να το δώσουν οι δανειστές, εφόσον παρουσιαστούν τα αναλυτικά στοιχεία για το μέγεθος της δημοσιονομικής δαπάνης.

Αλλά και στην πρόνοια αναμένονται σημαντικές παρεμβάσεις, οι οποίες εκτιμάται ότι θα προκαλέσουν αντιδράσεις, με αιχμή τη μεταρρύθμιση των οικογενειακών επιδομάτων, με βάση τις σχετικές συστάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας. Μέσα στον Νοέμβριο το υπουργείο θα πρέπει να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση των οικογενειακών επιδομάτων, καθώς και στην εκπόνηση ενός πιλοτικού προγράμματος για τη μεταρρύθμιση των επιδομάτων αναπηρίας.

Μεταρρυθμίσεις αναμένονται βάσει του μνημονίου και στα μεταφορικά επιδόματα, μέσα στον Νοέμβριο, με εφαρμογή από το 2018 σε συνέχεια του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, καθώς και στις παροχές σε φοιτητές. Τέλος, «μάχη» αναμένεται και για τις αλλαγές στη στεγαστική πολιτική, με αιχμή την επιδότηση ενοικίου.